De Eerste Kamer heeft een nieuwe voorzitter: Mei Li Vos van GroenLinks-PvdA. Ze volgt Jan Anthonie Bruijn (VVD) op, die onlangs de overstap maakte naar het demissionaire kabinet als minister van Volksgezondheid.
Vos, die al tijdelijk voorzitter was sinds zijn vertrek, kreeg vandaag officieel het vertrouwen van een meerderheid van de senatoren.
Met 39 stemmen in de tweede stemronde versloeg ze VVD’er Tanja Klip-Martin, die 33 stemmen kreeg. Drie leden stemden blanco. Het betekent dat GroenLinks-PvdA nu één van de belangrijkste posities in de Nederlandse politiek in handen heeft.
Spannende stemming met drie kandidaten
De verkiezing van de nieuwe voorzitter verliep niet zonder spanning. In de eerste ronde waren er drie kandidaten: Mei Li Vos (GroenLinks-PvdA), Ilona Lagas (BBB) en Tanja Klip-Martin (VVD).
Lagas kreeg 14 stemmen en besloot zich vervolgens terug te trekken, waardoor de tweede ronde neerkwam op een strijd tussen Vos en Klip-Martin.
Met 39 stemmen wist Vos uiteindelijk de meerderheid te behalen. Voor haar persoonlijk is dit een bijzondere overwinning: twee jaar geleden deed ze ook al een poging om voorzitter te worden, maar toen verloor ze van Bruijn. Dit keer was het wél raak.
Vos liet na haar verkiezing weten “aangenaam verrast” te zijn door de steun die ze kreeg van collega’s uit verschillende partijen. Ze benadrukte dat ze haar rol “neutraal en boven de partijen” wil vervullen.
Van Tweede Kamerlid tot senaatsvoorzitter
De 55-jarige Mei Li Vos is geen onbekende in Den Haag. Ze begon haar politieke loopbaan als Tweede Kamerlid voor de PvdA, waar ze zich bezighield met onderwerpen als werkgelegenheid, vakbonden en sociale zekerheid.
Sinds 2019 zit ze in de Eerste Kamer, waar ze vicefractievoorzitter was van GroenLinks-PvdA.
Voordat ze de politiek in ging, werkte Vos als ambtenaar op het ministerie van Algemene Zaken. Ook was ze een van de oprichters van Alternatief voor Vakbond, een organisatie die ontstond uit onvrede over het beleid van de FNV.
Haar carrière laat zien dat ze zowel bestuurlijke ervaring als een sterk sociaal profiel heeft. Dat maakt haar volgens veel collega’s een geschikte voorzitter voor de senaat, die bekendstaat om haar zorgvuldige en rustige werkwijze.
Wat doet de voorzitter van de Eerste Kamer eigenlijk?
De voorzitter van de Eerste Kamer heeft een belangrijke, maar vaak onderschatte rol. Diegene leidt de vergaderingen, bewaakt de orde en zorgt dat debatten op een respectvolle manier verlopen.
Daarnaast is de voorzitter het gezicht van de senaat, zowel binnen Nederland als daarbuiten.
De plenaire vergaderingen van de Eerste Kamer vinden meestal plaats op dinsdagen. Tijdens die vergaderingen leidt Vos de discussies en geeft ze senatoren het woord.
Ook is ze verantwoordelijk voor het College van fractievoorzitters en het College van Voorzitter en Ondervoorzitters, dat toezicht houdt op de interne organisatie van de Kamer.
Op Prinsjesdag speelt de voorzitter een ceremoniële rol: dan leidt ze de gezamenlijke vergadering van de Eerste en Tweede Kamer, waarin de Koning de Troonrede voorleest.
Daarnaast vertegenwoordigt ze de senaat bij ontmoetingen met buitenlandse parlementen en staatshoofden.
Het is dus een functie die zowel inhoudelijk als representatief veel verantwoordelijkheid met zich meebrengt.
Een functie met aanzien, maar geen fulltime baan
Een lidmaatschap van de Eerste Kamer is formeel een deeltijdfunctie. Senatoren vergaderen meestal één dag per week en verdienen een vergoeding van ongeveer 37.000 euro per jaar.
De voorzitter krijgt iets meer betaald, met een salaris dat is gebaseerd op een halve werkweek.
Toch is de rol van voorzitter allesbehalve symbolisch. Juist in tijden van politieke spanning speelt de senaat een cruciale rol. De Eerste Kamer beoordeelt wetten die al door de Tweede Kamer zijn aangenomen en kijkt of ze juridisch en uitvoerbaar zijn.
Dat betekent dat de voorzitter, zeker in een periode van politieke onzekerheid, vaak midden in de besluitvorming staat. Vos zal dus regelmatig de balans moeten vinden tussen snelheid en zorgvuldigheid – zeker nu het demissionaire kabinet probeert om nog vóór de verkiezingen een aantal belangrijke wetten door de Kamer te loodsen.
“We nemen zoveel tijd als nodig”
Tijdens haar eerste toespraak als nieuw gekozen voorzitter benadrukte Vos dat de Eerste Kamer zijn eigen tempo zal blijven bepalen.
“Wij nemen zoveel tijd als wij nodig achten,” zei ze. Daarmee verwees ze indirect naar de druk vanuit het kabinet om bepaalde wetsvoorstellen, zoals de aangescherpte asielwet, nog snel af te ronden.
Vos maakte duidelijk dat ze als voorzitter niet zal buigen voor politieke druk. “De senaat is er niet om het kabinet te pleasen, maar om wetten te toetsen op kwaliteit,” zei ze.
Haar woorden werden door verschillende partijen gewaardeerd. Zelfs senatoren die niet op haar stemden, gaven aan vertrouwen te hebben in haar onafhankelijke houding.
Tijd van verandering in de senaat
De verkiezing van Vos komt op een moment dat de Eerste Kamer in beweging is. De machtsverhoudingen zijn de afgelopen jaren flink veranderd, vooral door de opkomst van partijen als BBB en Volt. Daardoor is samenwerking tussen verschillende fracties belangrijker dan ooit.
Vos staat bekend als iemand die bruggen kan slaan tussen partijen. Haar communicatieve stijl en achtergrond bij de vakbond zouden daarbij van pas komen. Als voorzitter zal ze de taak hebben om te zorgen dat het debat in de senaat inhoudelijk blijft en niet verzandt in partijpolitiek.
Dat wordt geen eenvoudige klus, want de Eerste Kamer krijgt in de komende maanden te maken met gevoelige dossiers over migratie, klimaat en gezondheidszorg.
Vos blijft ook lesgeven
Opvallend detail: ondanks haar nieuwe functie blijft Mei Li Vos actief als docent op een basisschool. Ze gaf eerder al aan dat ze dat werk niet wil opgeven, omdat het haar “met beide benen op de grond houdt”.
Die nuchtere instelling lijkt goed aan te sluiten bij haar nieuwe rol. Als voorzitter van de Eerste Kamer zal Vos dagelijks moeten laveren tussen politieke belangen, persoonlijke meningen en de eisen van zorgvuldige wetgeving.
Een nieuwe fase voor de Eerste Kamer
Met de benoeming van Mei Li Vos begint een nieuw hoofdstuk voor de senaat. Ze is niet alleen de eerste voorzitter van GroenLinks-PvdA in jaren, maar ook iemand die haar onafhankelijkheid en sociale betrokkenheid wil combineren.
Of ze daarin slaagt, zal de komende periode moeten blijken. Wat in elk geval vaststaat, is dat Vos een duidelijke boodschap heeft afgegeven: de Eerste Kamer bepaalt zelf haar tempo, en de kwaliteit van wetgeving gaat boven politieke haast.
Bron: NOS
