Op het Schouwburgplein in Rotterdam verzamelden zich zondagmiddag ongeveer driehonderd mensen om hun onvrede te uiten over nieuwe, strengere asielwetten die door de Tweede Kamer zijn aangenomen.
De demonstranten kwamen samen om een duidelijk signaal af te geven tegen de strafbaarstelling van illegaliteit én tegen het verbod op hulp aan mensen zonder verblijfsvergunning.
Strafbaar zijn omdat je leeft zonder papieren
De ophef draait om nieuwe wetgeving waar de Tweede Kamer onlangs mee instemde. Een meerderheid schaarde zich achter een pakket strengere maatregelen, waaronder het strafbaar stellen van mensen die zonder geldige verblijfsstatus in Nederland verblijven.
Ook burgers die hulp verlenen aan mensen zonder papieren kunnen straks strafbaar worden gesteld. Het wetsvoorstel moet nog door de Eerste Kamer worden goedgekeurd, maar de maatschappelijke onrust is nu al groot.
Volgens de initiatiefnemers van de demonstratie – waaronder de Bond Precaire Woonvormen (BPW) – raakt deze wetgeving direct aan de basisprincipes van menselijkheid en solidariteit.
“Het bestaan van tienduizenden mensen in Nederland wordt hiermee verboden,” stelde de organisatie voorafgaand aan het protest. “Het maakt mensen angstig en kwetsbaar.”
Schouwburgplein als toneel van verzet
Onder een bewolkte hemel vulde het Rotterdamse Schouwburgplein zich met mensen die zich zorgen maken over de richting die Nederland inslaat op het gebied van asiel en migratie.
Sommigen hielden protestborden omhoog met teksten als “Being alive should never be a crime” en “Geen gekloot: bed, bad, brood”. De sfeer was vastberaden, maar vreedzaam.
Mensen uit verschillende hoeken van de samenleving namen deel aan de demonstratie. Zowel activisten als betrokken burgers, en vertegenwoordigers van politieke partijen lieten hun gezicht zien. BIJ1, de Partij voor de Dieren (PvdD) en ChristenUnie Rotterdam waren zichtbaar aanwezig en spraken zich uit tegen het wetsvoorstel.
Een signaal naar de politiek
De organisatoren van het protest benadrukten dat de demonstratie niet alleen bedoeld was als steunbetuiging aan mensen zonder verblijfsvergunning, maar ook als een dringend signaal richting de politiek. De hoop is dat de Eerste Kamer haar verantwoordelijkheid zal nemen en de wet in de huidige vorm zal blokkeren.
Veel aanwezigen benadrukten dat het gaat om mensenrechten, niet om politieke spelletjes. Ze vrezen dat het criminaliseren van mensen zonder verblijfspapieren leidt tot nog meer uitsluiting, onzichtbaarheid en misbruik.
“Als je mensen niet meer mag helpen zonder straf te riskeren, waar zijn we dan beland als samenleving?” vroeg een spreker zich hardop af.
Hulpverlening onder druk
Een belangrijk punt van kritiek op het wetsvoorstel is het effect op de hulpverlening. In heel Nederland zijn er vrijwilligers, kerken, hulporganisaties en buurtinitiatieven die mensen zonder papieren helpen met voedsel, onderdak of medische zorg. Als deze vorm van hulp straks strafbaar wordt, dreigt een groot maatschappelijk vangnet weg te vallen.
Voor veel hulpverleners is het bieden van steun een morele plicht. Zij vinden dat menselijkheid altijd boven wetgeving moet staan. Door hen te criminaliseren, ontstaat er volgens critici een situatie waarin barmhartigheid zelf wordt gestraft.
Politieke verdeeldheid over aanpak
De steun voor het wetsvoorstel in de Tweede Kamer kwam voornamelijk van partijen aan de rechterzijde van het politieke spectrum.
Zij stellen dat Nederland duidelijke grenzen moet stellen en dat mensen zonder verblijfsrecht niet in het land mogen blijven. Voorstanders benadrukken dat het wetsvoorstel nodig is om het asielbeleid effectiever te maken en misbruik tegen te gaan.
Tegenstanders vinden echter dat het wetsvoorstel geen oplossingen biedt, maar juist problemen vergroot.
Ze wijzen erop dat mensen zonder papieren niet vanzelf verdwijnen als ze strafbaar worden verklaard. In plaats daarvan verdwijnen ze uit beeld, waardoor ze nog kwetsbaarder worden voor uitbuiting, armoede en psychische problemen.
Rotterdam als plek van solidariteit
De keuze voor Rotterdam als locatie voor het protest is niet toevallig. De stad staat bekend om haar diversiteit en sociale betrokkenheid.
In veel wijken zijn gemeenschappen actief die zich inzetten voor mensen zonder status. De demonstratie was voor velen een manier om te laten zien dat die inzet niet zomaar verdwijnt – ook niet onder politieke druk.
Verschillende sprekers benadrukten het belang van saamhorigheid en het beschermen van de menselijke waardigheid. Er werd opgeroepen tot samenwerking tussen burgers, gemeenten en organisaties om alternatieve vormen van opvang en steun te blijven bieden.
Reacties op sociale media
Ook op sociale media werd het protest breed besproken. Onder hashtags als #GeenMensIsIllegaal en #MenselijkheidOverwint deelden mensen foto’s, video’s en persoonlijke verhalen. De reacties liepen uiteen: van steunbetuigingen tot felle kritiek op het beleid. Wat duidelijk werd, is dat het onderwerp leeft en polariseert.
Voor veel mensen was het protest een manier om zich gehoord te voelen. In een tijd waarin het politieke debat vaak verhardt, zoeken steeds meer mensen naar manieren om op vreedzame wijze hun standpunt kenbaar te maken.
Hoe nu verder?
De bal ligt nu bij de Eerste Kamer, die zich nog moet buigen over het omstreden wetsvoorstel. Wanneer de stemming precies plaatsvindt, is nog niet bekend. Ondertussen blijft de discussie voortduren, zowel in de media als op straat.
De demonstratie op het Schouwburgplein is volgens velen pas het begin. Actiegroepen kondigen aan dat er meer protesten zullen volgen, verspreid over het land. Want hoewel het voorstel nog geen wet is, voelen veel mensen nu al de gevolgen van het harde discours.
Conclusie: protest als moreel kompas
De demonstratie in Rotterdam laat zien dat er nog volop draagvlak is voor solidariteit en menselijke waardigheid. In een tijd waarin beleid steeds vaker draait om cijfers en grenzen, vragen honderden mensen op straat aandacht voor wat er écht toe doet: het recht op een menswaardig bestaan.
Of de politiek dat signaal oppikt, zal de komende weken blijken. Maar voor veel aanwezigen was het protest niet alleen een moment van verzet, maar ook van hoop. Want zolang mensen bereid zijn op te komen voor elkaar, is menselijkheid nog niet verloren.
