Voor veel mensen wordt het vanaf 2027 flink duurder om verzekerd te zijn voor zorg. Volgens bronnen in Den Haag stijgt de zorgpremie met bijna 200 euro per jaar per persoon.
De oorzaak? Het plan van zorgminister Fleur Agema (PVV) om het verplichte eigen risico flink te verlagen. Wat op het eerste gezicht als goed nieuws klinkt, pakt in de praktijk vooral ongunstig uit voor gezonde Nederlanders.
Lagere drempel, hogere kosten
Het kabinet wil het eigen risico terugbrengen van 385 naar 165 euro. Dat klinkt aantrekkelijk: minder betalen als je zorg nodig hebt. Maar de keerzijde van dit plan is dat de premies voor iedereen omhoog moeten om dit te bekostigen. En daar wringt de schoen. Mensen die nauwelijks gebruikmaken van zorg en geen zorgtoeslag ontvangen, krijgen wél die hogere premie voor hun kiezen, maar hebben weinig tot geen voordeel van het lagere eigen risico.
Volgens een analyse van het ministerie van Volksgezondheid gaat deze groep vanaf 2027 gemiddeld 199 euro per jaar méér betalen. Dat komt neer op zo’n 16 euro extra per maand. En dat zonder dat zij meer zorg gebruiken of profiteren van financiële compensatie.
Gezonde mensen betalen de rekening
Het is een opvallende verschuiving van lasten: van mensen die veel zorg gebruiken naar mensen die zelden een arts zien. Gezonde burgers – die bewust leven, weinig medische kosten maken en geen recht hebben op toeslagen – gaan straks méér betalen om de zorgkosten van anderen op te vangen.
En dat zorgt voor frustratie. Want juist deze groep voelt zich nu al buitenspel staan. De zorgtoeslag gaat immers aan hen voorbij, terwijl ze vaak wel een modaal of net bovengemiddeld inkomen hebben.
Zij vallen tussen wal en schip: te veel verdienen voor hulp, maar te weinig overhouden om de extra kosten zonder zorgen op te vangen.
Wie wél profiteert van het nieuwe plan
Aan de andere kant van het spectrum staan de mensen die ieder jaar hun volledige eigen risico verbruiken én recht hebben op zorgtoeslag. Voor hen wordt het aantrekkelijker om zorg te gebruiken.
De drempel om medische hulp te zoeken wordt lager, omdat ze minder zelf hoeven te betalen. En via de toeslagen krijgen ze bovendien een deel van hun premie terug.
Dit beleid lijkt dus vooral bedoeld om deze groep tegemoet te komen. En dat is begrijpelijk vanuit sociaal oogpunt, maar het betekent wel dat de rekening bij een andere groep wordt neergelegd. Volgens berekeningen van het ministerie gaat het om zo’n zes miljoen Nederlanders die onderaan de streep flink meer gaan betalen.
Verzekeraars bepalen uiteindelijke bedrag
De stijging van bijna 200 euro is alleen gebaseerd op het verlagen van het eigen risico. Daarbovenop komen nog de gebruikelijke jaarlijkse verhogingen van de premie vanwege algemene stijgingen van zorgkosten.
Verzekeraars bepalen uiteindelijk zelf de hoogte van de premie. Daarbij houden ze rekening met factoren zoals kostenontwikkeling, gebruik van zorg en het inzetten van financiële reserves. Als verzekeraars weinig reserves gebruiken, kan de premie nóg hoger uitvallen dan nu wordt verwacht.
Dat maakt het voor consumenten lastig om te plannen. De premie wordt pas laat in het jaar bekendgemaakt, terwijl het maandbudget bij veel huishoudens al krap is.
Gezonde levensstijl niet beloond
Wat wringt bij veel mensen, is dat een gezonde levensstijl op deze manier financieel juist niet loont. Wie investeert in beweging, gezonde voeding, stressvermindering en preventie, gebruikt minder zorg. Maar straks betaalt diezelfde persoon méér premie, om het gebruik van anderen te dekken.
Er gaan dan ook steeds meer stemmen op om gezondheid juist wél mee te laten wegen in premies. Denk aan kortingen voor mensen die meedoen aan preventieprogramma’s of actief bezig zijn met hun gezondheid. Voorlopig lijkt die richting echter nog ver weg in het Nederlandse stelsel, waar solidariteit voorop staat.
Solidariteit of onrecht?
Het zorgstelsel in Nederland is gebaseerd op solidariteit: de sterken dragen de zwakken. Maar steeds vaker wordt die solidariteit als oneerlijk ervaren, vooral als het verschil in kosten zo duidelijk uitpakt in het nadeel van mensen die zelden gebruikmaken van zorg.
Het kabinet lijkt met het verlagen van het eigen risico vooral te kiezen voor politieke winst: een maatregel die populair is bij veel zorggebruikers. Maar de financiële gevolgen voor gezonde Nederlanders worden daarbij wat onderbelicht.
De discussie over solidariteit versus individuele verantwoordelijkheid zal naar verwachting alleen maar feller worden als de premies verder stijgen en de verschillen groter worden.
Wat kun je doen als verzekerde?
Hoewel het lastig is om de premies zelf te beïnvloeden, zijn er wel manieren om grip te houden op je zorgkosten:
-
Vergelijk jaarlijks verschillende zorgverzekeraars op premie en dekking
-
Kijk kritisch naar aanvullende verzekeringen: gebruik je ze echt?
-
Let op collectieven via werkgever of vereniging die korting kunnen geven
-
Denk na over het vrijwillig verhogen van je eigen risico als je weinig zorg verwacht
-
Houd in je begroting alvast rekening met stijgende kosten
Door slim te kiezen en te plannen, kun je de schade enigszins beperken.
Conclusie
De zorgpremie gaat in 2027 flink omhoog. Vooral gezonde Nederlanders zonder recht op toeslagen betalen straks fors meer, zonder dat ze er direct iets voor terugkrijgen.
Wat bedoeld is als verlichting voor veelgebruikers van zorg, pakt dus nadelig uit voor een grote groep die nu al het gevoel heeft het systeem te moeten dragen.
De komende jaren zal het debat over eerlijkheid in de zorgpremie ongetwijfeld verder oplaaien. Want hoewel solidariteit belangrijk is, rijst steeds vaker de vraag: wie betaalt straks de prijs?
Bron: Hart van Nederland
