Op papier lijkt het goed nieuws voor automobilisten: de olieprijs gaat waarschijnlijk dalen. Het Internationaal Energieagentschap (IEA) verwacht dat de prijs van een vat Brentolie in 2026 terugzakt naar 58 dollar, waar dat nu nog rond de 69 dollar ligt.
Toch is de kans groot dat de pompprijzen in Nederland niet omlaaggaan, maar juist verder stijgen. Hoe zit dat?
Een lagere olieprijs klinkt mooi, maar…
De oliemarkt is wereldwijd een belangrijke graadmeter voor energieprijzen. Een daling van de prijs per vat lijkt direct goed nieuws voor consumenten.
In de praktijk werkt het echter een stuk ingewikkelder. De prijs die automobilisten in Nederland betalen voor benzine of diesel wordt namelijk niet alleen bepaald door de internationale olieprijs, maar ook door accijnzen, belastingen, marges van leveranciers en politieke keuzes.
Dat betekent dat zelfs als olie goedkoper wordt, dit voordeel lang niet altijd wordt doorberekend aan de pomp.
Waarom de vraag naar olie achterblijft
Het IEA geeft aan dat de prijsdaling vooral te maken heeft met een verwachte afname van de vraag. In het huidige economische klimaat blijft het consumentenvertrouwen laag.
Mensen reizen minder, bedrijven investeren voorzichtiger en de industrie draait niet op volle toeren. Dat zorgt ervoor dat de vraag naar olie wereldwijd minder hard groeit dan eerder werd verwacht.
Daardoor ontstaat een overschot aan olie, en dat drukt de prijs. Maar een structurele verbetering of langdurig goedkope olie is daarmee nog niet gegarandeerd.
Accijnzen bepalen de pompprijs in Nederland
Voor Nederlandse automobilisten is er nog een extra factor die de prijs sterk beïnvloedt: accijnzen. In 2026 loopt de tijdelijke accijnskorting af. Dit betekent dat de overheid de belasting op brandstof weer verhoogt.
Naar verwachting gaat het om een stijging van ongeveer 25 cent per liter benzine. Daarmee is elk mogelijk voordeel van een dalende olieprijs meteen verdwenen. Sterker nog, de kans is groot dat automobilisten méér gaan betalen, ondanks een gunstiger markt voor ruwe olie.
Nederland vergeleken met het buitenland
Nederland behoort al jaren tot de duurste landen in Europa om te tanken. Dat heeft vooral te maken met de hoge belastingen op brandstof. In landen om ons heen zie je dat de daling van de olieprijs sneller terug te vinden is in de pompprijs.
Het gevolg is dat steeds meer automobilisten ervoor kiezen om net over de grens te tanken. Vooral in België en Duitsland liggen de prijzen structureel lager. Dit benadrukt hoe uniek de Nederlandse situatie is en hoe groot de rol van accijnzen en btw hier is.
Meer olieproductie, lagere prijzen?
Het IEA verwacht dat de wereldwijde olieproductie in 2026 stijgt met 2,1 miljoen vaten per dag. Dat is meer dan de eerdere schatting van 1,8 miljoen. In theorie zorgt een groter aanbod voor extra druk op de prijzen.
Toch is het maar de vraag of dit effect ook echt merkbaar zal zijn bij de pomp. De oliemarkt is sterk afhankelijk van geopolitieke spanningen, valutakoersen en afspraken binnen OPEC. Bovendien bepalen landen als Nederland grotendeels zelf hoeveel belasting er over brandstof geheven wordt.
Politieke keuzes wegen zwaarder dan olieprijzen
De rol van de overheid is cruciaal in het bepalen van de uiteindelijke brandstofprijs. Klimaatdoelstellingen en begrotingsafspraken zorgen ervoor dat de kans klein is dat accijnzen worden verlaagd. Sterker nog, er klinkt steeds vaker de oproep om vervuilende brandstoffen duurder te maken.
Dit betekent dat automobilisten in Nederland er rekening mee moeten houden dat de prijzen hoog blijven, ongeacht hoe de internationale olieprijs zich ontwikkelt.
Wat kun je zelf doen om kosten te besparen?
Hoewel je als consument weinig invloed hebt op de oliemarkt of het belastingbeleid, zijn er wel manieren om je brandstofkosten te beperken. Kleine veranderingen in rijgedrag en onderhoud kunnen al een groot verschil maken.
Rijd rustiger en schakel op tijd om brandstof te besparen.
Controleer regelmatig de bandenspanning voor een lager verbruik.
Vermijd korte ritten of combineer meerdere ritten in één keer.
Kijk naar alternatieven zoals carpoolen of gedeeltelijk elektrisch rijden.
Deze aanpassingen zorgen niet alleen voor lagere kosten, maar ook voor minder slijtage aan je auto.
Hoe transparant zijn leveranciers?
Een ander punt van kritiek is dat oliebedrijven en tankstations prijsdalingen vaak niet meteen doorgeven aan de consument.
Terwijl prijsstijgingen doorgaans snel worden doorberekend, kan het bij dalingen langer duren voordat je verschil merkt aan de pomp.
Dit betekent dat zelfs als de olieprijs structureel daalt, dit niet altijd direct terug te zien is in de portemonnee van de automobilist.
FAQ over olie en brandstofprijzen
Wat verwacht het IEA voor de olieprijs in 2026?
Het IEA voorspelt dat de prijs van een vat Brentolie zal dalen tot 58 dollar, terwijl die nu nog 69 dollar bedraagt.
Gaan de benzineprijzen in Nederland daardoor omlaag?
Waarschijnlijk niet. Door een aangekondigde accijnsverhoging van zo’n 25 cent per liter wordt het voordeel van de lagere olieprijs volledig tenietgedaan.
Waarom is Nederland zo duur in brandstof?
Dat komt vooral door de hoge accijnzen en btw op brandstof. Deze belastingdruk is in Nederland veel hoger dan in buurlanden.
Wat is de verwachting voor de wereldwijde olieaanvoer?
Het IEA gaat uit van een toename van 2,1 miljoen vaten per dag, meer dan de eerdere raming van 1,8 miljoen.
Speelt consumentenvertrouwen een rol?
Ja, lage economische activiteit en terughoudendheid bij consumenten drukken de vraag naar olie, wat de prijs tijdelijk kan verlagen.
Conclusie: lagere olieprijs, hogere rekening
Het klinkt tegenstrijdig: de olieprijs gaat omlaag, maar Nederlandse automobilisten zullen waarschijnlijk meer betalen aan de pomp. Dat komt vooral door de verhoging van accijnzen en belastingen.
De voorspelling van het IEA dat olie in 2026 goedkoper wordt, levert dus geen reden tot optimisme voor de portemonnee. Wie echt wil besparen, moet kijken naar slimmer rijden en bewust omgaan met brandstofverbruik. De hoop op een lagere pompprijs lijkt in Nederland voorlopig een illusie.
