Voor Karin (51) uit Rotterdam is het idee van stemrecht onlosmakelijk verbonden met het concept van verantwoordelijkheid en begrip voor maatschappelijke kwesties. Volgens haar is het simpelweg niet genoeg dat iemand volwassen is om aan verkiezingen deel te nemen; er moet, volgens Karin, een bepaald kennisniveau zijn om op de juiste manier bij te dragen aan het democratisch proces.
“De beslissingen die we als samenleving maken, hebben grote gevolgen voor iedereen. Het gaat over zorg, onderwijs, veiligheid en de economie. Ik vind dat je dan ook de basis van zulke onderwerpen moet begrijpen om bewust te kunnen stemmen,” stelt ze vastberaden.
In Karin’s ogen zou het gebrek aan een diploma betekenen dat iemand mogelijk essentiële kennis of vaardigheden mist die nodig zijn om de complexiteit van het moderne beleid te doorgronden.
Ze gelooft dat bepaalde onderwerpen, zoals klimaatverandering, internationale handel en de gezondheidszorg, meer vragen dan enkel een oppervlakkig begrip.
“Er is tegenwoordig zoveel informatie en desinformatie, dat het al lastig genoeg is voor mensen die wel gestudeerd hebben om goed te begrijpen waar verkiezingen over gaan,” merkt Karin op. Ze denkt dat het afschaffen van stemrecht voor mensen zonder diploma een stap zou kunnen zijn om de kwaliteit van het democratisch proces te verbeteren.
Hoewel haar standpunt op weerstand stuit, voelt Karin zich sterk over het idee dat stemrecht niet alleen een recht, maar ook een verantwoordelijkheid is die serieus genomen moet worden. Ze wijst erop dat een gebrek aan formele scholing volgens haar kan leiden tot stemkeuzes die worden beïnvloed door populaire slogans of emoties in plaats van doordachte argumenten en feitelijke informatie.
“Het is egoïstisch om zomaar een keuze te maken zonder te begrijpen wat de gevolgen kunnen zijn voor anderen,” zegt ze. “Iedereen heeft het recht op een goed leven, en dat vraagt om verstandige beslissingen bij verkiezingen. Zonder de nodige basiskennis maak je het er voor de rest van de bevolking niet beter op.”
Karin begrijpt dat het moeilijk kan zijn om in de praktijk te bepalen wie wel en geen stemrecht zou mogen hebben. Toch gelooft ze dat het probleem te groot is om te negeren. Ze ziet in haar omgeving hoe mensen soms stemmen zonder te begrijpen wat er werkelijk op het spel staat.
“Ik heb zelf familieleden die zonder echt na te denken hun stem uitbrengen, gewoon omdat iemand hen vertelt dat een partij goed is. Ze weten niet eens wat er in het partijprogramma staat,” vertelt ze met een zucht.
Dit zorgt er volgens haar voor dat verkiezingen kwetsbaar worden voor manipulatie en oppervlakkige beïnvloeding. In Karin’s ogen is dit een probleem dat het vertrouwen in het democratisch proces schaadt.
In haar sociale kring is Karin niet de enige met deze mening, hoewel ze toegeeft dat het een controversieel standpunt is. Ze heeft het idee dat er meer mensen zijn die het met haar eens zouden zijn, maar er simpelweg niet voor durven uitkomen vanwege de gevoeligheid van het onderwerp.
“Ik snap dat mensen het recht om te stemmen als iets heiligs zien,” zegt Karin. “Maar waarom zouden we het niet verbeteren? We vragen toch ook rijbewijzen om een auto te mogen besturen? Waarom niet een minimale eis van kennis om te mogen stemmen?”
Volgens Karin zou een beperking op basis van diploma’s ook mensen kunnen stimuleren om hun educatie serieuzer te nemen. In haar ogen zou het vooruitzicht van stemrecht als een extra motivatie kunnen werken voor jongeren om hun diploma te halen.
“Het zou een aansporing kunnen zijn voor mensen om meer te leren en zich te verdiepen in wat er speelt,” legt ze uit. Ze denkt dat dit uiteindelijk niet alleen individuen, maar ook de samenleving ten goede zou komen.
Het idee dat stemrecht enkel voorbehouden moet worden aan mensen met een bepaald scholingsniveau, roept vragen op over wat democratie nu werkelijk betekent en voor wie het bedoeld is. Voor Karin is het echter duidelijk dat het huidige systeem ruimte biedt voor verbetering.
In haar visie gaat het niet om het uitsluiten van bepaalde groepen, maar om het verhogen van het niveau van de democratische beslissingen die gezamenlijk worden genomen.
Hoewel ze erkent dat niet iedereen haar mening zal delen, blijft Karin overtuigd van haar standpunt. “Stemrecht is te belangrijk om zomaar zonder kennis te gebruiken. Het is een verantwoordelijkheid die ons allemaal raakt.”
