Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne is Nederland een van de vele landen die financiële, humanitaire en militaire steun hebben verleend aan het door oorlog getroffen land. Maar hoeveel hebben we inmiddels bijgedragen, en wat betekent dit voor Nederland zelf? De cijfers liegen er niet om: onze financiële steun aan Oekraïne is inmiddels opgelopen tot miljarden euro’s.
Nederlandse militaire steun: bijna 6 miljard euro
Op 18 februari 2025 maakte de Rijksoverheid bekend dat Nederland tot nu toe bijna €5,88 miljard heeft uitgegeven aan militaire steun voor Oekraïne. Dit bedrag is besteed aan de levering van diverse soorten materieel en uitrusting, waaronder:
- Gevechtsvliegtuigen – Nederland heeft F-16’s geleverd aan Oekraïne, die van cruciaal belang zijn in de luchtverdediging van het land.
- Luchtverdedigingssystemen – Vanwege de vele raketaanvallen heeft Oekraïne extra luchtafweer nodig. Nederland leverde onder andere Patriot-systemen en onderdelen van deze geavanceerde wapens.
- Drones en radars – Voor verkenningsmissies en gerichte aanvallen zijn drones onmisbaar geworden in de moderne oorlogsvoering. Nederland heeft bijgedragen aan de levering en ontwikkeling van geavanceerde drones.
- Zware munitie en wapens – Dit omvat tanks, artilleriegranaten en handwapens voor de Oekraïense troepen.
- Overige logistieke en medische benodigdheden – Denk aan militaire voertuigen, medische hulpgoederen en voedselrantsoenen.
Naast het leveren van wapens en materieel heeft Nederland ook een actieve rol gespeeld in de training van Oekraïense soldaten. Zo zijn er 255 Nederlandse militairen ingezet in Duitsland en 350 militairen in het Verenigd Koninkrijk om Oekraïense strijdkrachten op te leiden.
Nederlandse financiële en humanitaire steun
Naast militaire hulp heeft Nederland ook miljarden euro’s bijgedragen aan de humanitaire hulp en wederopbouw van Oekraïne. In totaal werd er in 2023 €5,4 miljard uitgegeven aan Oekraïne, waarvan:
- €1,5 miljard direct werd ingezet voor internationale humanitaire hulp en wederopbouw.
- €3,9 miljard werd besteed aan binnenlandse regelingen, zoals de opvang van ruim 100.000 Oekraïense vluchtelingen in Nederland.
Deze kosten zijn voornamelijk gericht op huisvesting, medische zorg en sociale voorzieningen voor Oekraïners die Nederland hebben bereikt sinds het uitbreken van de oorlog.
Nieuwe investeringen: Nederland blijft betalen
De steun stopt hier niet. In de Voorjaarsnota van 2024 heeft het kabinet besloten om nog eens €4 miljard beschikbaar te stellen voor Oekraïne in de periode 2024-2026. Dit betekent dat de totale Nederlandse bijdrage aan Oekraïne tegen die tijd de €10 miljard zal overschrijden.
Een opmerkelijk deel van deze extra steun is het Drone Actieplan, waarvoor Nederland €400 miljoen heeft gereserveerd. Dit plan richt zich op de gezamenlijke ontwikkeling van drones, een essentieel onderdeel van de moderne oorlogsvoering.
Oekraïne en Nederland gaan samenwerken om innovatieve drones te ontwikkelen en in te zetten.
Waarom blijft Nederland zoveel geld naar Oekraïne sturen?
De vraag die veel mensen zich stellen is: waarom geeft Nederland zo’n enorm bedrag uit aan Oekraïne? Hier zijn verschillende redenen voor:
- Politieke en militaire verplichtingen – Nederland is een trouwe NAVO-bondgenoot en volgt grotendeels het beleid van de EU en de VS.
- Veiligheid in Europa – Veel Europese landen zien de oorlog in Oekraïne als een directe bedreiging voor de stabiliteit in de regio. Het idee is dat steun aan Oekraïne helpt om verdere escalatie van conflicten te voorkomen.
- Economische belangen – De oorlog heeft grote invloed op de economie, met name op de energieprijzen. Een langdurige oorlog kan ook de handelsrelaties van Nederland met Oost-Europa en Rusland verder verstoren.
- Humanitaire redenen – De steun is niet alleen militair, maar ook humanitair. Oekraïne lijdt onder enorme verwoestingen en veel burgers zijn ontheemd.
Wat betekent dit voor de Nederlandse belastingbetaler?
Het geld voor de steun aan Oekraïne komt uit de Nederlandse begroting. Dit betekent indirect dat Nederlandse belastingbetalers bijdragen aan deze kosten. Hoewel de regering benadrukt dat deze uitgaven noodzakelijk zijn, roept het ook vragen op over de financiële situatie in Nederland zelf.
Veel mensen vragen zich af: waarom wordt er miljarden uitgegeven aan Oekraïne, terwijl er in Nederland zelf bezuinigd wordt op zorg, onderwijs en andere essentiële diensten?
Dit debat wordt steeds heviger gevoerd, vooral nu de kosten van levensonderhoud blijven stijgen en steeds meer Nederlanders moeite hebben om rond te komen.
Daarnaast heeft het kabinet aangekondigd dat het belastingvoordeel voor elektrische auto’s wordt afgeschaft en de wegenbelasting voor elektrische voertuigen wordt verhoogd.
Dit soort maatregelen zorgen voor kritiek, omdat de overheid enerzijds miljarden aan Oekraïne geeft, terwijl Nederlanders zelf meer moeten betalen voor hun eigen kosten.
Gaat de steun nog verder oplopen?
Het lijkt erop dat Nederland Oekraïne nog jarenlang zal blijven steunen. Met de extra €4 miljard die is toegezegd en de kans op verdere escalatie van de oorlog, is het aannemelijk dat de totale steun in de toekomst nog verder oploopt.
Of Nederland hiermee een ‘hoofdsponsor’ van Oekraïne is, zoals sommige critici beweren, blijft een discussiepunt. Feit is wel dat Nederland relatief veel bijdraagt in vergelijking met andere Europese landen.
Conclusie: Nederland betaalt een hoge prijs
Nederland heeft inmiddels bijna €10 miljard besteed aan Oekraïne, waarvan het grootste deel naar militaire steun is gegaan. De financiële en politieke gevolgen hiervan zijn groot, en de discussie over de vraag of deze steun terecht is, blijft voortduren.
Voorstanders benadrukken dat de steun noodzakelijk is om Oekraïne te helpen en Europa veiliger te maken. Tegenstanders vinden dat Nederland te veel uitgeeft, terwijl er binnen het eigen land genoeg problemen zijn.
Wat de toekomst ook brengt, één ding is zeker: Nederland heeft zich diep verbonden met Oekraïne en blijft een belangrijke speler in de steun aan het land. Maar tegen welke prijs? Dat blijft de grote vraag.
