Een 25-jarige asielzoeker uit Afghanistan zorgt voor opschudding nadat hij een aangeboden woning in het dorp Marknesse heeft geweigerd.
De man zegt dat hij niet in een dorp wil wonen omdat hij bang is te vereenzamen en mentale problemen heeft.
Zijn beslissing heeft grote gevolgen: het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) stelt dat hij daarmee zijn kans op een woning heeft verspeeld.
Van asielzoeker tot woningaanbod
De jonge Afghaan kwam in maart vorig jaar in Nederland aan, na een lange en moeilijke reis.
Slechts twee maanden later kreeg hij bericht van het COA dat de gemeente Noordoostpolder bereid was om met voorrang woonruimte voor hem beschikbaar te stellen. Dat is uitzonderlijk snel, want veel asielzoekers wachten vaak jaren op een woning.
De woning die hem werd aangeboden, stond in Marknesse, een rustig dorp in Flevoland. In mei van dit jaar kon hij daar naartoe verhuizen.
Toch besloot de man, nog voordat hij het huis had gezien, om het aanbod af te slaan. Volgens hem kwam dat voort uit angst en mentale onrust.
“Ik wil niet in een dorp wonen”
Tijdens een gesprek met medewerkers van het COA legde de man uit dat hij niet in een dorp wilde wonen.
Hij kent er niemand, spreekt de taal niet en vreest dat hij volledig geïsoleerd zou raken. Ook gaf hij aan dat hij zich mentaal niet sterk genoeg voelt om op eigen benen te staan in een onbekende omgeving.
De asielzoeker vertelde dat het leven in Nederland voor hem zwaar is. “Ik heb hier geen familie, alleen een paar vrienden. Dat is het enige wat me op de been houdt,” verklaarde hij volgens berichtgeving in Tubantia. “Van binnen ben ik gewoon een klein kind. Ik kan het niet alleen.”
COA waarschuwt voor gevolgen
Het COA maakte hem meermaals duidelijk dat het weigeren van een woning niet zonder consequenties is.
Zodra een statushouder een woning afwijst, vervalt namelijk zijn recht op verdere bemiddeling. Toch hield de Afghaan voet bij stuk. Hij weigerde niet alleen het huis, maar ook om het asielzoekerscentrum te verlaten toen hem dat werd verzocht.
Dat was voor het COA de druppel. De organisatie besloot de zaak voor de rechter te brengen, omdat er volgens hen geen andere opties meer waren.
Taalbarrière en psychische problemen
De man, die al bijna anderhalf jaar in Nederland verblijft, spreekt nog altijd geen Nederlands.
Ook Engels beheerst hij niet, waardoor gesprekken vaak met een tolk moeten plaatsvinden. In de rechtbank vertelde hij dat zijn mentale problemen een grote rol spelen in zijn beslissing.
“Ik kan niet alles uitleggen, want dan begin ik te huilen,” zei hij tegen de rechter. “Die woning was niet slecht, maar het voelde als een klap in mijn gezicht. Het had niets met de plek te maken, maar met hoe ik me van binnen voel.”
Poging tot zelfmoord
Uit documenten blijkt dat de man eind mei is opgenomen in het ziekenhuis nadat hij chloortabletten had ingenomen in een poging zijn leven te beëindigen. Volgens hem gebeurde dat uit pure wanhoop.
Hij zou opnieuw bang zijn voor zelfdestructieve gedachten als hij gedwongen wordt om alleen in een dorp te wonen.
“Als ik daar moederziel alleen terechtkom, weet ik niet wat er met me gebeurt,” vertelde hij tijdens de zitting. “Ik heb hulp nodig, geen huis waar ik opgesloten raak in mijn eigen gedachten.”
COA: “We hebben alles gedaan wat we konden”
Het COA zegt dat het zich maximaal heeft ingespannen om de Afghaan te begeleiden. Volgens de organisatie had de man nooit eerder melding gemaakt van mentale problemen. Pas na het weigeren van de woning kwam dat ter sprake.
De Afghaan bestrijdt dat fel. “Zij weten alles van mij,” zei hij. “Iedereen die me kent, weet dat ik psychisch niet stabiel ben. Ik krijg medicijnen om te kunnen slapen. Ik ben in therapie, maar dat gaat langzaam omdat ik de taal niet spreek.”
De dreiging van dakloosheid
De Afghaan is nu bang dat hij zonder onderdak komt te zitten. Hij zegt dat hij nergens heen kan en vreest op straat te belanden. Zijn advocaat benadrukt dat de man niet weigert uit onwil, maar uit angst.
“Hij is niet iemand die misbruik wil maken van het systeem,” stelde de advocaat. “Hij heeft hulp nodig en begrijpt de consequenties niet volledig door de taalbarrière en zijn psychische toestand.”
De advocaat van het COA is het daar niet mee eens. Volgens hem is er voldoende hulp beschikbaar via VluchtelingenWerk, de daklozenopvang en de gemeente.
“Hij hoeft niet op straat te belanden, maar moet wel verantwoordelijkheid nemen voor zijn eigen keuzes,” aldus de raadsman.
Discussie over de menselijke kant van het asielbeleid
De zaak roept veel discussie op over hoe Nederland omgaat met kwetsbare asielzoekers.
Critici vinden dat het COA te weinig oog heeft voor de mentale gezondheid van statushouders, zeker bij mensen die uit oorlogssituaties komen.
Tegelijkertijd wijzen anderen erop dat Nederland al kampt met een groot woningtekort en dat er strikte regels nodig zijn om het systeem werkbaar te houden.
“Als we iedereen die een huis weigert een tweede kans geven, komt de hele doorstroom in gevaar,” klinkt het bij beleidsmakers.
Online reacties: verdeelde meningen
Op sociale media zorgt het verhaal voor felle reacties. Veel mensen zijn verontwaardigd dat de man een woning weigert terwijl duizenden Nederlanders jarenlang op een wachtlijst staan.
“Het moet niet gekker worden,” schreef een gebruiker op X (voorheen Twitter). “Een huis aangeboden krijgen en dan zeggen dat je er niet wil wonen? Onbegrijpelijk.”
Anderen hebben juist begrip voor zijn situatie. “Als iemand echt psychisch ziek is, kun je die niet zomaar in een dorp neerzetten,” reageerde een ander. “Deze man heeft duidelijk hulp nodig, geen straf.”
De meningen zijn verdeeld, maar één ding staat vast: het incident werpt opnieuw een schijnwerper op het Nederlandse asielbeleid, dat steeds meer onder druk staat.
Rechtszaak op 4 november
De zaak tussen het COA en de Afghaanse man dient op 4 november. De rechter moet bepalen of het COA terecht heeft gehandeld door geen tweede woning aan te bieden en of de man nog recht heeft op opvang.
De uitspraak kan een belangrijk precedent scheppen voor toekomstige gevallen waarin asielzoekers een woning weigeren. Als de rechter meegaat met het COA, betekent dat dat weigeren in de toekomst vrijwel altijd zal leiden tot uitsluiting van verdere hulp.
Een verhaal dat schuurt tussen regels en menselijkheid
De kwestie rond de Afghaanse asielzoeker in Marknesse laat zien hoe moeilijk het soms is om wet en menselijkheid met elkaar te verenigen.
Aan de ene kant staat het COA dat strikte procedures moet volgen, aan de andere kant een jonge man die worstelt met trauma’s en psychische problemen.
Of hij nog een kans krijgt om elders een nieuw leven op te bouwen, zal binnenkort duidelijk worden. Wat er ook gebeurt, zijn verhaal laat zien dat achter elk beleidsdossier een mens schuilt — met angsten, verleden en hoop op een toekomst die niet altijd zo vanzelfsprekend is.
