De verkiezingen komen met rasse schreden dichterbij en de politieke spanning loopt op.
Volgens de laatste peilingen blijft de PVV van Geert Wilders veruit de grootste partij, terwijl GroenLinks-PvdA van Frans Timmermans stevig terrein verliest.
Het CDA profiteert, JA21 verrast met forse groei en de VVD zakt diep weg. Ondertussen ligt Timmermans zelf steeds vaker onder vuur, zowel van buitenaf als vanuit zijn eigen achterban.
PVV blijft grootste partij ondanks weerstand
Met 32 zetels blijft de PVV stevig bovenaan staan. Hoewel dat er vijf minder zijn dan bij de vorige verkiezingen, is Wilders’ partij nog altijd de onbetwiste nummer één.
De harde standpunten over migratie en veiligheid blijven kiezers aanspreken en zorgen voor een loyale achterban.
Tegelijkertijd roept dit direct de vraag op: met wie kan de PVV straks regeren? Veel partijen sluiten samenwerking namelijk bij voorbaat uit.
Toch lijkt die afwijzing Wilders alleen maar sterker te maken. Hoe vaker anderen hem buitensluiten, hoe meer zijn achterban zich gesterkt voelt.
GroenLinks-PvdA ziet steun verdampen
Waar GroenLinks-PvdA enkele weken geleden nog op 29 zetels stond, blijft er nu nog maar 23 over.
Een pijnlijke daling voor Frans Timmermans, die zichzelf als verbinder wil neerzetten. Zijn boodschap lijkt echter minder aan te slaan.
Daar komt bij dat Timmermans steeds vaker onder vuur ligt. Hij krijgt stevige kritiek op zijn rol in Brussel, waar hij volgens tegenstanders miljarden euro’s te makkelijk aan subsidies liet wegvloeien richting activistische organisaties. Ook wordt hij aangesproken op de beperkte haalbaarheid van zijn klimaatplannen. Veel kiezers twijfelen of de beloften wel waargemaakt kunnen worden en of de kosten niet te hoog uitpakken.
Zelfs binnen zijn eigen achterban is er gemor. Niet iedereen is overtuigd van zijn leiderschap en sommigen vinden hem te autoritair en afstandelijk. Voor een partij die zichzelf profileert als progressief en verbindend, is dat een groot probleem.
CDA klimt verrassend omhoog
Het CDA profiteert duidelijk van de verschuivende verhoudingen. Met 24 zetels is de partij van Henri Bontenbal groter dan GroenLinks-PvdA. Dat is opvallend, want jarenlang leek het CDA vooral terrein te verliezen.
Bontenbal weet zich echter neer te zetten als een gematigd en betrouwbaar alternatief voor kiezers die niets zien in de scherpe toon van de PVV, maar zich ook niet thuis voelen bij de linkse samenwerking. Daarmee krijgt het CDA opnieuw politieke relevantie.
VVD zakt naar historisch dieptepunt
De VVD haalt in deze peiling slechts 14 zetels. Onder leiding van Dilan Yesilgöz lijkt de partij geen nieuw elan te kunnen vinden na het vertrek van Mark Rutte. Voor veel kiezers die traditiegetrouw voor stabiliteit kozen, is de partij niet meer vanzelfsprekend.
Yesilgöz maakt de situatie extra ingewikkeld door meerdere partijen bij voorbaat uit te sluiten van samenwerking. Daarmee maakt de VVD zichzelf steeds minder aantrekkelijk als coalitiepartner, wat de formatie straks nog moeilijker maakt.
JA21 boekt spectaculaire winst
Een van de grootste verrassingen in deze peiling is JA21. De partij stijgt naar 12 zetels, een enorme sprong vergeleken met de vorige verkiezingen toen ze nauwelijks een rol speelden.
Met een rechts maar bestuurlijk geluid weet JA21 veel kiezers aan te spreken die zich niet volledig thuis voelen bij de PVV of Forum voor Democratie.
Kritisch op migratie en veiligheid, maar tegelijk pragmatisch genoeg om serieus mee te doen in de bestuurskamer: dat blijkt een formule die aanslaat.
NSC en kleinere partijen
Voor NSC van Pieter Omtzigt lijkt het doek gevallen. Van 20 zetels naar 0 in de peiling: het is een dramatische val die laat zien hoe snel politiek vertrouwen kan verdwijnen. Interne problemen en onduidelijkheid hebben de partij fataal gemaakt.
Kleinere partijen als Forum voor Democratie, BBB, DENK en de Partij voor de Dieren blijven rond de 4 zetels hangen. Ze spelen mee in de breedte, maar zullen zonder grote verschuivingen niet doorslaggevend zijn.
Timmermans in de verdediging
Voor Timmermans wordt de druk groter. Niet alleen door de dalende peilingen, maar ook door de groeiende kritiek op zijn leiderschap. Tegenstanders verwijten hem dat hij te weinig transparant is geweest in zijn tijd in Brussel. Zijn ambitieuze klimaatplannen worden daarnaast afgeschilderd als onhaalbaar of te duur.
Het imago van autoritair en afstandelijk leider hangt hem ook tegen. Voor een politicus die zich wil profileren als verbinder en bruggenbouwer, is dat een zwakke plek die zijn tegenstanders dankbaar uitspelen. De komende weken zijn voor hem cruciaal: of hij weet het tij te keren, of GroenLinks-PvdA zakt nog verder weg.
Formatiedrama in aantocht
De formatie na de verkiezingen belooft een hoofdpijndossier te worden. De PVV is de grootste, maar partijen als GroenLinks-PvdA en VVD weigeren samenwerking. De VVD stelt daarnaast harde voorwaarden, waardoor er nauwelijks meerderheden overblijven. Een minderheidskabinet of creatieve constructies lijken vrijwel onvermijdelijk.
Voor kiezers betekent dit dat de politieke onzekerheid voorlopig niet verdwijnt. Het landschap blijft versnipperd en gepolariseerd, waardoor stabiliteit ver weg lijkt.
Conclusie
De laatste peiling schetst een duidelijk beeld: de PVV blijft met 32 zetels de grootste partij, maar het vormt tegelijkertijd het middelpunt van een ingewikkelde formatiestrijd.
GroenLinks-PvdA zakt naar 23 zetels en moet macht afstaan aan het CDA, terwijl de VVD op een dieptepunt belandt met 14 zetels. JA21 verrast met een spectaculaire groei en NSC lijkt volledig uitgespeeld.
Voor Frans Timmermans wordt het extra spannend. Hij ligt onder vuur, zowel inhoudelijk als persoonlijk, en staat voor de zware taak zijn partij overeind te houden.
Of hij daarin slaagt, bepaalt niet alleen de toekomst van GroenLinks-PvdA, maar ook de vraag of Nederland straks een stabiele regering krijgt.
