In Italië heerst sinds begin dit jaar grote bezorgdheid over de snelle verspreiding van het Westnijlvirus. Inmiddels zijn al dertien mensen overleden aan de gevolgen van dit virus, dat wordt overgebracht door muggen. Alleen al afgelopen maandag stierven drie mensen, waarmee het totaal ineens flink opliep.
Gezondheidsautoriteiten slaan alarm en nemen extra maatregelen, zeker nu het muggenseizoen op zijn hoogtepunt is.
Wat is het Westnijlvirus precies?
Het Westnijlvirus (ook wel West Nile-virus genoemd) is een virus dat via muggenbeten wordt overgedragen op mensen. Het virus komt oorspronkelijk uit Afrika, maar is sinds de jaren ’90 ook actief in Europa. Vooral landen als Italië, Griekenland en Hongarije zien elke zomer een piek in besmettingen.
De meeste mensen merken weinig tot niets van een infectie. Maar bij een klein deel van de besmette personen – vooral ouderen of mensen met een zwakke gezondheid – kan het virus leiden tot ernstige complicaties zoals hersenvliesontsteking of encefalitis (ontsteking van de hersenen). En dat kan dodelijk zijn.
Dodelijke slachtoffers vooral onder kwetsbare groepen
Van de dertien dodelijke slachtoffers die tot nu toe zijn gemeld in Italië, gaat het volgens de autoriteiten vrijwel allemaal om mensen van hoge leeftijd met een kwetsbare gezondheid. Het virus grijpt vooral in op het centrale zenuwstelsel, wat bij ouderen of mensen met een lage weerstand ernstige gevolgen kan hebben.
De drie sterfgevallen van afgelopen maandag vielen in de regio’s Emilia-Romagna en Lombardije, waar het virus zich dit jaar opvallend snel verspreidt. De lokale gezondheidsdiensten zijn daarom gestart met extra muggensurveillance en voorlichtingscampagnes.
Waarom Italië zo hard getroffen wordt
Italië heeft al jaren te maken met een groeiend probleem rond muggenoverlast. Door de warme zomers en de aanwezigheid van stilstaand water in bijvoorbeeld irrigatiekanalen, fonteinen en regentonnen, kunnen muggen zich razendsnel voortplanten.
Daarnaast hebben experts gewaarschuwd dat het veranderende klimaat zorgt voor langere en warmere zomers, waardoor het muggenseizoen wordt verlengd. Hierdoor krijgen virussen zoals het Westnijlvirus meer kans om zich te verspreiden onder de bevolking.
In sommige regio’s is het aantal besmette muggen inmiddels verdubbeld ten opzichte van vorig jaar. Dat baart deskundigen grote zorgen.
Symptomen en risico’s van het virus
Het Westnijlvirus veroorzaakt bij de meeste mensen geen klachten. Ongeveer 20% van de besmette personen krijgt milde symptomen zoals:
Koorts
Hoofdpijn
Spierpijn
Misselijkheid
Vermoeidheid
Bij minder dan 1% van de besmettingen ontstaan ernstige klachten. Dat kan variëren van hoge koorts en verlamming tot hevige hoofdpijn en neurologische symptomen zoals verwarring, stuipen of coma. Dit komt meestal voor bij ouderen of mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Er is geen specifieke behandeling voor het Westnijlvirus. Wie besmet raakt, moet uitzieken. In ernstige gevallen is ziekenhuisopname nodig.
Geen vaccin of medicijn beschikbaar
Een van de redenen waarom het virus zo gevaarlijk is, is het gebrek aan een vaccin of specifieke medicatie. Preventie is daarom de enige effectieve manier om besmetting te voorkomen. En dat begint bij het bestrijden van muggen.
In Italië worden op grote schaal muggenvallen geplaatst, vijvers leeggepompt en insecticiden gespoten op plekken waar veel muggen broeden. Toch blijft het lastig om het probleem volledig onder controle te krijgen.
Wat kun je zelf doen om besmetting te voorkomen?
Voor mensen die deze zomer naar Italië of andere Zuid-Europese landen reizen, is het belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen:
Slaap onder een klamboe of gebruik horren voor ramen en deuren
Draag ’s avonds en ’s nachts bedekkende kleding
Gebruik muggenwerende middelen met DEET
Vermijd stilstaand water in en rondom je verblijf
Ook voor lokale bewoners worden deze maatregelen sterk aangeraden. Zeker voor ouderen of mensen met gezondheidsproblemen is het belangrijk om alert te zijn.
Virus rukt ook op buiten Italië
Italië is op dit moment het zwaarst getroffen, maar het Westnijlvirus is geen probleem dat beperkt blijft tot één land. In voorgaande jaren zijn ook uitbraken gemeld in Frankrijk, Spanje, Griekenland, Duitsland en zelfs in Nederland.
In sommige gevallen gaat het om geïmporteerde besmettingen, maar in andere gevallen blijkt het virus lokaal overgedragen te worden door muggen.
Het virus zit dus in opmars, en dat zorgt voor toenemende waakzaamheid bij gezondheidsinstanties in heel Europa.
Toenemende zorgen over volksgezondheid
De huidige situatie in Italië roept vragen op over hoe goed Europa is voorbereid op dit soort virale dreigingen. Virussen die ooit als tropisch en ‘ver van ons bed’ werden gezien, zijn inmiddels ook in Europese straten en tuinen te vinden.
Met het veranderende klimaat en de globalisering van reizen, lijkt het een kwestie van tijd voordat het Westnijlvirus ook in andere regio’s vaste voet aan de grond krijgt.
Daarom pleiten virologen en gezondheidsexperts voor meer structurele monitoring, meer publiek bewustzijn en snellere interventies zodra het virus opduikt. Wachten tot er doden vallen, is simpelweg geen optie meer.
Conclusie: onderschat het risico niet
Dertien doden door een muggenvirus in een ontwikkeld land als Italië – dat klinkt bijna onwerkelijk, maar het is de realiteit in 2025. En het aantal besmettingen blijft toenemen. De meeste mensen zullen weinig merken van een besmetting met het Westnijlvirus, maar voor kwetsbare groepen kan het levensgevaarlijk zijn.
Er is geen reden tot paniek, maar wél tot waakzaamheid. Reizigers, ouderen en zorginstellingen doen er goed aan om voorzorgsmaatregelen serieus te nemen. Want één beet kan genoeg zijn om ziek te worden. En voorkomen is in dit geval letterlijk beter dan genezen.
Bron: De Telegraaf
