De oorlog in Oekraïne blijft zich in hoog tempo ontwikkelen en de diplomatieke druk neemt met de dag toe.
Terwijl de Verenigde Staten en Europese landen proberen om een doorbraak te forceren, houdt de Russische president Vladimir Poetin zijn kaarten stevig tegen de borst.
Nieuwe gesprekken, militaire incidenten en politieke uitspraken zorgen voor een grillig beeld waarin niemand precies weet welke kant het op gaat.
Toch geven de recente gebeurtenissen een duidelijk signaal: de strijd is nog lang niet voorbij, maar er wordt op de achtergrond volop onderhandeld over een mogelijke oplossing.
Poetin toont interesse in sommige Amerikaanse voorstellen
Volgens het Kremlin heeft Poetin ingestemd met delen van een nieuw Amerikaans vredesplan. Tijdens een langdurig overleg in Moskou ontving hij de Amerikaanse gezant Steve Witkoff en Jared Kushner, de schoonzoon van president Donald Trump.
Hoewel de gesprekken uren duurden, kwam er geen definitief akkoord uit. Wel maakte het Kremlin duidelijk dat Poetin bepaalde punten “bereid is te bespreken”, terwijl hij andere ideeën resoluut heeft afgewezen.
Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov benadrukte dat dit normaal is in een vroeg stadium van onderhandelingen.
De Russen geven aan dat verdere gesprekken mogelijk zijn en dat de deur niet dicht zit. Opvallend is dat Oekraïne zelf niet aanwezig was bij het overleg.
Dat land wordt later bijgepraat in Brussel, waar de Oekraïense onderhandelaars nieuwe Europese steun proberen veilig te stellen.
Aanhoudende militaire acties zetten druk op de onderhandelingen
Terwijl diplomaten overleg voeren, gaat de oorlog op de grond onverminderd door. Zo meldde Oekraïne dat de Droezjba-oliepijplijn opnieuw is geraakt bij een aanval. Deze pijpleiding is een van de belangrijkste routes voor Russische olie richting Europa.
De leiding werd in korte tijd meerdere keren beschadigd door explosies die op afstand tot ontploffing zouden zijn gebracht.
Hoewel oliebedrijven in Slowakije en Hongarije aangeven dat de toevoer niet in gevaar is, veroorzaken de aanvallen wel politieke spanningen.
Beide landen hebben Oekraïne gewaarschuwd geen infrastructuur aan te vallen die hun energievoorziening raakt. Het incident is onderdeel van een bredere reeks aanvallen op Russische logistieke doelen, wat de druk op Moskou opvoert.
Poetin dreigt met harde maatregelen na aanvallen op Russische schepen
De Russische president reageerde fel op recente incidenten in de Zwarte Zee, waar verschillende schepen onder Russische vlag schade opliepen.
Poetin waarschuwde dat Rusland “haveninstallaties en schepen die Oekraïense havens aandoen” zal aanvallen als reactie. Hij dreigde zelfs dat Oekraïne volledig van de zee zou kunnen worden afgesneden.
Oekraïne ontkent betrokkenheid bij een van de incidenten van deze week, waarbij een tanker scherfinslagen opliep voor de Turkse kust.
De Turkse autoriteiten onderzoeken nog wie verantwoordelijk is. Het voorval draagt wel bij aan de groeiende onzekerheid rondom maritieme routes in de regio.
Rusland en VS nog ver verwijderd van een akkoord
Na het vijf uur durende overleg in Moskou bevestigde het Kremlin dat er geen compromis is bereikt. Volgens Kremlinfunctionaris Joeri Oesjakov is “vrede niet dichterbij, maar ook niet verder weg”. Vooral de discussie over territoriale kwesties blijft een bijna onoverbrugbare kloof tussen Moskou en Kyiv.
De Amerikaanse delegatie noemde het gesprek “productief”, maar gaf geen details over de inhoud. Europese diplomaten houden hun adem in, zeker omdat eerdere versies van het Amerikaanse vredesplan flinke kritiek kregen.
Veel Europese landen vonden dat de eerste voorstellen te veel in het voordeel van Rusland waren en te weinig rekening hielden met Oekraïense veiligheid.
Europa probeert greep te houden op energie en geopolitiek
Terwijl de spanningen oplopen, werkt de Europese Unie achter de schermen aan nieuwe maatregelen om de afhankelijkheid van Russische energie af te bouwen.
Brussel bereikte een voorlopig akkoord om Russisch vloeibaar gas uiterlijk eind 2026 te verbieden en gas via pijpleidingen vanaf het najaar van 2027 te stoppen.
Voor de oorlog kwam bijna de helft van het Europese gas uit Rusland. Inmiddels is dat gezakt naar ongeveer 12 procent.
Het afbouwen verloopt sneller dan veel landen ooit hadden verwacht, maar de politieke discussies zijn nog niet voorbij. België blijft zich verzetten tegen het inzetten van bevroren Russische tegoeden voor Oekraïne, omdat dat financieel risico met zich meebrengt.
Navo en bondgenoten zoeken miljarden voor nieuwe wapenleveringen
Aan de militaire kant probeert de Navo een gezamenlijk pakket van Amerikaanse wapens te financieren. Oekraïne zegt maandelijks ongeveer een miljard dollar aan munitie, luchtverdediging en raketsystemen nodig te hebben om stand te houden.
Omdat de VS onder president Trump geen grote leveringen meer wil schenken, kopen Europese landen en Canada deze wapens nu gezamenlijk in.
Noorwegen trok onlangs een half miljard dollar extra uit. Duitsland verhoogde zijn bijdrage eveneens en steekt daarnaast geld in winteruitrusting en medicijnen voor het Oekraïense leger.
Nederland maakte eerder ook al 250 miljoen euro vrij voor het zogenoemde PURL-programma. Toch blijven sommige landen, met name in Zuid-Europa, achter bij hun toezeggingen.
Oekraïne werkt met de VS aan een verfijnd vredesplan
In Dublin vertelde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky dat Oekraïne en de VS samen een nieuwe versie van het vredesplan hebben opgesteld. Het oorspronkelijke Amerikaanse voorstel telde 28 punten en zou volgens Europese leiders te veel richting een Oekraïense overgave gaan. Na gesprekken in Genève werd het plan teruggebracht naar 20 punten, waarbij rekening wordt gehouden met Oekraïense veiligheid en territoriale integriteit.
Zelensky sprak van “een van de meest uitdagende, maar ook hoopvolle momenten” in het vredesproces. Toch benadrukte hij dat er nog een lange weg te gaan is. Pas wanneer alle partijen instemmen met de voorwaarden, kan worden gedacht aan een staakt-het-vuren.
Politieke druk in Europa neemt toe
Binnen Europese landen wordt de discussie steeds feller. Zo waarschuwde de Nederlandse buitenlandminister David van Weel dat Rusland “teleurstellend en afhoudend” reageert op het vredesplan. Volgens hem laat dit opnieuw zien “waar het probleem ligt”. Hij riep op om geen concessies te doen die onaanvaardbaar zijn voor Oekraïne.
Ook Navo-topman Mark Rutte gaf aan dat de Amerikaanse inspanningen uiteindelijk tot vrede moeten leiden, maar dat Rusland daarvoor wel moet meewerken. Rutte is voorzichtig optimistisch dat alle Navo-landen de komende dagen extra geld beschikbaar stellen.
Oorlog blijft onvoorspelbaar, maar diplomatie draait op volle toeren
De ontwikkelingen laten zien hoe complex de situatie is.
Terwijl er achter gesloten deuren wordt onderhandeld over een mogelijk akkoord, gaan de gevechten en aanvallen op strategische doelen door.
Rusland en Oekraïne blijven hun posities verdedigen, terwijl de VS en Europese landen proberen een middenweg te vinden die aan beide kanten acceptabel is.
Hoewel er nog geen doorbraak is, lijkt de diplomatieke druk groter dan ooit. De komende weken zullen cruciaal zijn. Vooral de reactie van Rusland op de volgende versies van het vredesplan kan bepalen hoe het conflict zich verder ontwikkelt.
