Boerin Sanne runt al jaren een melkveebedrijf, maar als ze in de supermarkt langs de zuivelafdeling loopt, krijgt ze steeds vaker een wrang gevoel.
De melk die daar in de schappen staat, heeft volgens haar weinig meer te maken met het pure product dat rechtstreeks van de koe komt.
“Mensen denken dat ze een gezond en natuurlijk product kopen, maar als ze wisten wat er allemaal mee gebeurt voordat het in die pakken terechtkomt, zouden ze zich rot schrikken,” zegt ze.
Verse melk versus supermarktmelk
Veel mensen geloven dat de melk in de supermarkt simpelweg uit de koe wordt gemolken, even wordt gepasteuriseerd en dan in een pak belandt. Maar volgens Sanne is dat een enorme misvatting. “Wat jij in de supermarkt koopt, heeft vaak al een heel proces achter de rug.
Eerst wordt de melk op grote schaal verzameld en gemengd met melk van honderden andere boerderijen. Dit gebeurt om de smaak en vetgehaltes constant te houden, maar hierdoor verdwijnt de unieke samenstelling van de melk.”
Daarnaast wordt de melk verhit tijdens pasteurisatie, wat bacteriën doodt, maar ook invloed heeft op de voedingswaarde.
“Vitamines en enzymen die van nature in melk zitten, gaan grotendeels verloren door de hitte. En dan heb je nog UHT-melk, die nog veel langer houdbaar is. Dat wordt op zo’n hoge temperatuur verhit dat je je kunt afvragen wat er überhaupt nog natuurlijk aan is.”
Wat wordt er nog meer toegevoegd?
Sanne legt uit dat supermarktmelk lang niet altijd zo puur is als mensen denken. “Melk wordt gestandaardiseerd, wat betekent dat er vet uit wordt gehaald of juist weer wordt toegevoegd om ervoor te zorgen dat het altijd dezelfde samenstelling heeft.
De melk wordt als het ware ‘uit elkaar gehaald’ en daarna opnieuw samengesteld.”
En dat is nog niet alles. “Bij magere melk en halfvolle melk wordt het vetgehalte kunstmatig aangepast. Maar wat veel mensen niet weten, is dat magere melk soms poedermelk bevat om de textuur te verbeteren. Dat wordt nergens duidelijk vermeld.”
Melk van grasgevoerde koeien? Dat valt tegen
Veel consumenten kiezen bewust voor melk van ‘grasgevoerde’ koeien, in de veronderstelling dat deze gezonder en duurzamer is. Maar Sanne waarschuwt dat dit label soms misleidend is.
“Het klopt dat koeien in Nederland veel gras eten, maar dat betekent niet dat ze het hele jaar door in de wei staan. In de winter krijgen veel koeien krachtvoer, omdat er simpelweg geen vers gras is.”
Volgens haar moeten mensen ook opletten bij claims zoals ‘weidemelk’. “Dat betekent alleen dat de koeien minimaal 120 dagen per jaar 6 uur per dag buiten staan.
Dat klinkt leuk, maar de rest van het jaar staan ze dus binnen. Mensen denken dat ze met weidemelk een beter product kopen, maar het verschil is vaak minimaal.”
Waarom smaakt melk anders dan vroeger?
Veel ouderen zeggen dat melk vroeger ‘voller’ en ‘puurder’ smaakte. Volgens Sanne is dat geen verbeelding.
“Vroeger dronken mensen vaak rauwe melk, die rechtstreeks van de koe kwam. Die bevatte natuurlijke vetten en enzymen die de smaak beïnvloeden. Tegenwoordig is melk zo bewerkt dat het een heel andere smaak heeft gekregen.”
Ook het voer van koeien speelt een grote rol. “Een koe die veel vers gras eet, geeft melk met een andere smaak dan een koe die vooral krachtvoer krijgt.
Dat proef je, maar de meeste mensen weten niet beter dan dat melk altijd hetzelfde smaakt, omdat die in de fabriek wordt gestandaardiseerd.”
Wat is een beter alternatief?
Volgens Sanne is er een manier om échte melk te proeven: koop het direct bij de boer. “Steeds meer boeren verkopen rauwe melk of minimaal bewerkte melk. Die bevat nog alle natuurlijke voedingsstoffen en smaakt zoals melk hoort te smaken.”
Ze erkent dat niet iedereen zomaar rauwe melk kan drinken, omdat het zonder verhitting bacteriën kan bevatten. “Maar als je de melk kookt of een betrouwbare boerderij kiest, heb je een veel puurder product dan wat je in de supermarkt vindt.”
Ook biologische melk is volgens haar een betere keuze dan standaard supermarktmelk. “Bij biologische melk gelden strengere regels over voer en het buiten lopen van koeien. Daardoor is het vaak een iets natuurlijker product dan reguliere melk.”
Melk is niet meer wat het ooit was
Voor Sanne is het duidelijk: supermarktmelk heeft weinig meer te maken met de melk die direct van de koe komt.
“Mensen denken dat ze een gezond, puur product kopen, maar in werkelijkheid drinken ze een industrieel bewerkt drankje dat ver afstaat van hoe melk ooit bedoeld was.”
Haar advies? “Als je echt wilt weten wat je drinkt, koop dan eens melk direct bij een boerderij. Proef het verschil en bepaal zelf of supermarktmelk nog wel zo ‘vers’ is als het lijkt.”
Wat supermarkten je niet vertellen
Wat veel mensen ook niet weten, is dat melk in de supermarkt soms al weken oud is voordat het in jouw koelkast belandt. “Veel melk wordt na het melken meteen gekoeld en vervoerd naar fabrieken, waar het wordt verwerkt en verpakt.
Maar tussen het moment dat de koe wordt gemolken en dat jij het drinkt, kan zomaar twee tot drie weken zitten,” legt Sanne uit. “En als je UHT-melk koopt, kan die zelfs maandenlang op de plank staan zonder koelkast. Hoe vers is dat nog?”
