Sinds midden april ligt het Belgische pensioensysteem voor een groot deel stil. Tienduizenden pensioendossiers blijven onbeslist bij de Federale Pensioendienst, en de oorzaak ligt bij het uitblijven van duidelijke wetgeving rond de nieuwe pensioenregels.
Vooral de zogenaamde pensioenmalus zorgt voor verwarring en frustratie bij toekomstige gepensioneerden.
Wat is er precies aan de hand bij de Federale Pensioendienst?
Volgens de socialistische vakbond ABVV is er sprake van een complete pensioenblokkade. Sinds april is er geen enkele beslissing meer genomen over nieuwe pensioenen.
De reden? Onzekerheid over het beleid van minister van Pensioenen Jan Jambon (N-VA), die plannen heeft gelanceerd voor hervormingen zonder deze eerst wettelijk vast te leggen. Hierdoor is het voor de pensioendienst onmogelijk om correcte berekeningen of beslissingen te maken.
Voor iedereen die begin volgend jaar met pensioen wil gaan, betekent dit dat ze geen uitsluitsel krijgen over hun pensioendatum of -bedrag. En dat zorgt voor grote onzekerheid.
Geen duidelijkheid, geen beslissing
Eén van de grootste struikelblokken is het gebrek aan wetgeving rond de pensioenmalus. Zonder die wetgeving kan de Federale Pensioendienst niet bepalen hoeveel iemand exact zal ontvangen.
Dat zorgt voor een onhoudbare situatie voor zowel de ambtenaren als de burgers die na een hele loopbaan eindelijk aan hun welverdiende pensioen willen beginnen.
Voor veel mensen betekent dit dat plannen maken onmogelijk wordt. Pensioen is niet alleen financieel belangrijk, maar ook emotioneel: mensen willen weten waar ze aan toe zijn. Wat kunnen ze zich veroorloven? Kunnen ze op reis? Moeten ze blijven werken? Door de blokkade blijven die antwoorden uit.
Wat is de pensioenmalus precies?
De zogenoemde malus-Jambon maakt het financieel onaantrekkelijk om vroeger met pensioen te gaan. Wie zijn loopbaan wil inkorten, wordt daar stevig voor gestraft met lagere pensioenbedragen. Volgens ABVV is dit niet eerlijk, omdat vervroegd pensioen op die manier enkel nog weggelegd is voor mensen die het financieel kunnen dragen.
De vakbond noemt het beleid asociaal en eist dat deze malus wordt afgeschaft. Ze stellen dat pensioen geen luxeproduct mag worden, maar een recht voor iedereen die jarenlang gewerkt heeft.
Juridische deadline nadert: september wordt cruciaal
De klok tikt intussen verder. Volgens het Handvest van de sociaal verzekerde uit 1995 moet de pensioendienst uiterlijk vier maanden voor de startdatum van een pensioen een officiële beslissing nemen. Wie dus in januari 2026 met pensioen wil, moet uiterlijk in september 2025 weten waar hij of zij aan toe is.
Als tegen dan de wetgeving rond de pensioenmaatregelen nog steeds niet rond is, dan wordt het juridisch bijzonder problematisch. De overheid riskeert dan in strijd te handelen met het Handvest, en dat kan zware gevolgen hebben.
Waarom dit zoveel mensen treft
De impact is aanzienlijk. Volgens schattingen zitten tienduizenden mensen momenteel in het ongewisse. Niet alleen zijzelf, maar ook hun families, werkgevers en financiële planners weten niet hoe ze verder moeten.
Voor zelfstandigen, loontrekkenden en ambtenaren die dicht bij hun pensioenleeftijd zitten, is dit een stressvolle periode. Sommige mensen stellen hun pensioenplannen uit, anderen nemen financiële risico’s op basis van inschattingen die later misschien niet blijken te kloppen.
ABVV trekt aan de alarmbel
Bert Engelaar, algemeen secretaris van ABVV, benadrukt dat het onaanvaardbaar is dat mensen op het einde van hun carrière in de kou blijven staan.
Hij stelt dat het “knoeiwerk” van de federale regering verantwoordelijk is voor de onzekerheid. Volgens hem zijn het net de hardwerkende mensen die hierdoor worden geraakt, terwijl het beleid vooral in het voordeel speelt van mensen met voldoende financiële reserves.
De vakbond pleit dan ook voor een onmiddellijke opheffing van de pensioenblokkade en een snelle beslissing over de afschaffing van de malus. Een rechtvaardig pensioensysteem moet volgens hen transparant, sociaal én juridisch sluitend zijn.
Wat nu? Mogelijke oplossingen
Er zijn verschillende manieren waarop deze crisis kan worden aangepakt:
Snelle politieke actie: Minister Jambon moet zo snel mogelijk met een wettelijk kader komen voor zijn pensioenplannen.
Overgangsmaatregelen: Tot de wetgeving rond is, kan de overheid tijdelijke beslissingen nemen om alvast duidelijkheid te bieden.
Open communicatie: Burgers moeten correct en tijdig geïnformeerd worden over hun rechten en mogelijkheden.
Zonder actie zal het vertrouwen in het pensioensysteem verder afbrokkelen. En dat is op lange termijn schadelijk voor iedereen.
Conclusie: vertrouwen herstellen is cruciaal
De huidige pensioenblokkade is meer dan een technisch probleem. Het is een sociaal probleem dat het leven van tienduizenden mensen beïnvloedt.
Zolang de politiek geen duidelijke beslissingen neemt, blijven ambtenaren met gebonden handen werken en blijven burgers met vragen achter.
Een rechtvaardig pensioenbeleid is essentieel in een samenleving die haar ouderen respecteert. De komende maanden worden cruciaal. Ofwel komt er duidelijkheid, ofwel groeit de chaos. Voor de toekomst van het Belgische pensioensysteem is het nu of nooit.
De pensioenknoop toont nog maar eens hoe belangrijk heldere wetgeving en tijdige communicatie zijn in sociale dossiers. Als mensen jarenlang bijdragen aan een systeem, verdienen ze op het cruciale moment van hun pensionering zekerheid en respect – geen stilstand of politieke spelletjes.
