Zaterdagmiddag veranderde Hilversum, normaal een rustige mediastad, in het toneel van een opvallende actie van Extinction Rebellion (XR).
De klimaatactivisten richtten hun pijlen dit keer op het gebouw van de NOS. Met verf, stickers, posters en kwasten werd de gevel compleet onder handen genomen.
Maar het bleef niet bij de muren alleen: ook verkeersborden, vuilcontainers en straatmeubilair werden meegenomen in wat meer leek op een kunstproject dan een demonstratie.
Politie kijkt vooral toe
Wat vooral veel wenkbrauwen deed fronsen, was het optreden van de politie – of beter gezegd, het uitblijven daarvan. Agenten stonden erbij en keken ernaar. Soms werd een kwast afgepakt, maar veel verder ging het niet.
Voor veel voorbijgangers voelde het alsof ze getuige waren van een buurtfeest in plaats van een illegale actie. Het contrast met hoe snel de politie doorgaans ingrijpt bij voetbalrellen of boerenprotesten kon haast niet groter zijn.
Een oudere man die toekeek merkte cynisch op: “Als een andere club dit zou doen, stond hier nu allang de ME.”
Dat sentiment werd breed gedeeld en zorgde voor discussie: waarom werd er dit keer nauwelijks ingegrepen?
Van nieuwsvoorziening tot wereldproblemen
Volgens XR was de actie bedoeld als protest tegen oneerlijke nieuwsvoorziening. Maar al snel bleek dat het niet alleen over de NOS ging. Actievoerders riepen leuzen over het klimaat, Israël, racisme en zelfs obscure sanctielijsten.
Op spandoeken stond ook een oproep tot vrijlating van Mustafa Ayyash, een omstreden journalist die volgens XR onschuldig is, maar door de VS en het VK wordt gezien als geldschieter van Hamas.
Die mix van thema’s zorgde voor een chaotische boodschap. Het ene moment ging het over CO₂-reductie, het volgende over internationale conflicten. Voor veel voorbijgangers werd het daardoor lastig te begrijpen waar het nu precies om ging.
Festivalgevoel met Twister en zang
De demonstratie kreeg zelfs een speels tintje. Midden op het plein werd een Twistermat uitgerold. “Linkervoet op fascisme!” riep een activist, waarna een groep in elkaar stortte.
Daarnaast klonken er liedjes, leuzen en geïmproviseerde speeches. Voor omwonenden voelde het alsof er een festival gaande was – maar dan zonder vergunning. Het openbare plein werd tijdelijk omgetoverd tot een chaotische huiskamer van activisten.
Verwarring en irritatie bij voorbijgangers
Niet iedereen kon de humor of symboliek ervan inzien. Veel inwoners van Hilversum stonden met open mond te kijken naar de taferelen.
De combinatie van de ludieke acties en de lakse houding van de politie riep onbegrip op. Vooral de vraag “waarom grijpt niemand in?” bleef hangen.
Bij andere protestgroepen of rellen is de aanpak vaak keihard en direct. Hier leek het eerder alsof de agenten meer bezig waren met hun koffie dan met de actievoerders. Dat verschil in behandeling roept vragen op over gelijke handhaving.
Chaos overschaduwt de boodschap
Extinction Rebellion profileert zich als beweging die strijdt voor een beter klimaat en meer bewustzijn. Toch lijkt de manier waarop die boodschap wordt gebracht vaak het doel voorbij te schieten.
Het constant mixen van thema’s zorgt ervoor dat de kern – het klimaat – naar de achtergrond verdwijnt.
Wat blijft hangen, is vooral de chaos: een ondergekalkte gevel, stickers op verkeersborden en schoonmaakkosten voor de stad.
Veel voorbijgangers gaven dan ook aan dat hun sympathie eerder afnam dan groeide. Want hoe leg je uit dat een betere wereld begint bij het vernielen van eigendommen en het spelen van Twister op straat?
Symboliek of vandalisme?
Voorstanders van XR zullen de actie zien als symbolische kunst, een creatieve wake-upcall. Tegenstanders zien het simpelweg als vandalisme. De grens daartussen is dun en de meningen lopen stevig uiteen.
Dit keer maakt het extra veel los omdat het doelwit niet zomaar een gebouw was, maar het NOS-hoofdkwartier: hét symbool van de Nederlandse nieuwsvoorziening.
Dat roept de vraag op: hoe ver mag je gaan in je strijd om aandacht te krijgen? Is het bekladden van een nationaal instituut legitiem activisme of gewoon strafbaar gedrag?
De rol van de NOS
Voor de NOS zelf moet de situatie ongemakkelijk zijn geweest. Als grootste nieuwsorganisatie van Nederland zijn ze gewend aan kritiek, maar dit keer stonden de woorden en verf letterlijk op hun gevel. Of dit hun journalistieke koers zal veranderen, is zeer onwaarschijnlijk.
Wel is duidelijk dat de beelden van een ondergekalkt mediacentrum symbool zullen blijven staan voor de manier waarop XR aandacht probeert te trekken.
Vergelijking met andere groepen
De discussie wordt vooral gevoed door de vraag: wat als een andere groep dit had gedaan? Boeren, voetbalsupporters of een politieke beweging – zouden die net zo vrij hun gang hebben mogen gaan?
Het beeld dat er met twee maten wordt gemeten, maakt veel mensen boos.
Want gelijkheid voor de wet is een fundamenteel principe. Als de ene groep een Twisterspel mag spelen voor een bekalkte gevel, waarom wordt de andere dan meteen met wapenstokken en waterkanonnen geconfronteerd?
Media-aandacht verzekerd
Wat XR wel uitstekend beheerst, is het creëren van zichtbaarheid. Binnen enkele uren stonden filmpjes en foto’s van de actie overal op sociale media.
Het protest haalde direct de landelijke pers, precies wat de actievoerders voor ogen hadden.
De vraag is alleen of dit soort acties ook de gewenste sympathie opleveren. Want voor iedere student die het “episch” noemt, zijn er tien anderen die vooral denken aan de schade en de rommel.
Een beweging die blijft terugkomen
Feit is dat Extinction Rebellion voorlopig niet van het toneel zal verdwijnen. Met creatieve, luidruchtige en vaak chaotische acties weten ze telkens opnieuw de aandacht te grijpen.
Hun vasthoudendheid is bewonderenswaardig, maar de vraag blijft of ze daadwerkelijk hun boodschap duidelijk overbrengen.
Na de actie in Hilversum blijft vooral het beeld hangen van een bekalkt NOS-gebouw, activisten die Twister spelen en een politie die nauwelijks ingreep.
Of dat mensen overtuigt van de urgentie van het klimaatprobleem, is maar zeer de vraag.
Wat deze actie vooral heeft blootgelegd, is de groeiende kloof tussen activisten en de samenleving. Terwijl XR zichzelf ziet als de voorhoede van een betere wereld, zien veel voorbijgangers vooral een chaosbrigade met een verfkwast.
