De wolf is terug in Nederland en dat zorgt voor discussie. Voor natuurliefhebbers en ecologen is de terugkeer een succesverhaal: het betekent dat de natuur zich herstelt en dat roofdieren een plek terugkrijgen in het ecosysteem. Voor veehouders ligt dat anders. Zij vrezen voor hun vee en klagen over toenemende schade door wolvenaanvallen.
Maar in plaats van roepen om drastische maatregelen zoals afschot, zouden we beter kunnen kijken naar hoe landen als België, Frankrijk en Duitsland omgaan met de wolf. Daar laat men zien dat samenleven met dit roofdier prima kan, mits er wordt geïnvesteerd in de juiste preventieve maatregelen.
De situatie in Nederland: steeds meer wolven, maar te weinig maatregelen
De Nederlandse wolfpopulatie groeit en daarmee neemt het aantal aanvallen op vee toe. In 2024 werden er maar liefst 770 schadegevallen geregistreerd, bijna een verdubbeling ten opzichte van 2023.
Het opvallende hierbij is dat in ruim 89% van deze gevallen geen preventieve maatregelen waren getroffen. Dit betekent dat veel boeren nog steeds hun vee op traditionele wijze houden, zonder rekening te houden met de aanwezigheid van een roofdier dat nu een vast onderdeel van ons landschap is.
Dit is precies waar het probleem ligt: veel boeren weigeren te investeren in oplossingen die in andere landen allang hebben bewezen te werken. In plaats daarvan roepen ze om ingrijpende maatregelen zoals het afschieten van wolven, terwijl preventie veel effectiever is.
Wat doen België, Frankrijk en Duitsland anders?
Nederland is niet het eerste land waar de wolf terugkeert. In België, Frankrijk en Duitsland zijn wolven al langer aanwezig en daar hebben overheden en veehouders oplossingen ontwikkeld die het aantal aanvallen op vee drastisch verminderen.
België: subsidies en preventie
In België werd snel gereageerd op de terugkeer van de wolf. De overheid biedt subsidies aan veehouders die investeren in wolfwerende omheiningen.
Dit zijn afrasteringen van minimaal 120 cm hoog, vaak voorzien van elektrische draden met een spanning van ten minste 4.500 Volt. Dit type hekwerk voorkomt dat wolven gemakkelijk bij de dieren kunnen komen.
Daarnaast worden veehouders gecompenseerd als er toch schade optreedt. Dit systeem werkt: de schadecijfers zijn relatief laag in vergelijking met Nederland, juist omdat boeren hier sneller bereid zijn om maatregelen te nemen.
Frankrijk: combinatie van preventie en gecontroleerd afschot
Frankrijk heeft een grotere wolvenpopulatie dan Nederland en hanteert een beleid van preventie gecombineerd met streng gereguleerde afschot. Veehouders krijgen financiële steun om hun land af te schermen met wolfwerende hekken en om kuddebewakingshonden in te zetten.
Daarnaast is er een jaarlijkse afschotregeling, waarbij een beperkt aantal wolven mag worden gedood als bewezen wordt dat ze veel schade aanrichten. Dit beleid is niet zonder kritiek, maar het zorgt ervoor dat de schade aan vee beheersbaar blijft en dat boeren niet volledig afhankelijk zijn van preventieve maatregelen.
Duitsland: strikte bescherming en slimme technologie
In Duitsland ligt de nadruk vooral op preventie en monitoring. Hier worden boeren verplicht om preventieve maatregelen te nemen als ze schadevergoeding willen ontvangen. Dit zorgt ervoor dat er sneller wordt geïnvesteerd in wolfwerende hekken en het inzetten van bewakingshonden.
Daarnaast wordt veel gebruikgemaakt van GPS-tracking om de bewegingen van wolven in kaart te brengen. Door deze data te delen met veehouders kunnen zij zich beter voorbereiden en preventieve maatregelen treffen op de juiste plekken.
Waarom Nederlandse boeren zich niet langer kunnen verzetten
Het is duidelijk: in andere landen werkt preventie. Waarom dan blijven Nederlandse boeren klagen zonder actie te ondernemen?
Het probleem lijkt deels te liggen bij een koppige houding tegenover verandering. Veehouders zijn gewend om hun dieren op een bepaalde manier te houden en willen liever geen extra kosten maken voor hekken of honden.
Maar laten we eerlijk zijn: de wolf is terug en gaat niet meer weg. Simpelweg roepen om afschot is geen duurzame oplossing.
Bovendien werkt het niet. Uit studies blijkt dat het doden van wolven juist averechts kan werken, omdat het de sociale structuren van wolvenroedels verstoort en jonge, onervaren wolven eerder geneigd zijn om vee aan te vallen.
Wolfwerende hekken: een investering die werkt
De meest effectieve manier om vee te beschermen is het plaatsen van wolfwerende hekken. In Duitsland en België wordt dit al op grote schaal toegepast, en met succes. Deze hekken:
- Moeten minstens 120 cm hoog zijn
- Zijn voorzien van elektrische draden met een spanning van minimaal 4.500 Volt
- Zijn bestand tegen graafpogingen van wolven
Uit ervaringen in Duitsland blijkt dat goed geplaatste hekken wolven ontmoedigen en aanvallen met 90% kunnen verminderen.
Waarom kuddebewakingshonden een slimme zet zijn
Naast hekken zijn ook kuddebewakingshonden een effectieve oplossing. Deze honden worden specifiek getraind om schapen en ander vee te beschermen tegen roofdieren.
In Frankrijk worden ze al tientallen jaren ingezet en met succes. Honden zoals de Pyreneese berghond of de Maremma kunnen wolven afschrikken zonder ze te doden.
Conclusie: stop met klagen, start met handelen
De terugkeer van de wolf is een feit. In plaats van eindeloos te klagen en te roepen om het afschieten van een beschermd dier, moeten Nederlandse veehouders hun verantwoordelijkheid nemen.
De oplossingen liggen er al en hebben zich bewezen in landen als België, Frankrijk en Duitsland.
- Wolfwerende hekken werken en verminderen aanvallen drastisch
- Kuddebewakingshonden zorgen voor extra bescherming
- Preventieve maatregelen zijn effectiever en duurzamer dan afschot
Het is tijd dat Nederland stopt met achter de feiten aanlopen en leert van de landen om ons heen. Samenleven met de wolf kan prima, maar dan moeten we daar wel ons best voor doen.
