CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal ligt stevig onder een vergrootglas in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober.
Zijn partij staat momenteel derde in de landelijke peilingen en wordt door veel analisten gezien als een potentiële sleutelspeler in de komende formatie.
Tijdens een optreden bij Pauw & De Wit kreeg hij de vraag of hij al droomt van het Torentje en met welke partijen hij zou willen samenwerken.
Bontenbal koos ervoor om de kaarten tegen de borst te houden en zette de toon voor een campagne waarin inhoud en nuance voorrang lijken te krijgen boven harde uitspraken.
Premierskandidaat in beeld
Hoewel de PVV van Geert Wilders de peilingen momenteel aanvoert, is het CDA onder leiding van Bontenbal één van de partijen die serieus in beeld komt voor regeringsdeelname.
Verschillende mogelijke coalitiepartners hebben de PVV al uitgesloten, waardoor de kans groter wordt dat het CDA een centrale rol gaat spelen. Daarmee schuift ook Bontenbal naar voren als mogelijke premierskandidaat.
De vraag of hij daar zelf van droomt, wuift hij echter weg. Volgens hem is het premierschap geen functie om van te dromen, maar eerder een zware verantwoordelijkheid die je alleen moet dragen als de kiezer dat wil. “Als de kiezer wil dat het CDA de grootste wordt, dan neem ik die verantwoordelijkheid.
Het is een baan waar je veel voor opgeeft en die niet lichtzinnig moet worden nagestreefd. Misschien zijn juist de mensen die het het hardst willen, er het minst geschikt voor.”
Links of rechts? Bontenbal wil er niet in meegaan
Tijdens het interview kreeg Bontenbal de vraag of het CDA liever over links of over rechts wil onderhandelen. Gaat de voorkeur uit naar GroenLinks-PvdA van Frans Timmermans of naar de VVD van Dilan Yesilgöz?
Volgens Bontenbal is dat een vraag die hem niet goed past. Hij benadrukte dat hij niet wil denken in de klassieke tegenstelling tussen links en rechts.
Het CDA wil volgens hem vooral het eigen verhaal vertellen en niet meedoen aan het politieke frame waarin partijen zich gedwongen voelen om één kant te kiezen.
“Mensen vinden dat lastig omdat ze gewend zijn in links en rechts te denken, maar wij kiezen ervoor om ons eigen geluid neer te zetten. Andere partijen mogen daar labels op plakken, wij blijven bij ons verhaal.”
Grote puzzel na 29 oktober
De verkiezingsuitslag belooft het politieke landschap nog ingewikkelder te maken. Vrijwel alle partijen staan volgens de peilingen onder de 30 zetels.
Dat betekent dat er meerdere partijen nodig zijn om een werkbare coalitie te vormen. Bontenbal wees erop dat elke partij die nu al andere partijen uitsluit, het vormen van een coalitie na de verkiezingen alleen maar moeilijker maakt.
Daarmee gaf hij een subtiele waarschuwing richting zijn collega’s: te harde uitspraken in de campagne kunnen later voor blokkades zorgen bij de formatie. Het CDA zelf heeft de PVV uitgesloten, maar Bontenbal benadrukte dat hij voorzichtig wil zijn met het uitsluiten van andere partijen.
‘Wees mild, maar laat verschillen zien’
Een opvallende boodschap van Bontenbal was zijn oproep tot mildheid in de campagne. Volgens hem moeten partijen tijdens de verkiezingsstrijd de inhoudelijke verschillen duidelijk maken, maar tegelijkertijd respectvol blijven naar elkaar toe.
“Na 29 oktober moeten we samen een kabinet vormen. Ik heb geen zin in maandenlange onderhandelingen waarin alles vastloopt. Dat betekent dat we elkaar nu al niet kapot moeten maken, want dan is samenwerken straks onmogelijk.”
Met die boodschap positioneert hij zich als een kandidaat die verbinding wil leggen, ook al benadrukt hij dat verschillen tussen partijen wel degelijk zichtbaar mogen zijn.
Het is volgens hem juist gezond om inhoudelijk stevig te debatteren, zolang dat niet doorslaat in persoonlijke aanvallen of harde uitsluitingen.
De druk op Bontenbal neemt toe
De positie van Bontenbal is bijzonder. Aan de ene kant kan hij niet te veel zeggen, omdat elk woord hem later kan worden nagedragen in de formatie. Aan de andere kant moet hij laten zien dat het CDA klaar is om een leidende rol te spelen. Door niet te veel vooruit te lopen op mogelijke coalities, houdt hij de deur open naar zowel linkse als rechtse partijen.
Dat maakt hem voor sommigen ongrijpbaar, maar strategisch gezien is het slim. In een politiek landschap waarin geen enkele partij meer dominant is, is flexibiliteit essentieel. De kiezer ziet in hem iemand die niet uit is op macht om de macht, maar die verantwoordelijkheid wil nemen als dat nodig is.
Speculaties over coalities blijven doorgaan
Ondanks zijn terughoudendheid blijft de speculatie doorgaan. De vraag wie na 29 oktober de sleutel krijgt tot het Torentje houdt Den Haag bezig. Als de PVV buiten spel blijft, zoals veel partijen nu al aangeven, is de kans groot dat het CDA samen met VVD en een of meerdere linkse partijen een kabinet moet vormen.
Of Bontenbal daar dan als premier uit naar voren komt, hangt af van de verkiezingsuitslag en de onderhandelingen. Hijzelf houdt de verwachtingen bewust laag, maar zijn naam staat inmiddels stevig op de lijst van mogelijke kandidaten.
Een campagne tussen hoop en realiteit
Met nog enkele weken te gaan tot de verkiezingen staat het CDA voor een belangrijke uitdaging. Het moet laten zien dat het een stabiele middenpartij is die verantwoordelijkheid kan dragen in een tijd waarin polarisatie en wantrouwen groot zijn. Tegelijkertijd moet de partij voorkomen dat ze wordt weggezet als kleurloos of besluiteloos.
Bontenbal kiest in deze campagne duidelijk voor inhoud, nuance en verbinding. Daarmee probeert hij zich te onderscheiden van partijen die vooral de confrontatie zoeken. De komende weken zal blijken of kiezers dat waarderen of juist verlangen naar meer uitgesproken standpunten.
Samengevat
Henri Bontenbal is één van de belangrijkste spelers in de aanloop naar de verkiezingen van 29 oktober. Hoewel hij serieus wordt genoemd als mogelijke premierskandidaat, benadrukt hij dat het premierschap geen droomdoel voor hem is. Hij ziet het als een zware verantwoordelijkheid die hij alleen wil dragen als de kiezer dat verlangt.
Op vragen over coalities en voorkeuren voor links of rechts gaat hij niet in. In plaats daarvan wil hij het CDA-profiel centraal stellen en pleit hij voor mildheid in de campagne.
De boodschap is duidelijk: laat verschillen zien, maar houd de deur open voor samenwerking. Want na 29 oktober moet er een kabinet komen dat de problemen in Nederland daadwerkelijk gaat aanpakken.
