In Duitsland zijn de eerste stappen gezet: grote supermarktketens als Lidl en Spar willen statiegeldbonnen voortaan digitaal aanbieden via een app. En eerlijk gezegd… het zou zomaar kunnen dat Nederland binnenkort volgt. Want ook hier groeit de frustratie over de papieren bonnen die je bij iedere statiegeldtransactie in je handen gedrukt krijgt. Goed bedoeld, maar inmiddels misschien een beetje achterhaald?
Sinds de invoering van statiegeld op kleine plastic flesjes en blikjes is het systeem in een stroomversnelling geraakt. Dat is goed nieuws voor het milieu, maar het zorgt ook voor een flinke toename in het aantal geprinte bonnen.
Elke keer dat je wat inlevert, komt er een papieren statiegeldbon uit de machine. Handig om je geld terug te krijgen – maar hoeveel van die bonnetjes verdwijnen er ongebruikt in een jaszak, een boodschappentas, of uiteindelijk in de prullenbak?
Duitsland loopt voorop met digitale bonnen
In Duitsland gaan ze daar nu iets aan doen. Supermarkten zoals Lidl en Spar werken aan de invoering van digitale statiegeldbonnen.
Het idee: zodra je flesjes of blikjes inlevert bij een automaat in de winkel, wordt het bedrag automatisch bijgeschreven in de app van de winkel. Geen bonnetje meer, geen gedoe meer. Het systeem is sneller, milieuvriendelijker en klantvriendelijker.
Volgens de supermarkten in Duitsland wordt het papieren bonnensysteem simpelweg te belastend. Sinds de invoering van het statiegeld op meer soorten verpakkingen is het aantal transacties geëxplodeerd. En dus ook het aantal papieren bonnetjes.
De verwachting is dat miljoenen kilo’s papier per jaar bespaard kunnen worden als deze stap wordt doorgezet.
Waarom dit ook voor Nederland interessant is
Nederland heeft net als Duitsland een statiegeldsysteem dat de afgelopen jaren is uitgebreid. Eerst kwam het statiegeld op kleine plastic flesjes, en inmiddels zijn ook blikjes toegevoegd aan de regeling.
Inleveren doe je meestal bij een automaat in de supermarkt, en daarna ga je met je bonnetje naar de kassa om het bedrag terug te krijgen of te verrekenen met je boodschappen.
Maar ook hier ontstaan de eerste irritaties. Bonnetjes raken kwijt, zijn natgeregend, gekreukt of worden vergeten.
Daarnaast is het gebruik van papier op deze schaal niet bepaald duurzaam – terwijl het hele idee van statiegeld juist is om het milieu te ontlasten.
Het zou dus niet vreemd zijn als Nederlandse supermarkten overwegen om het Duitse voorbeeld te volgen. Zeker ketens als Albert Heijn, Jumbo en PLUS, die al uitgebreide apps en loyaliteitsprogramma’s hebben, zouden eenvoudig een digitale statiegeldoplossing kunnen implementeren.
Voordelen van een digitale statiegeldbon
Het digitaliseren van de statiegeldbon heeft meerdere voordelen:
1. Geen papierafval meer.
Elk bonnetje dat niet geprint wordt, is winst voor het milieu. En bij miljoenen transacties per jaar gaat dat hard.
2. Altijd je statiegeld bij de hand.
In plaats van te zoeken naar een verfrommeld bonnetje, zie je in één oogopslag in de app hoeveel statiegeld je hebt staan.
3. Snel en contactloos.
Bij de kassa hoeft er niets gescand te worden. Het statiegeldbedrag wordt automatisch verrekend of opgeslagen in je digitale portemonnee.
4. Minder fraudegevoelig.
Papieren bonnen kunnen kwijt, gescand worden door anderen, of meerdere keren worden gebruikt. Digitale verwerking maakt het proces betrouwbaarder.
Zijn er ook nadelen?
Natuurlijk zijn er ook mensen die zich zorgen maken over zo’n verandering. Niet iedereen is even digitaal vaardig.
Vooral oudere klanten hebben misschien geen smartphone of willen liever een papieren bon houden. Daarnaast kan een storing in de app of in de internetverbinding ook voor frustratie zorgen.
Daarom zou een systeem waarbij klanten kunnen kiezen tussen een papieren of digitale bon het meest logisch zijn. Zo voorkom je uitsluiting, maar bied je wel een duurzame en efficiënte optie voor wie dat wil.
Wettelijke aanpassingen nodig?
Een ander punt is de regelgeving. In Nederland is het wettelijk verplicht dat klanten het statiegeldbedrag kunnen terugkrijgen.
Maar hoe dat gebeurt – via een bon, contant of digitaal – is niet strikt vastgelegd. Dat biedt ruimte voor supermarkten om te experimenteren met digitale oplossingen.
Toch zal er mogelijk eerst afstemming moeten komen met instanties zoals de Belastingdienst of het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, die toezicht houden op het statiegeldsysteem.
Ook moet er goed nagedacht worden over privacy en veiligheid van klantgegevens in de app.
Wat kunnen we verwachten?
Het lijkt een kwestie van tijd voordat ook Nederlandse supermarkten een digitale variant van de statiegeldbon introduceren. Zeker nu er in buurlanden al geëxperimenteerd wordt, zal de druk om mee te gaan groeien.
En eerlijk is eerlijk: in een tijd waarin je je telefoon gebruikt om te betalen, sparen, bestellingen te doen en zelfs de winkelkar te scannen, past een papieren bon steeds minder goed in dat plaatje.
We staan dus mogelijk aan de vooravond van een volgende stap in het verduurzamen van ons winkelgedrag.
En wie weet: binnenkort tik je bij de statiegeldautomaat alleen nog maar je klantenkaart aan en hoef je nooit meer naar dat ene bonnetje te zoeken.
Wat vind jij? Zou jij overstappen op een digitale statiegeldbon of blijf je liever bij papier? Laat je mening horen – want uiteindelijk bepaalt de klant wat werkt.
