Voormalig premier en huidig NAVO-topman Mark Rutte is opnieuw in het nieuws – dit keer niet vanwege binnenlandse politiek, maar door internationale erkenning.
Samen met de NAVO ontvangt hij de Internationale Prijs van de Vrede van Westfalen, een toonaangevende Duitse onderscheiding die wordt uitgereikt aan personen en organisaties die zich inzetten voor vrede en stabiliteit.
Volgens de jury is de prijs bedoeld om de cruciale rol van Rutte en de NAVO in de huidige wereldsituatie te belonen. “Onder leiding van Mark Rutte laat de NAVO zien dat militaire kracht en vrede bewaren geen tegenpolen zijn,” aldus de verklaring.
Een prijs met een bijzondere betekenis
De Vredesprijs van Westfalen is geen willekeurige erkenning.
De prijs wordt eens in de twee jaar toegekend aan mensen of instellingen die zich hebben ingezet voor samenwerking en stabiliteit in Europa. In eerdere jaren ging de prijs onder meer naar de Europese Unie, Angela Merkel en Koning Felipe VI van Spanje.
Dat de keuze dit jaar op Mark Rutte en de NAVO is gevallen, is volgens veel internationale waarnemers een logische stap. De oorlog in Oekraïne, spanningen in het Midden-Oosten en de groeiende invloed van Rusland en China hebben de NAVO weer centraal geplaatst in de wereldpolitiek.
Rutte, die sinds zijn aantreden als NAVO-secretaris-generaal bekendstaat om zijn kalme stijl en diplomatieke aanpak, wordt gezien als de juiste man op het juiste moment.
Rutte geprezen om zijn pragmatisme
In het juryrapport wordt Rutte omschreven als “een leider die in tijden van geopolitieke spanningen pragmatisme en evenwicht uitstraalt”.
Volgens de commissie heeft hij met zijn nuchtere benadering en vermogen om landen bij elkaar te brengen een belangrijke bijdrage geleverd aan de eenheid binnen de NAVO.
De organisatie zelf wordt geprezen omdat zij erin slaagt om rust te bewaren via samenwerking in plaats van confrontatie.
Zo steunde de NAVO Oekraïne na de Russische inval met militaire middelen en strategische steun, zonder zichzelf direct in de oorlog te mengen.
Dat delicate evenwicht tussen steun en terughoudendheid zou volgens de jury “kenmerkend zijn voor de kracht van het bondgenootschap onder Rutte’s leiding.”
‘Met zijn geslijm houdt Rutte de NAVO bij elkaar’
Niet iedereen ziet de lofzang op Rutte met dezelfde bewondering. Critici menen dat hij vooral excelleert in het behouden van harmonie, soms ten koste van duidelijke standpunten.
In een recente politieke analyse werd zelfs gesteld dat “met zijn geslijm Rutte de NAVO bij elkaar houdt” – een verwijzing naar zijn diplomatieke, soms overmatig verzoenende toon.
Toch lijkt juist dat de reden te zijn dat hij nu wordt beloond. In tijden van toenemende spanning tussen lidstaten, waarbij landen als Turkije en Hongarije geregeld dwarsliggen, is het volgens kenners essentieel dat er een verbindende figuur aan het roer staat.
Rutte’s vermogen om te luisteren, te relativeren en compromissen te sluiten heeft de NAVO in elk geval voorlopig verenigd gehouden.
De betekenis van de prijs voor Nederland
Dat een Nederlander deze prestigieuze prijs ontvangt, is ook voor Nederland een bijzonder moment. Het laat zien dat de invloed van Nederlandse politiek zich niet beperkt tot Den Haag.
Rutte’s overstap naar de NAVO werd aanvankelijk met gemengde gevoelens ontvangen – sommigen vonden dat hij te lang aan de macht was geweest, anderen zagen hem juist als iemand met internationale allure.
Met deze prijs lijkt Rutte definitief zijn plek op het wereldtoneel te hebben gevonden. Voorstanders noemen hem “een toonbeeld van stabiliteit”, een politicus die ondanks kritiek altijd oog houdt voor de grotere lijn.
Tegenstanders wijzen erop dat zijn stijl ook afstandelijk kan zijn en dat hij vaak moeilijke onderwerpen uit de weg gaat.
Toch is er weinig twijfel dat hij een rol van betekenis speelt binnen de internationale politiek.
NAVO’s rol in een verdeelde wereld
De toekenning van de prijs komt op een moment dat de NAVO zwaarder wordt getest dan in jaren. De oorlog in Oekraïne houdt aan, de spanningen met Rusland blijven oplopen en binnen het bondgenootschap zelf klinken steeds meer verschillende geluiden.
De Verenigde Staten dringen aan op hogere defensie-uitgaven, terwijl sommige Europese landen worstelen met de kosten en de publieke steun.
Onder Rutte probeert de NAVO een evenwicht te bewaren: enerzijds krachtig optreden tegen dreigingen, anderzijds diplomatiek de rust bewaren.
Dat blijkt ook uit de recente grootschalige militaire oefeningen boven Nederland, waarbij zogenoemde “nepkernbommen” werden ingezet om de paraatheid te testen. “Jullie kunnen rustig slapen,” luidde de geruststellende boodschap van de NAVO na afloop.
Een prijs met een boodschap
De Vredesprijs van Westfalen is niet alleen een blijk van waardering, maar ook een boodschap aan de wereld: stabiliteit is geen vanzelfsprekendheid. De jury benadrukte dat in een tijd van groeiende verdeeldheid – niet alleen tussen landen, maar ook binnen samenlevingen – samenwerking belangrijker is dan ooit.
De prijs, waaraan een geldbedrag van 100.000 euro verbonden is, wordt volgend jaar officieel uitgereikt.
Rutte en de NAVO delen de eer met een organisatie die jongeren via internationale uitwisselingen en zomerkampen dichter bij het Europese gedachtegoed probeert te brengen.
Rutte’s internationale imago groeit
De onderscheiding past in een reeks internationale complimenten die Rutte de afgelopen maanden heeft ontvangen sinds zijn aantreden bij de NAVO.
Waar hij in Nederland vaak werd bekritiseerd om zijn lange premierschap en “Rutte-doctrine”, lijkt hij internationaal juist gezien te worden als een betrouwbare en stabiele factor.
Analisten wijzen erop dat Rutte’s stijl – rustig, zakelijk en gericht op overleg – goed past bij de diplomatieke cultuur van de NAVO. “Hij is geen man van grote woorden, maar wel van duidelijke afspraken,” aldus een Europese diplomaat. “Dat is precies wat de organisatie nu nodig heeft.”
De toekomst van Rutte binnen de NAVO
De komende jaren zullen bepalend zijn voor Rutte’s nalatenschap. De NAVO staat voor enorme uitdagingen: het aanhoudende conflict in Oekraïne, de dreiging van cyberaanvallen, en de vraag hoe de alliantie moet omgaan met landen die de democratische waarden binnen de eigen gelederen onder druk zetten.
Of Rutte erin slaagt de NAVO stabiel te houden, zal de tijd leren. Maar één ding is zeker: met deze prijs is zijn internationale status opnieuw bevestigd. Van binnenlandse politieke veteraan tot internationaal bruggenbouwer – Mark Rutte lijkt zijn tweede carrière glansrijk te hebben ingezet.
