GL/PvdA-kandidaat-Kamerlid Marjolein Moorman heeft in het programma WNL Vandaag van zich laten horen met scherpe uitspraken over verschillende rechtse partijen.
Volgens haar zijn Forum voor Democratie (FVD) en de Partij voor de Vrijheid (PVV) “echt antidemocratische partijen”.
Ook waarschuwt ze dat partijen als BBB en zelfs de VVD steeds meer dat soort taal overnemen.
De uitspraken van Moorman zorgen voor veel discussie – vooral omdat ze niet alleen FVD en PVV aanspreekt, maar ook meer gematigde partijen meeneemt in haar kritiek.
FVD en PVV onder vuur: ‘Echt antidemocratische partijen’
Tijdens de uitzending maakte Moorman meteen duidelijk dat ze zich zorgen maakt over de richting die het politieke debat in Nederland opgaat.
Ze stelt dat het onderscheid tussen links en rechts niet meer het belangrijkste is, maar dat het nu draait om democratisch versus antidemocratisch. Volgens haar groeit de invloed van partijen die de fundamenten van de democratie ondermijnen.
“FVD en PVV zijn echt antidemocratische partijen,” zei ze. “We zien dat bij Forum voor Democratie, we zien het bij de PVV. Allebei zetten ze vraagtekens bij onze democratische instituties.”
Met die opmerking verwijst ze naar de vaak kritische houding van die partijen tegenover instellingen zoals de rechterlijke macht, de Raad van State en de media.
Volgens Moorman ligt daar een gevaarlijk patroon: als politici structureel twijfel zaaien over de rechtstaat, kan dat de basis van de democratie zelf aantasten.
Ook kritiek op BBB en VVD: ‘Zij nemen dat taalgebruik over’
Wat vooral opviel aan Moormans woorden, is dat ze niet bleef bij de bekende tegenstanders van links.
Ze richtte haar pijlen ook op de BoerBurgerBeweging (BBB) en de VVD. Die partijen, normaal gesproken niet bekend om radicaal taalgebruik, zouden volgens haar langzaam dezelfde toon beginnen te gebruiken als FVD en PVV.
“Een BBB begint ook al dat soort taal uit te slaan. En ik ben bang zelfs ook een VVD,” verklaarde Moorman.
Daarmee doelt ze op uitspraken waarin de legitimiteit van bepaalde instituties, zoals de Raad van State of het Openbaar Ministerie, in twijfel wordt getrokken.
Volgens haar is het probleem niet dat er kritiek wordt geleverd – dat hoort bij een gezonde democratie – maar dat sommige partijen “structureel het vertrouwen in die instituties ondermijnen”.
Ze waarschuwt dat dit kan leiden tot een politieke cultuur waarin feiten er niet meer toe doen en wantrouwen de norm wordt.
Wat bedoelt Moorman met ‘antidemocratisch’?
De term ‘antidemocratisch’ is beladen, en tijdens de uitzending werd Moorman gevraagd wat ze daar precies mee bedoelde.
Ze legde uit dat het vooral gaat om partijen die instellingen aanvallen die bedoeld zijn om de democratie te beschermen.
“Het gaat niet alleen om wat er in een verkiezingsprogramma staat, maar om de houding tegenover onze instituties,” zei ze. “Als je constant vraagtekens zet bij rechters, bij de Raad van State of bij de media, ondermijn je de fundamenten van onze democratie.”
Volgens Moorman is het niet zo dat alle partijen even ver gaan, maar wel dat het gevaar schuilt in het normaliseren van dat gedrag.
“Als andere partijen dat taalgebruik overnemen, zelfs subtiel, dan verschuift de norm. En dat maakt het steeds makkelijker om echt antidemocratische ideeën salonfähig te maken.”
Waarschuwing: ‘Geef die partijen niet te veel ruimte’
Moorman waarschuwde ook voor het effect van samenwerking of tolerantie richting partijen die ze als antidemocratisch beschouwt.
“Als we partijen die ondemocratisch zijn, de ruimte geven om dat te blijven doen, dan worden we daar allemaal onderdeel van,” zei ze.
Ze vindt dat andere partijen een duidelijke grens moeten trekken.
Volgens haar is het niet genoeg om te zeggen dat je het ergens niet mee eens bent; er moet actief stelling worden genomen tegen politiek gedrag dat de democratische rechtsstaat ondermijnt.
Haar uitspraken sluiten aan bij een bredere discussie binnen de politiek over hoe om te gaan met partijen die de instituties bekritiseren.
Vooral sinds de opkomst van FVD en de groei van de PVV speelt de vraag hoe ver samenwerking mag gaan en waar de grens ligt.
Kritiek op de zogenoemde ‘Antifa-motie’
Naast haar kritiek op de rechtse partijen sprak Moorman zich ook fel uit over de recente zogeheten Antifa-motie, die in de Tweede Kamer werd aangenomen.
Deze motie merkt Antifa aan als een terroristische organisatie. Volgens Moorman is dat besluit overhaast genomen, zonder dat daar enig onderzoek of waarschuwing van de veiligheidsdiensten aan voorafging.
“Een paar weken geleden werd nog die Antifa-motie aangenomen. Gewoon een meerderheid in het parlement, zonder enig onderzoek. Dat mag helemaal niet zomaar. Niemand wist eigenlijk waar het over ging,” zei ze.
Volgens haar bestaat er geen concrete organisatie die “Antifa Nederland” heet, en is het onzorgvuldig om een losse groep activisten te bestempelen als terroristisch.
Ze wees erop dat dit soort beslissingen grote gevolgen kan hebben voor het publieke debat en de vrijheid van meningsuiting.
‘De echte dreiging komt van extreemrechts’
In het verlengde van haar kritiek op de motie stelde Moorman dat het parlement zich richt op de verkeerde groepen.
“Twee dagen later werd in Den Haag de boel kort en klein geslagen door de echte fascisten,” zei ze. Daarmee verwees ze naar recente ongeregeldheden waarbij extreemrechtse groeperingen betrokken waren.
Volgens haar is dat een voorbeeld van hoe de aandacht afgeleid wordt van de werkelijke dreiging.
“We moeten niet verzanden in symboolpolitiek. Terwijl men druk bezig is met Antifa, groeien de bewegingen die écht een gevaar vormen voor onze democratie.”
Reacties op de uitspraken van Moorman
De uitlatingen van Moorman roepen, zoals verwacht, veel reacties op. Vanuit linkse hoek krijgt ze steun van mensen die vinden dat het debat te verhard is en dat er te weinig grenzen worden gesteld aan antidemocratisch gedrag.
Maar aan de andere kant klinkt felle kritiek. Aanhangers van FVD en PVV noemen haar uitspraken “typisch arrogantie van links”, waarbij andersdenkenden meteen als gevaarlijk worden weggezet.
Ook binnen de VVD wordt met gefronste wenkbrauwen gekeken naar de beschuldiging dat de partij antidemocratische taal zou overnemen.
Een aantal politieke commentatoren merkt op dat Moorman hiermee het risico loopt om nog meer polarisatie aan te wakkeren.
“Door iedereen die rechts van GroenLinks staat als antidemocraat te bestempelen, vergroot ze juist het wantrouwen,” aldus een politiek analist.
Een terugkerend thema in de campagne
De uitspraken van Moorman passen in een breder patroon binnen de campagne richting de verkiezingen van oktober 2025. Het thema ‘democratie versus populisme’ speelt een grote rol.
Partijen aan de linkerkant waarschuwen voor ondermijning van de rechtstaat, terwijl partijen aan de rechterkant juist zeggen dat ze strijden tegen een elitaire politieke klasse die niet luistert naar de gewone Nederlander.
Die botsing lijkt voorlopig alleen maar heftiger te worden. Waar links spreekt over het beschermen van democratische waarden, spreekt rechts over het “terugpakken van de macht naar het volk”.
Conclusie: de kloof groeit verder
De woorden van Marjolein Moorman laten zien hoe diep de kloof in de Nederlandse politiek inmiddels is.
Haar waarschuwing tegen antidemocratische tendensen raakt aan een gevoelige snaar: het groeiende wantrouwen richting instituties en de verschuiving van het politieke midden.
Of haar uitspraken effect zullen hebben, is nog maar de vraag. Voor de één is Moorman een principiële verdediger van de democratie, voor de ander een symbool van linkse betutteling.
Eén ding is zeker: de toon van het debat is weer een stuk feller geworden – en de verkiezingsstrijd nog een stukje harder.
