Nederland neemt afscheid van een van de meest geliefde schrijvers van de afgelopen decennia. Yvonne Keuls, bekend van aangrijpende boeken zoals De moeder van David S. en Het verrotte leven van Floortje Bloem, is op 93-jarige leeftijd overleden.
Ze stierf zondagavond in haar woonplaats Den Haag na een kort ziekbed. De familie bevestigde het overlijden en sprak van diepe dankbaarheid voor de vele reacties.
Van Batavia naar Nederland: de vroege jaren van Keuls
Yvonne Keuls werd op 17 december 1931 geboren in Batavia, het huidige Jakarta, in voormalig Nederlands-Indië.
Ze groeide op in een gezin met een Indische moeder en een Joodse vader. Die gemengde achtergrond speelde later een belangrijke rol in haar werk, waarin thema’s als identiteit, familie en cultuur regelmatig terugkeerden.
Op jonge leeftijd verhuisde het gezin naar Nederland. De overgang naar een totaal andere omgeving vormde haar kijk op de wereld en werd een bron van inspiratie voor haar schrijverschap.
Pas later ontdekte Nederland dat haar persoonlijke geschiedenis een rijke voedingsbodem was voor verhalen die veel lezers zouden raken.
De eerste stappen richting een indrukwekkend schrijverschap
Keuls’ carrière begon niet meteen tussen de boeken en pennen. Na haar huwelijk stopte ze met werken en begon ze te schrijven.
In eerste instantie voor televisie: in de jaren zestig maakte ze toneelbewerkingen voor Nederlandse tv-programma’s. Haar talent bleef niet onopgemerkt, en al snel durfde ze de stap te zetten naar haar eigen boeken.
Haar debuutroman De toestand bij ons thuis verscheen in de jaren zestig en trok direct de aandacht door de herkenbare situaties en menselijke humor. Keuls had een stijl die uitnodigde tot lezen: toegankelijk, scherp en altijd met een sociaal bewustzijn.
Boeken die Nederland veranderden
Sinds haar eerste publicaties schreef Keuls tientallen romans, verhalenbundels en autobiografische werken. Veel van haar boeken zijn gebaseerd op waargebeurde verhalen en maatschappelijke problemen die mensen in de marge van de samenleving raken.
Met De moeder van David S. gaf ze een gezicht aan jongeren die te maken kregen met drugsverslaving en problemen in de zorg.
Het verrotte leven van Floortje Bloem maakte grote indruk en bracht belangrijke gesprekken op gang over mishandeling en kwetsbaarheid bij kinderen. Keuls schreef niet om te choqueren, maar om te confronteren en aan te zetten tot nadenken.
Naast schrijver ook maatschappelijk betrokken
Keuls beperkte haar betrokkenheid niet tot haar pen. Ze richtte zelf een opvangcentrum op voor jongeren die worstelden met verslavingen of psychische problemen. Haar ervaringen daar vormden de basis voor meerdere romans die een grote impact hadden op het maatschappelijke debat in Nederland.
Ze was ook regelmatig op televisie te zien, onder andere als panellid in populaire programma’s in de jaren tachtig. Daarmee wist ze haar invloed nog verder uit te breiden: ze bleef altijd dichtbij het publiek, zowel in haar boeken als op het scherm.
Bekroond voor haar levenswerk
De lijst van onderscheidingen die Keuls ontving, spreekt boekdelen. Voor haar autobiografische roman Mevrouw mijn moeder ontving ze in 1999 de Trouw Publieksprijs. Dit boek gaat in op haar Indische afkomst en familiebanden, en werd door velen gezien als een van haar meest persoonlijke en ontroerende werken.
In 2012 werd haar hele oeuvre bekroond met de Haagse Cultuurprijs. Een erkenning voor haar enorme bijdrage aan de cultuur en literatuur in Den Haag — de stad die voor haar altijd een thuis was.
Herkenbaarheid en menselijkheid als handelsmerk
Wat Keuls uitzonderlijk maakte, was haar vermogen om grote maatschappelijke thema’s te vangen in verhalen die persoonlijk en herkenbaar bleven. Haar personages voelden aan als echte mensen: kwetsbaar, hoopvol, soms gebroken, maar altijd met een sprankje licht.
Ze schreef nooit van bovenaf. Ze keek niet neer op haar onderwerpen, maar leefde naast hen. Dat maakte haar werk geliefd bij een breed publiek.
Invloed op meerdere generaties lezers
Vier generaties Nederlanders groeiden op met haar boeken. In het voortgezet onderwijs worden veel van haar titels nog steeds gelezen en besproken, juist omdat de thema’s tijdloos blijven. Verslaving, armoede, familieproblemen en identiteit houden ook vandaag miljoenen mensen bezig.
Docenten en leerlingen prijzen Keuls om haar open manier van schrijven: ze benoemde wat anderen liever verborgen hielden, zonder oordeel maar met ernst en eerlijkheid.
Een erfenis die blijft bestaan
Hoewel Keuls nu is overleden, blijft haar stem duidelijk hoorbaar. Haar werk blijft beschikbaar in boekhandels, bibliotheken en in vele boekenkasten thuis. Er worden nog altijd toneelstukken gemaakt op basis van haar verhalen, en veel van haar boeken zijn verfilmd of aangepast voor televisie.
Wie een boek van Keuls openslaat, leert de wereld door haar ogen te zien: minder hard oordelen, meer begrijpen wat mensen drijft en breekt.
Afscheid van een groot schrijfster
Het nieuws van haar overlijden zorgt voor veel verdriet, maar ook voor bewondering en dankbaarheid. Door heel Nederland delen lezers herinneringen aan haar romans en aan de impact die die verhalen op hen hebben gehad.
Veel mensen lezen op dit moment opnieuw haar werk om haar te eren — iets wat Keuls vermoedelijk prachtig had gevonden.
Haar nalatenschap is helder: Yvonne Keuls liet Nederland anders kijken naar de mensen die normaal niet gehoord worden.
