De politieke peilingen blijven een belangrijk instrument om te zien waar de voorkeuren van Nederlandse kiezers liggen.
Halverwege september is er opnieuw een Ipsos I&O-peiling gepubliceerd, en die laat zien dat de Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders nog altijd stevig aan kop staat.
Toch zijn er ook enkele opvallende verschuivingen, met name de flinke winst van JA21.
PVV stevig op de eerste plaats
Met 32 zetels blijft de PVV veruit de grootste partij van Nederland. Geert Wilders weet met zijn standpunten over migratie, veiligheid en nationale identiteit een groot deel van het electoraat aan zich te binden.
Ten opzichte van de vorige peiling begin september verandert er weinig, maar het is duidelijk dat de PVV al maanden een stabiele voorsprong heeft op de rest.
Voor de achterban is dit een bevestiging dat de partij zich stevig heeft verankerd in het politieke landschap.
Zelfs tegenwind of kritiek vanuit andere partijen lijkt de steun niet te ondermijnen. Daarmee staat de PVV in de peilingen nog steeds op een niveau dat in de Tweede Kamer de rol van grootste oppositiepartij én potentiële regeringspartner versterkt.
CDA verrassend tweede partij
Op de tweede plaats staat het CDA met 24 zetels. Voor een partij die in de afgelopen jaren flinke electorale klappen kreeg, is dit resultaat opmerkelijk.
De strategie om zich te profileren als een stabiele middenpartij lijkt zijn vruchten af te werpen. Het CDA weet kiezers terug te winnen die teleurgesteld zijn in andere middenpartijen zoals VVD en NSC.
Hoewel de kloof met de PVV groot blijft, kan het CDA zichzelf zien als de belangrijkste uitdager in het politieke midden.
Het feit dat ze GroenLinks-PvdA voorbij zijn in de peilingen geeft bovendien vertrouwen richting de volgende verkiezingen.
GroenLinks-PvdA blijft steken
GroenLinks-PvdA staat momenteel op 23 zetels en weet geen winst te boeken. Ondanks pogingen om zich te profileren als progressief alternatief, lijkt de partij moeilijk nieuwe kiezers aan te trekken.
Het fusieproject dat bedoeld was om de linkse krachten te bundelen, levert in deze peiling geen extra zetels op.
Voor Frans Timmermans is dit een tegenvaller. Zeker na zijn eerdere uitspraak over uitbreiding van het aantal asielzoekerscentra groeit de kritiek dat GroenLinks-PvdA steeds meer afstand neemt van de zorgen van veel Nederlanders.
De partij blijft een stabiele maar niet groeiende factor in de Kamer.
JA21 maakt een sprong vooruit
De grootste verrassing van deze peiling komt van JA21. De partij gaat van een symbolisch aantal van 1 zetel in de huidige Tweede Kamer naar maar liefst 12 in de nieuwste peiling. Dat is een enorme sprong vooruit.
JA21 profiteert van onvrede bij kiezers die zich niet volledig thuis voelen bij de PVV maar wel een rechts geluid willen horen.
Thema’s als streng migratiebeleid, stevige standpunten over veiligheid en een meer pragmatische houding in de economie spreken veel kiezers aan.
Deze winst kan worden gezien als een teken dat er ruimte is voor een bredere rechterflank in de Nederlandse politiek.
Het succes van JA21 verkleint ook de dominantie van de PVV enigszins, omdat sommige kiezers die anders voor Wilders zouden kiezen nu overstappen naar een partij die ze als realistischer of gematigder zien.
Weinig verschuivingen verder
Buiten de winst van JA21 en de stabiele voorsprong van de PVV zijn er weinig grote veranderingen zichtbaar.
De meeste partijen blijven op nagenoeg hetzelfde niveau hangen. Dit geeft aan dat de Nederlandse politiek zich in een relatief rustige fase bevindt, waarin kiezers hun keuze al grotendeels hebben bepaald.
Voor partijen die hopen op een doorbraak is dit een signaal dat er stevig campagne moet worden gevoerd om kiezers in beweging te krijgen.
Zolang grote thema’s zoals migratie, veiligheid en woningnood het debat domineren, lijken de verhoudingen voorlopig vast te liggen.
Wat betekenen deze cijfers?
De cijfers uit de peiling hebben grote gevolgen voor de politieke verhoudingen in Den Haag. Met 32 zetels zou de PVV de grootste fractie vormen en daarmee een belangrijke rol spelen bij de formatie.
Toch blijft het de vraag met wie Geert Wilders in de praktijk zou kunnen samenwerken, aangezien veel partijen nog altijd huiverig zijn om met hem in zee te gaan.
Het CDA positioneert zich met 24 zetels als stabiele middenpartij en kan daardoor in veel scenario’s een sleutelrol spelen.
GroenLinks-PvdA blijft een factor van betekenis, maar lijkt moeite te hebben om buiten de vaste achterban kiezers aan te trekken.
De spectaculaire groei van JA21 maakt duidelijk dat er ruimte is voor een nieuwe speler op rechts, en dat de traditionele partijen daar rekening mee moeten houden.
Vergelijking met eerdere peilingen
Vergeleken met de peiling van 1 september zijn de veranderingen beperkt. Alleen JA21 laat een opvallende stijging zien met drie zetels winst. Voor de andere partijen is er nauwelijks beweging.
Dat geeft aan dat de electorale verhoudingen relatief stabiel zijn, maar dat er nog altijd kansen liggen voor partijen die de juiste toon weten te raken.
Vooral het thema migratie blijft een katalysator in de peilingen. Partijen die daar een duidelijk standpunt over innemen, zoals PVV en JA21, profiteren zichtbaar.
Partijen die het onderwerp voorzichtig benaderen, lijken juist moeite te hebben om kiezers te overtuigen.
Reacties en verwachtingen
De reacties op de peiling zijn voorspelbaar verdeeld. Voorstanders van Wilders zien het als bevestiging dat de PVV onmisbaar is.
Tegenstanders benadrukken dat er nog altijd een brede meerderheid in de Kamer bestaat die samenwerking met de PVV afwijst.
Het succes van JA21 wordt door analisten gezien als een signaal dat kiezers op zoek zijn naar alternatieven binnen het rechtse spectrum.
De komende maanden zal blijken of die groei structureel is of slechts een tijdelijke opleving.
Conclusie: PVV aan kop, maar JA21 verrast
De nieuwste peiling van Ipsos I&O laat zien dat de politieke verhoudingen in Nederland grotendeels stabiel blijven.
De PVV blijft de grootste partij met 32 zetels en houdt daarmee stevig de leiding. Het CDA volgt met 24 zetels, terwijl GroenLinks-PvdA blijft steken op 23.
De opvallendste ontwikkeling is de sprong van JA21 naar 12 zetels, waarmee de partij zich ineens bij de middenmoot voegt.
Voor het eerst lijkt er een serieuze uitdager te ontstaan aan de rechterzijde van de PVV. Hoe dit zich verder ontwikkelt richting de verkiezingen, blijft een vraag die de komende maanden politiek Den Haag zal bezighouden.
Bron: nieuwrechtsnl
