Het is een rustig zondagmiddag in het huis van Jeroen. Zijn dochter van zestien zit aan de keukentafel, haar gezicht vol ergernis. “Iedereen heeft de nieuwste iPhone, behalve ik,” moppert ze. Jeroen kijkt op van zijn krant en glimlacht. “Dan weet je wat je moet doen: werken.”
Voor Jeroen is het duidelijk. Zijn kinderen groeien op in een wereld waarin alles maar vanzelfsprekend lijkt, en daar wil hij ze tegen beschermen. “Ik heb niks tegen luxe,” legt hij uit. “Maar ik wil dat ze begrijpen dat je daar hard voor moet werken. Een nieuwe telefoon is niet iets wat je zomaar krijgt. Je moet ervoor sparen, ervoor knokken.”
De eerste discussie
Het idee om zijn kinderen zelf te laten betalen voor ‘luxe’ zaken zoals telefoons, begon een paar jaar geleden, toen zijn oudste zoon Mike zestien werd. Mike wilde de nieuwste Samsung, een model van meer dan 1.200 euro. Jeroen en zijn vrouw Anja hadden toen een duidelijke boodschap: “Als je hem wilt, dan ga je ervoor werken.”
In eerste instantie was Mike boos. “Maar iedereen krijgt dat toch van hun ouders?” klaagde hij. “Waarom moeten wij altijd alles zelf betalen?” Jeroen bleef kalm. “Omdat je moet leren dat geld niet zomaar uit de lucht komt vallen. En geloof me, je zult de telefoon des te meer waarderen als je hem zelf hebt verdiend.”
Lessen uit het verleden
Jeroen weet waar hij het over heeft. Zelf groeide hij op in een gezin waar het geld niet voor het oprapen lag. “Ik wilde vroeger ook altijd dure dingen,” herinnert hij zich. “Merkkleding, de nieuwste gadgets.
Maar mijn ouders konden dat gewoon niet betalen. Als ik iets wilde, moest ik ervoor sparen. Dat betekende vakantiewerk, kranten bezorgen, noem maar op. En nu, jaren later, zie ik in hoeveel ik daarvan geleerd heb.”
Hij vindt het belangrijk om die waarden door te geven aan zijn eigen kinderen. “Ik wil niet dat ze denken dat alles in het leven vanzelf gaat,” zegt hij.
“Hard werken is een van de belangrijkste lessen die je kunt leren. Als je dat begrijpt, kun je later alles bereiken.”
Het eerste baantje
Uiteindelijk besloot Mike de uitdaging aan te gaan. Hij vond een bijbaantje in de supermarkt en werkte daar elke zaterdag en een paar avonden per week. “In het begin vond hij het verschrikkelijk,” vertelt Jeroen lachend.
“Hij klaagde dat het zwaar was, dat hij liever met vrienden iets ging doen. Maar na een tijdje merkte ik dat hij er trots op werd. Hij begon te sparen en na een paar maanden kon hij zijn telefoon kopen. Hij was zo blij. En weet je wat? Hij zorgde er ineens veel beter voor.”
Hetzelfde gebeurde bij Jeroens dochter, die een passie voor mode heeft. Toen ze een dure jas wilde kopen, moedigde Jeroen haar aan om zelf een oplossing te bedenken.
“Ze begon zelfgemaakte sieraden te verkopen via Instagram,” zegt hij trots. “Binnen een paar maanden had ze genoeg geld. En nu? Nu wil ze haar eigen kleine bedrijfje beginnen.”
Niet altijd makkelijk
Dat wil niet zeggen dat het altijd soepel gaat. Soms voelt Jeroen dat zijn aanpak botst met de verwachtingen van de maatschappij. “Veel van hun vrienden krijgen alles wat hun hartje begeert,” zegt hij.
“Dat maakt het soms lastig, want mijn kinderen voelen zich dan buitengesloten. Maar ik leg ze uit dat wij dingen anders doen. En uiteindelijk begrijpen ze het.”
Ook zijn vrouw Anja moest in het begin wennen aan Jeroens strenge aanpak. “Ze vond het moeilijk om nee te zeggen tegen de kinderen,” geeft hij toe. “Maar nu ziet ze in dat het werkt.
Onze kinderen zijn verantwoordelijk, creatief en weten de waarde van geld te waarderen. Dat is meer waard dan welke telefoon dan ook.”
De toekomst
Jeroen weet dat zijn opvoedstijl niet bij iedereen in de smaak valt, maar dat maakt hem niet uit. “Ik doe dit niet om populair te zijn,” zegt hij. “Ik doe dit omdat ik wil dat mijn kinderen klaar zijn voor de echte wereld.
Daar is geen garantie dat iemand alles voor je regelt. Je moet het zelf doen.”
En wat vinden de kinderen zelf? Mike, inmiddels achttien en student, geeft toe dat hij zijn vader in het begin vreselijk vond. “Ik snapte echt niet waarom hij zo streng was,” zegt hij.
“Maar nu begrijp ik het. Ik voel me trots als ik iets zelf heb bereikt. En het heeft me geholpen om beter met geld om te gaan.”
Jeroens dochter voegt toe: “Soms is het frustrerend, vooral als je vriendinnen iets nieuws laten zien dat ze van hun ouders hebben gekregen. Maar als ik dan aan mijn eigen dingen denk, weet ik dat ik ze heb verdiend. Dat voelt goed.”
Een blijvende les
Voor Jeroen is het duidelijk: hij zou niets aan zijn aanpak willen veranderen. “Het gaat er niet om dat ik mijn kinderen dingen wil onthouden,” legt hij uit.
“Het gaat erom dat ik ze wil leren dat ze alles kunnen bereiken, zolang ze er maar hard voor werken. Dat is een les die ze hun hele leven mee zullen nemen.”
En die nieuwste telefoon? “Die komt er wel,” zegt Jeroen met een glimlach. “Maar alleen als ze hem zelf betalen.”
