Tanja, 58 jaar, heeft een uitgesproken mening over de gezondheidszorg en wie daar hoeveel voor zou moeten betalen. “Ik vind het niet meer dan logisch,” zegt ze zonder omhaal, “dat mensen met overgewicht meer zorgpremie betalen.”
Als je kijkt naar de cijfers en de druk die zij op de zorg leggen, dan moet je toch ergens de verantwoordelijkheid neerleggen.” Het onderwerp roept natuurlijk veel discussie op, en Tanja weet dat haar standpunt niet bij iedereen in goede aarde zal vallen. Toch staat ze er vierkant achter.
“Het is echt niet persoonlijk bedoeld,” begint Tanja, terwijl ze een kop koffie inschenkt aan de keukentafel. Ze werkt al jaren in de administratie van een zorgverzekeraar, en de impact van leefstijl op de zorgkosten heeft ze van dichtbij gezien.
“Ik zie die rekeningen binnenkomen, hè. Diabetes, hart- en vaatziekten, gewrichtsproblemen, noem maar op. Een groot deel daarvan is rechtstreeks te herleiden naar overgewicht. En wie betaalt dat allemaal? Wij met z’n allen. Maar waarom zou ik moeten opdraaien voor de keuzes die anderen maken?”
Volgens Tanja draait het om eerlijkheid. “Kijk, ik ben niet tegen hulp. Als iemand echt ziek is en het niet anders kan, dan sta ik voor ze klaar. Maar je kunt mij niet wijsmaken dat alle mensen met overgewicht daar niks aan kunnen doen.
Ja, er zijn uitzonderingen, maar de meeste mensen eten gewoon te veel en bewegen te weinig. Daar komt het op neer. Waarom zouden zij dan dezelfde premie betalen als iemand die gezond leeft en zijn best doet om fit te blijven? Dat klopt toch niet?”
Ze haalt een voorbeeld aan uit haar eigen omgeving. Een vriendin van haar worstelt al jaren met haar gewicht en krijgt talloze behandelingen vergoed. “Ze zit elke week bij de diëtist, gaat naar een fysiotherapeut omdat haar knieën het niet meer aankunnen, en krijgt medicatie tegen haar hoge bloeddruk.
Allemaal vergoed door de verzekering. En ondertussen eet ze nog steeds gewoon waar ze zin in heeft en beweegt ze nauwelijks. Begrijp me niet verkeerd, ik geef echt om haar, maar ik kan het gewoon niet rechtvaardigen dat wij met z’n allen daarvoor betalen terwijl zij niet echt haar levensstijl verandert.”
Het idee dat mensen meer verantwoordelijkheid zouden moeten nemen voor hun eigen gezondheid, zit diep bij Tanja. “Als je rookt, betaal je toch ook meer belasting op je sigaretten?
Waarom zouden we dan niet hetzelfde doen met zorgpremies voor mensen die hun gezondheid bewust verwaarlozen?” Ze benadrukt dat het haar niet gaat om het straffen van mensen, maar om een signaal af te geven. “Misschien dat het mensen motiveert om gezonder te leven.
Als je weet dat je meer moet betalen omdat je overgewicht hebt, dan ga je misschien sneller de keuze maken om beter voor jezelf te zorgen.”
Tanja heeft zelf altijd goed gelet op haar gezondheid. “Ik ben niet heilig, hoor,” zegt ze met een glimlach. “Ik hou ook van een wijntje of een stukje taart.
Maar ik sport drie keer per week en ik let op wat ik eet. Dat kost me tijd en moeite, maar ik doe het omdat ik weet dat het belangrijk is. En dat is precies waarom ik vind dat mensen met overgewicht meer moeten betalen. Je kunt niet verwachten dat anderen de rekening blijven oppikken voor jouw keuzes.”
De discussie over haar standpunt is thuis vaak onderwerp van gesprek. Haar dochter is het bijvoorbeeld absoluut niet met haar eens. “Zij zegt altijd: ‘Mam, je weet toch niet wat mensen allemaal hebben meegemaakt? Misschien eten ze omdat ze een trauma hebben of depressief zijn.’
Dat snap ik ook wel. Maar daar zijn toch andere manieren om mee om te gaan dan jezelf letterlijk ziek eten? Je kunt hulp zoeken, therapie volgen. Er zijn zoveel oplossingen, maar het begint bij verantwoordelijkheid nemen.”
Tanja erkent dat het geen zwart-wit kwestie is. “Ik snap dat het lastig is, hoor. Iedereen heeft zijn eigen strijd. Maar ik zie ook hoe de zorgkosten de pan uitrijzen, en er moet iets veranderen. We kunnen niet eindeloos blijven doorgaan met alles maar vergoeden, terwijl sommige mensen niets doen om gezonder te worden. Dat is gewoon niet eerlijk voor de rest van ons.”
Op de vraag of ze ooit van gedachten zou kunnen veranderen, is Tanja stellig. “Nee, ik denk het niet. Het gaat me niet om discriminatie of om mensen af te straffen. Het gaat om eerlijkheid en verantwoordelijkheid.
Als jij ervoor kiest om je gezondheid te verwaarlozen, dan moet je daar ook de consequenties van dragen. Net zoals je beloond zou moeten worden als je goed voor jezelf zorgt.”
Tanja weet dat haar mening niet populair is bij iedereen, maar ze hoopt dat mensen haar punt begrijpen. “Het gaat niet om mensen pesten of uitsluiten. Het gaat erom dat we de zorg betaalbaar en eerlijk houden voor iedereen. En daar hoort nou eenmaal bij dat je je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gezondheid.”
