Iedereen die wel eens door Nederland rijdt, heeft het vast al eens opgemerkt: een dunne laag geelbruine aanslag op de auto of tuinmeubelen. Dit komt door Saharazand, een fenomeen dat regelmatig over ons land waait, vooral wanneer het weer uit het zuiden komt.
Maar naast de vervuiling op onze voertuigen en meubels heeft dit zogeheten Sahara-stof ook invloed op een andere belangrijke factor: de opbrengst van zonnepanelen. Maar wat gebeurt er precies als Saharazand op zonnepanelen terechtkomt?
Saharazand en zonnepanelen: wat gebeurt er?
Saharakorrels zijn fijn zanddeeltjes die uit de woestijn in Noord-Afrika komen en door de wind over duizenden kilometers kunnen reizen.
Wanneer deze deeltjes in de lucht terechtkomen, kunnen ze zich uiteindelijk op verschillende oppervlakken nestelen, inclusief op zonnepanelen. Zonnepanelen werken door zonlicht om te zetten in elektriciteit, maar de hoeveelheid zonlicht die ze ontvangen is essentieel voor hun prestaties.
De aanwezigheid van Saharazand vermindert de hoeveelheid zonlicht die de panelen bereiken, wat leidt tot een lagere energieproductie.
Het effect van Saharazand op zonnepanelen is niet te onderschatten. Volgens Sunrock, een belangrijke speler in de zonne-energie-industrie, kan de opbrengst van zonnepanelen door de stof met wel 10 procent verminderen.
Dit betekent dat de zonnepanelen minder efficiënt werken dan normaal, omdat het zand een barrière vormt voor de zonnestraling. Hoewel dit lijkt alsof het een klein effect is, kan het op lange termijn wel degelijk invloed hebben op de totale energieopbrengst van een zonnepark.
Hoe werd het effect van Sahara-stof gemeten?
Sunrock, een bedrijf dat zich richt op het ontwikkelen van zonne-energieprojecten, voerde onderzoek uit om te bepalen hoeveel minder hun zonneparken presteerden tijdens periodes van Saharazand.
Ze vergeleken de zonne-instraling (de hoeveelheid zonlicht die op hun zonnepanelen valt) vóór en na de komst van Saharazand in maart 2022.
Uit de gegevens bleek dat de parken die waren getroffen door het Sahara-stof 10 procent minder energie produceerden dan normaal.
Het meten van de invloed was echter geen gemakkelijke taak. De sensoren die normaal gebruikt worden om zonnestraling te meten, waren zelf ook vervuild door het Saharazand. Dit maakte het moeilijk om nauwkeurige metingen te verkrijgen.
In plaats daarvan werd er gebruikgemaakt van satellietdata om de invloed van de Saharastormen op de zonnestraling te berekenen. De resultaten bevestigden dat het Sahara-stof inderdaad een merkbaar effect had op de prestaties van de zonnepanelen.
Waarom heeft Saharazand zo’n grote invloed op zonnepanelen?
De meeste zonnepanelen zijn ontworpen om het maximale uit het zonlicht te halen. Ze werken het beste wanneer ze direct zonlicht ontvangen. Als er een laag stof op de panelen ligt, kan dit een fysieke barrière vormen die het zonlicht blokkeert.
Het zand wordt op de panelen neergelegd door de regen of de luchtstromen die het stof uit de Sahara transporteren. Hierdoor wordt de hoeveelheid zonlicht die op de panelen valt beperkt, en dus kan de opbrengst afnemen.
Is Saharazand een nieuw probleem voor zonnepanelen?
Hoewel Saharazand geen nieuw fenomeen is, komt het de laatste jaren steeds vaker voor dat het over Nederland waait. Het KNMI meldt dat neerslag met Saharazand een eeuwenoud verschijnsel is, maar het lijkt wel dat de frequentie en intensiteit van deze verschijnselen zijn toegenomen.
Sinds 1900 heeft Saharazand zich ongeveer vijftien keer op grote schaal over Nederland verspreid. Omdat de klimaatomstandigheden veranderen, komen dit soort weertypes vaker voor.
Normaal gesproken wordt het meeste stof van de zonnepanelen afgespoeld door regen. Dit zorgt ervoor dat de panelen schoon blijven en hun energieopbrengst niet veel wordt beïnvloed.
Echter, bij aanhoudend droog weer blijft het Sahara-stof op de panelen liggen en vormt het een langdurig probleem.
Dit kan vooral in de lente en zomer maanden een probleem zijn, wanneer de zonne-instraling het sterkst is en de zonnepanelen optimaal zouden moeten presteren.
Wat gebeurt er als zonnepanelen vervuild zijn door Saharazand?
Het effect van Saharazand op zonnepanelen is duidelijk: de efficiëntie daalt. Dit betekent dat de zonnepanelen minder energie opwekken dan ze normaal zouden doen.
Dit is geen dramatisch probleem, aangezien zonnepanelen over het algemeen wel goed blijven functioneren, zelfs als ze niet perfect schoon zijn. De opbrengst van een zonnepark kan echter aanzienlijk dalen als het stof langdurig aanwezig blijft.
Gelukkig is dit een probleem dat relatief eenvoudig opgelost kan worden. Zonnepanelen kunnen namelijk schoongemaakt worden, maar het vereist wel de juiste aanpak. In plaats van handmatig schoonmaken, wat moeilijk en tijdrovend kan zijn, wordt er steeds vaker gebruikgemaakt van speciale robots.
Deze robots rijden over de panelen en verwijderen het stof met zachte borstels en speciaal osmosewater. Dit zorgt ervoor dat de zonnepanelen snel en efficiënt worden schoongemaakt zonder schade aan te richten.
Is de schade van Saharazand groot voor de zonne-energie-industrie?
Hoewel Saharazand een tijdelijke dip kan veroorzaken in de prestaties van zonnepanelen, is de algehele schade meestal niet groot. Zonneparken kunnen meestal snel worden schoongemaakt, waardoor de impact op lange termijn beperkt blijft.
In maart 2022 bijvoorbeeld, meldde Sunrock dat hun zonneparken ondanks het Sahara-stof nog steeds 30 procent meer zonnestraling ontvingen dan in 2021.
Dit toont aan dat, zelfs met de tijdelijke vermindering van de opbrengst door Saharazand, zonnepanelen nog steeds kunnen profiteren van gunstige weersomstandigheden.
Conclusie: Hoe gaat de zonne-energie-industrie om met Saharazand?
Saharazand is een natuurlijk fenomeen dat de energieopbrengst van zonnepanelen tijdelijk kan beïnvloeden. Het stof vermindert de hoeveelheid zonlicht die op de panelen valt, waardoor de zonnepanelen minder efficiënt zijn.
Echter, dit is meestal geen groot probleem voor de zonne-energie-industrie. Schoonmaakrobots en andere technologieën kunnen helpen om de panelen snel te reinigen en de energieproductie weer op peil te brengen.
Zonneparken blijven bovendien vaak presteren ondanks de kortdurende verminderde opbrengst door het Sahara-stof.
In de toekomst zullen we waarschijnlijk vaker met Saharazand te maken krijgen, maar dit fenomeen heeft nog steeds niet de potentie om de groei van zonne-energie in Nederland te belemmeren.
Zonnepanelen blijven een van de meest betrouwbare en duurzame manieren om energie op te wekken, zelfs wanneer ze af en toe bedekt worden met een dunne laag Sahara-stof.