Klimaatactiviste Greta Thunberg ligt opnieuw onder vuur, ditmaal niet vanwege haar strijd tegen klimaatverandering, maar door een opvallende en controversiële post op Instagram. De Zweedse activiste, die wereldwijd bekendstaat om haar uitgesproken meningen, veroorzaakte grote ophef nadat ze in een bericht aandacht wilde vragen voor het “leed van Palestijnse gevangenen” — maar daarbij per ongeluk een foto plaatste van een Israëlische gijzelaar.
De post, die inmiddels is aangepast, leidde tot een golf van kritiek uit Israël en daarbuiten. Veel mensen beschuldigen Thunberg ervan desinformatie te verspreiden en het leed van gijzelaars te misbruiken voor politieke doeleinden.
De fout die Thunberg in opspraak bracht
In haar oorspronkelijke bericht gebruikte Greta Thunberg een foto van Evyatar David, een 24-jarige Israëlische man die in oktober 2023 tijdens het Nova Festival door Hamas werd ontvoerd. Sindsdien wordt hij vastgehouden in Gaza, vermoedelijk in een tunnelcomplex onder de stad.
De foto toont David in erbarmelijke omstandigheden: mager, gehurkt, en met een stuk papier in zijn hand waarop hij een boodschap lijkt te schrijven. Het beeld circuleerde eerder via internationale media als bewijs van de wreedheden die gijzelaars in Gaza ondergaan.
Toch plaatste Thunberg de foto zonder context in een post waarin ze schreef:
“Het lijden van Palestijnse gevangenen is geen mening – het is een feit van systematische wreedheid en ontmenselijking. Menselijkheid mag niet selectief zijn. Rechtvaardigheid kent geen grenzen.”
Daarmee leek ze impliciet te suggereren dat de afgebeelde man een Palestijnse gevangene was, terwijl hij in werkelijkheid een Israëlische gijzelaar is.
Woede bij familie van gijzelaars
De familie van Evyatar David reageerde diep geschokt op de post. Zijn zus, Yeela David, noemde de actie van Thunberg “een hele foute grap”.
“Zoek eerst eens dingen uit voordat je dit soort dingen post waarvan je duidelijk geen verstand hebt,” aldus Yeela in een verklaring aan Israëlische media.
Op sociale media barstte de kritiek los. Het Israëlische model Noa Cochva reageerde fel:
“Als je echt om Palestijnen geeft, zou je eisen dat alle gijzelaars vrijgelaten worden. Maar stop alsjeblieft met het misbruiken van ons verdriet voor jouw eigen PR.”
Na de storm aan reacties verwijderde Thunberg de foto en paste ze haar post aan, maar de schade was al gedaan.
De bredere context: een groeiende kloof
Thunberg’s misstap past in een breder patroon van spanningen rondom de Israëlisch-Palestijnse kwestie. Sinds het uitbreken van de oorlog in Gaza na de aanval van Hamas op 7 oktober 2023 — waarbij meer dan 1.200 mensen werden gedood en tientallen werden ontvoerd — zijn de emoties wereldwijd hoog opgelopen.
Veel internationale activisten, waaronder Greta Thunberg, hebben openlijk partij gekozen voor de Palestijnse zaak. Dat zorgt regelmatig voor woede in Israël, waar men vindt dat de wereld te weinig oog heeft voor de misdaden van Hamas en het lot van de gijzelaars.
Het incident illustreert hoe gevoelig de situatie ligt en hoe één verkeerde handeling op sociale media internationale gevolgen kan hebben.
Arrestatie tijdens de Gaza-vloot
De rel rondom de Instagram-post komt kort na een ander incident waarbij Thunberg al in opspraak was geraakt. Ze maakte deel uit van de Global Sumud Flotilla, een vloot van activisten die richting Gaza voer om “hulpgoederen” te brengen. Volgens Israëlische autoriteiten had de organisatie banden met Hamas.
Toen Israël de schepen onderschepte, werden meer dan 450 activisten gearresteerd, waaronder Thunberg zelf. Tijdens een persconferentie beweerde ze later dat ze was “gekidnapt en gemarteld” door het Israëlische leger, zonder echter uit te leggen wat die marteling precies inhield. Israël ontkende de beschuldigingen en noemde haar verklaringen “volledig verzonnen”.
Het incident versterkte het beeld van Thunberg als een polariserende figuur: bewonderd door aanhangers van activisme, maar verguisd door critici die haar verwijten te handelen zonder kennis van zaken.
Reacties uit de politiek
De rel bleef niet beperkt tot sociale media. Ook politieke leiders mengden zich in het debat. De Amerikaanse ex-president Donald Trump, die al eerder met Thunberg botste, haalde opnieuw uit:
“Ze is een ruziemaker met een agressieprobleem. Ze kan beter naar een dokter gaan.”
Thunberg reageerde kort daarna op haar kenmerkende toon:
“Gezien zijn verleden weet Trump waarschijnlijk wel hoe het is om behandeld te worden voor agressieproblemen.”
Hoewel de discussie op internet een komische ondertoon kreeg, bleef de ernst van de situatie in Israël en Gaza op de achtergrond meespelen.
Gijzelaars nog steeds in levensgevaar
Volgens Israëlische autoriteiten worden in Gaza nog altijd bijna 50 gijzelaars vastgehouden. Hoeveel van hen nog leven, is onbekend. Veel van de vrijgelaten gijzelaars vertelden over marteling, ondervoeding en psychische terreur tijdens hun gevangenschap.
Internationale bemiddelaars, waaronder Egypte en Qatar, proberen momenteel te onderhandelen over een nieuw akkoord tussen Israël en Hamas dat zowel een staakt-het-vuren als een gevangenenruil zou omvatten.
Voor de familie van Evyatar David en tientallen andere gijzelaars is het echter moeilijk om hoopvol te blijven. Het incident met Thunberg werd door hen gezien als een extra klap in het gezicht, juist omdat hun dierbaren nog steeds niet thuis zijn.
Het dilemma van activisme op sociale media
De kwestie rond Greta Thunberg legt een fundamenteel probleem bloot in het tijdperk van digitale activisme. Platforms zoals Instagram en X (voorheen Twitter) bieden een krachtig middel om maatschappelijke kwesties onder de aandacht te brengen, maar één foutieve post kan reputaties beschadigen en pijn veroorzaken bij slachtoffers.
Thunberg staat bekend als iemand die snel reageert op wereldgebeurtenissen, vaak zonder af te wachten of alle feiten bekend zijn. Dat maakt haar invloedrijk, maar ook kwetsbaar voor fouten zoals deze. Haar intenties zijn misschien goed, maar de gevolgen kunnen desastreus zijn voor betrokkenen.
Kritiek én steun
Ondanks de hevige kritiek kreeg Thunberg ook steun van haar trouwe achterban. Zij stellen dat de activiste oprecht aandacht probeert te vragen voor mensenrechtenschendingen en dat de fout “menselijk” was. Volgens hen gebruikt Israël het incident om haar geloofwaardigheid aan te tasten.
Toch erkennen zelfs sympathisanten dat Thunberg zorgvuldiger moet omgaan met informatie, zeker in gevoelige conflicten waar misinformatie veel voorkomt.
Conclusie: idealisme op scherp
Wat begon als een poging tot solidariteit, eindigde voor Greta Thunberg in een storm van verontwaardiging. Haar fout met de foto van de Israëlische gijzelaar laat zien hoe dun de lijn is tussen activisme en misleiding in het digitale tijdperk.
De affaire toont aan dat goede bedoelingen niet altijd leiden tot goed effect. Waar Thunberg ooit werd gezien als de belichaming van idealisme, lijkt ze nu te worstelen met de grenzen van haar eigen invloed.
Of dit incident haar reputatie blijvend schaadt, zal de tijd leren. Maar één ding is duidelijk: in het tijdperk van sociale media kan één post genoeg zijn om de wereld opnieuw te verdelen.
