De rechtbank in Amsterdam heeft bepaald dat ING Bank niet verplicht is om een voormalig zakelijke klant bijna een half miljoen euro in contanten te geven.
Het gaat om het bedrijf Fashion One Europe B.V. uit Swalmen, Limburg, dat na het beëindigen van de bankrelatie 492.761,98 euro cash wilde ontvangen. De rechter wees dit verzoek af, waarbij veiligheid en praktische beperkingen de doorslag gaven.
Hoe het conflict ontstond
De kwestie begon in september 2019, toen ING besloot de relatie met Fashion One te beëindigen. Volgens de bank was het verplichte cliëntenonderzoek – een procedure die banken moeten uitvoeren om witwassen en fraude te voorkomen – niet succesvol afgerond.
Het bedrijf kreeg nog tot 3 december 2019 de tijd om de lopende zaken af te ronden via de bestaande rekeningen. Daarna werd het resterende saldo overgeboekt naar een interne tussenrekening.
In september 2020 meldde Fashion One zich bij ING met het verzoek om het volledige bedrag in contanten te ontvangen. Het bedrijf gaf aan dat dit de enige optie was, omdat men geen nieuwe bankrekening wilde openen. Volgens Fashion One is er geen wettelijke verplichting om een girale betaling te accepteren, en zou contant geld daarom een geldig betaalmiddel moeten zijn.
Standpunt van de bank
ING weigerde het verzoek en verwees naar interne beleidsregels en veiligheidsrisico’s. Grote bedragen liggen niet standaard klaar bij bankkantoren, en het fysiek uitbetalen van bijna een half miljoen euro zou volgens de bank gevaarlijk zijn voor zowel medewerkers als de klant zelf. Bovendien heeft ING geen beveiligde ruimtes om zulke transacties veilig uit te voeren en regelt de bank ook geen waardetransport.
De bank benadrukte dat het geld wel giraal kon worden overgemaakt, bijvoorbeeld naar een rekening bij een andere bank of naar een gespecialiseerd waardetransportbedrijf. Dat bedrijf zou het bedrag vervolgens in contanten kunnen leveren. Volgens ING is dit de veiligste en meest praktische manier om grote sommen geld beschikbaar te stellen.
Argumenten van Fashion One
Fashion One bleef erbij dat contante uitbetaling de enige haalbare optie was. Het bedrijf wilde bewust geen nieuwe bankrekening openen en zag geen reden om genoegen te nemen met een girale overboeking. In hun ogen moest ING als schuldenaar gewoon voldoen aan de eis van contante betaling, zoals in principe mogelijk is volgens het Burgerlijk Wetboek.
Het bedrijf gaf aan dat het geen vertrouwen had in girale betalingen, maar bracht geen concreet bewijs in dat het openen van een rekening bij een andere bank onmogelijk zou zijn.
Het oordeel van de rechter
De rechtbank keek naar de regels in het Burgerlijk Wetboek, waarin staat dat een schuldeiser in principe betaling in contant geld mag eisen, tenzij wet, overeenkomst, gewoonte of redelijkheid en billijkheid anders bepalen. Volgens de rechter was er in dit geval sprake van een uitzondering.
De veiligheidsrisico’s en praktische beperkingen wogen zwaarder dan het recht op contante betaling. ING gaf overtuigend aan dat het niet is ingericht om zulke grote bedragen in cash te verstrekken. Het ontbreken van beveiligde faciliteiten en de afwezigheid van waardetransportmogelijkheden maakte de uitvoering van het verzoek onpraktisch en risicovol.
Daarnaast vond de rechter het argument van Fashion One – dat men geen bankrekening wilde openen – onvoldoende zwaarwegend. Er zijn andere banken, ook internationaal, die wél in staat zijn om grote bedragen in contanten uit te betalen. Fashion One had niet onderbouwd dat het openen van een rekening bij zo’n bank onmogelijk was.
Gevolgen van de uitspraak
Omdat ING niet verplicht was tot contante betaling, verkeerde de bank niet in verzuim toen het verzoek in 2020 werd afgewezen. De rechtbank wees de vordering volledig af. Fashion One moet bovendien de proceskosten van 2.082 euro betalen.
Deze uitspraak kan gevolgen hebben voor andere bedrijven of particulieren die grote bedragen in contanten willen opnemen. Het geeft duidelijk aan dat banken zich kunnen beroepen op veiligheids- en praktische bezwaren om zulke verzoeken af te wijzen, zelfs als contant geld officieel een wettig betaalmiddel is.
Waarom banken terughoudend zijn met contant geld
In de afgelopen jaren zijn banken steeds terughoudender geworden met grote contante transacties. Dit heeft meerdere redenen.
Ten eerste zijn er de veiligheidsrisico’s: het fysiek overhandigen en vervoeren van grote sommen geld brengt gevaar met zich mee voor zowel bankmedewerkers als klanten.
Ten tweede spelen er wettelijke verplichtingen rond het voorkomen van witwassen en terrorismefinanciering. Grote cashtransacties trekken automatisch extra aandacht van toezichthouders.
Daarnaast is er een praktische factor: steeds meer bankfilialen hebben geen grote hoeveelheden contant geld meer op voorraad. Door de daling in het gebruik van cash is het niet rendabel om grote voorraden aan te houden. Dit maakt het logistiek lastig om op korte termijn aan een verzoek zoals dat van Fashion One te voldoen.
Wat dit betekent voor bedrijven en particulieren
De uitspraak maakt duidelijk dat wie een groot bedrag wil opnemen, rekening moet houden met de beperkingen van banken.
Zelfs als je wettelijk gezien contant geld mag eisen, kan de bank dit weigeren als er zwaarwegende veiligheids- of praktische bezwaren zijn. In zulke gevallen is een girale betaling naar een andere bankrekening vaak de enige realistische optie.
Voor bedrijven die geen nieuwe rekening willen openen, zoals Fashion One, betekent dit dat ze moeten nadenken over alternatieve routes, zoals het gebruik van gespecialiseerde waardetransportdiensten.
Deze diensten kunnen wel grote bedragen in contanten leveren, maar brengen vaak aanzienlijke kosten met zich mee.
Een signaal voor de toekomst
De uitspraak van de rechtbank laat zien dat het gebruik van contant geld in Nederland steeds verder wordt ingeperkt, vooral bij grote bedragen. Waar vroeger een zakelijke klant relatief eenvoudig een groot bedrag kon opnemen, wordt dat nu steeds lastiger.
Banken, toezichthouders en de overheid sturen duidelijk aan op een samenleving waarin giraal betalen de norm is en contante transacties de uitzondering.
Het is een ontwikkeling die waarschijnlijk alleen maar verder zal doorzetten, zeker nu veiligheid, anti-witwaswetgeving en digitale betalingsmogelijkheden steeds belangrijker worden.
