JA21 ligt onder een vergrootglas nadat uit onderzoek van het programma Nieuwsuur bleek dat er flinke verschillen bestaan tussen wat de partij belooft in haar verkiezingsprogramma en wat ze heeft ingediend bij het Centraal Planbureau (CPB) voor doorrekening.
De partij van Joost Eerdmans, die de laatste tijd juist bezig is met een opmars in de peilingen, moet zich nu verdedigen tegen vragen over transparantie en betrouwbaarheid.
Pensioenleeftijd zorgt voor verwarring
Een van de opvallendste verschillen gaat over de pensioenleeftijd.
In de stukken die JA21 naar het CPB heeft gestuurd, staat dat de partij de pensioenleeftijd wil verhogen.
Dat is opmerkelijk, want in het officiële verkiezingsprogramma of op de partijwebsite is hierover met geen woord gerept.
Veel kiezers die juist denken dat JA21 het opnemen wil voor de werkende Nederlander, zouden zich hierdoor misleid kunnen voelen.
Het verhogen van de pensioenleeftijd is bovendien een gevoelig onderwerp. Terwijl andere partijen, zoals SP en PVV, juist pleiten voor het bevriezen of zelfs verlagen van die leeftijd, lijkt JA21 in stilte de tegenovergestelde koers te varen.
Het verschil tussen de boodschap aan het publiek en de plannen op papier zet kwaad bloed bij sommige kiezers, die duidelijkheid willen over wat de partij nu écht van plan is.
Vliegbelasting: afschaffen of juist behouden?
Ook op het gebied van de luchtvaart lijkt JA21 zichzelf tegen te spreken. In het verkiezingsprogramma staat zwart op wit dat de partij de vliegbelasting volledig wil afschaffen.
De partij benadrukt dat Nederland moet inzetten op technologische innovatie en duurzame brandstoffen in plaats van extra lasten voor reizigers.
Maar volgens de plannen die bij het CPB zijn ingediend, wil JA21 die belasting helemaal niet afschaffen. In plaats daarvan zou de partij slechts afzien van een toekomstige verhoging. Dat is een wereld van verschil. Voor de luchtvaartsector, waar veel ondernemers en reizigers juist hoopten op verlichting, komt deze ontdekking dan ook als een koude douche.
Critici wijzen erop dat JA21 hiermee twee verschillende verhalen vertelt: één voor de kiezer, en één voor de rekenmeesters in Den Haag.
Dat roept vragen op over de werkelijke koers van de partij, zeker nu luchtvaart een belangrijk thema is geworden in het debat over klimaat en economie.
Verschil in winstbelasting: 20 of 22 procent?
Nog een opvallende tegenstrijdigheid is te vinden bij de winstbelasting voor bedrijven. In het partijprogramma zegt JA21 te streven naar een uniforme winstbelasting van 20 procent.
Dat klinkt aantrekkelijk voor ondernemers en past in het beeld van een partij die zegt te staan voor een sterk bedrijfsleven.
Toch blijkt uit de CPB-doorrekening dat JA21 rekent met een tarief van 22 procent. Dat lijkt een klein verschil, maar het kan miljarden euro’s aan extra lasten betekenen voor bedrijven.
Bovendien is het opmerkelijk dat een partij die zich graag profileert als zakenvriendelijk, in werkelijkheid hogere tarieven laat doorrekenen dan zij publiekelijk verkondigt.
Volgens economen wijst dit op een gebrek aan consistentie in het beleid. Waar het programma de indruk wekt van lastenverlichting, laat de CPB-versie juist een strakkere begroting zien – waarschijnlijk om de financiële balans kloppend te krijgen.
Belofte over woningbouw grotendeels verdwenen
Ook op het gebied van woningbouw en infrastructuur vallen grote gaten tussen de beloftes en de harde cijfers.
In het partijprogramma zegt JA21 dat er 12 miljard euro wordt gereserveerd voor woningbouw en infrastructuur. Daarmee wilde de partij zich profileren als een serieuze speler die de woningnood wil aanpakken.
Maar wie de doorrekening van het CPB bekijkt, ziet dat van dat bedrag nauwelijks iets is overgebleven.
Slechts 500 miljoen euro gaat naar infrastructuur – woningbouw wordt daar niet eens apart genoemd. Dat roept vragen op over hoe de partij deze plannen daadwerkelijk wil realiseren.
Ondertussen blijkt JA21 in de CPB-versie wél een versnelde verhoging van de AOW-leeftijd te hebben opgenomen.
Dat betekent dat mensen langer moeten doorwerken, terwijl er juist minder geld wordt uitgetrokken voor projecten die de economie moeten stimuleren.
Dividendbelasting: plotselinge afschaffing
Een andere opmerkelijke ontdekking uit de CPB-cijfers is dat JA21 de dividendbelasting volledig wil afschaffen.
Die maatregel zou de schatkist jaarlijks 3,6 miljard euro kosten. Opvallend genoeg is hierover in het verkiezingsprogramma of op de partijwebsite helemaal niets te vinden.
Vooral dit punt zorgt voor veel vragen. Het afschaffen van de dividendbelasting is eerder in Nederland een heet hangijzer geweest.
Toenmalig premier Mark Rutte kreeg veel kritiek toen hij dit wilde doen zonder duidelijke uitleg. Dat JA21 dit nu stilletjes in de CPB-cijfers heeft laten opnemen, kan de partij flink opbreken.
Critici vinden dat kiezers recht hebben op openheid. “Als je zulke dure maatregelen wilt nemen, moet je dat eerlijk communiceren,” klinkt het op sociale media.
Anderen zien het als een teken dat JA21 nog steeds sterk leunt op de belangen van het bedrijfsleven, ondanks de populistische toon die de partij soms aanslaat.
Vertrouwen onder druk
De tegenstrijdigheden tussen het verkiezingsprogramma, de website en de officiële CPB-doorrekening brengen de geloofwaardigheid van JA21 in het geding. Het beeld dat de partij een eerlijke en transparante middenkoers zou varen, begint te wankelen.
Joost Eerdmans werd in Nieuwsuur live geconfronteerd met de verschillen. Hij probeerde uit te leggen dat sommige details “verkeerd geïnterpreteerd” zouden zijn of “onder voorbehoud van aanpassing” zijn ingediend.
Toch kwam zijn reactie op veel kijkers over als ontwijkend. Op sociale media werd direct fel gereageerd: “Als zelfs de partijleider niet meer weet wat in zijn eigen plannen staat, hoe kun je dan op ze vertrouwen?”
Voor JA21 komt dit op een slecht moment. De partij stond de laatste weken juist goed in de peilingen en wist veel kiezers te trekken die uitgekeken zijn op gevestigde partijen. Deze onthulling zou dat momentum zomaar kunnen breken.
Politieke gevolgen
Binnen Den Haag wordt met argusogen gekeken naar de gevolgen van deze zaak. Andere partijen grijpen de kans aan om de geloofwaardigheid van JA21 te ondermijnen.
D66 en GroenLinks-PvdA benadrukken dat dit precies laat zien waarom onafhankelijke doorrekeningen van het CPB nodig zijn.
Ook binnen rechtse kringen klinkt gemor. Sommige kiezers die JA21 als een frisse, no-nonsense partij zagen, voelen zich bedrogen.
Op forums en X (voorheen Twitter) schrijven sommigen dat ze “twijfelen aan hun stemkeuze”.
Politiek analisten verwachten dat de partij snel met een duidelijke verklaring zal moeten komen. Anders dreigt het beeld te ontstaan dat JA21 niet alleen met dubbele tong spreekt, maar ook niet goed weet hoe haar eigen plannen financieel uitpakken.
Slot: transparantie is nu cruciaal
Het incident rond de CPB-doorrekening is meer dan een technisch detail. Het gaat over vertrouwen – de basis van elke politieke partij.
Kiezers willen weten waar een partij écht voor staat, zonder verborgen agenda’s of tegenstrijdige cijfers.
JA21 zal de komende dagen hard moeten werken om dat vertrouwen te herstellen. Eerlijke communicatie over de gemaakte keuzes, en uitleg waarom er verschillen zijn ontstaan, zijn nu essentieel.
Want één ding is duidelijk: de tijd van onduidelijke beloftes lijkt voorbij, zeker in een verkiezingsstrijd waarin geloofwaardigheid steeds belangrijker wordt.
Dit bericht op Instagram bekijken
Bron: Nieuwsuur
