In een tijd waarin werkgevers schreeuwen om personeel, groeit het aantal jongeren dat geen werk heeft en ook geen onderwijs volgt. Volgens recente cijfers van het CBS gaat het inmiddels om 126.000 jongeren tussen de 15 en 27 jaar. Dat is een stijging van maar liefst 27 procent ten opzichte van 2021. Wat is hier aan de hand?
Jongeren zonder werk en onderwijs: een groeiende groep
De stijging van het aantal jongeren dat niet werkt en niet naar school gaat is opvallend. In een tijd waarin de arbeidsmarkt krap is en veel werkgevers moeite hebben om personeel te vinden, zou je verwachten dat er voor iedereen wel werk is. Toch blijkt dat een groeiend aantal jongeren buiten de boot valt.
Van deze groep is een groot deel helemaal niet op zoek naar een baan. Ruim 60 procent geeft aan niet beschikbaar te zijn voor de arbeidsmarkt.
Dat komt vaak door ziekte of andere persoonlijke omstandigheden. De overige 50.000 jongeren in deze groep geven aan wél werk te zoeken, maar dit niet te kunnen vinden.
De impact van corona
Volgens CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen kan de coronapandemie een belangrijke rol spelen in deze ontwikkeling. Tijdens de pandemie waren er meer vervroegde schoolverlaters.
Veel jongeren stopten vroegtijdig met hun opleiding en kwamen zonder diploma op de arbeidsmarkt terecht. Dit maakt het voor hen nu moeilijker om een stabiele baan te vinden.
Daarnaast zou long covid een mogelijke verklaring kunnen zijn voor het hoge aantal jongeren dat niet werkt vanwege ziekte. De langdurige gevolgen van een corona-infectie kunnen ervoor zorgen dat sommige jongeren niet in staat zijn om te werken of te studeren.
Hoewel dit speculatie blijft, wijst de stijging van het aantal langdurig zieke jongeren in deze richting.
Meer werk dan ooit, maar niet voor iedereen
Opvallend genoeg is het percentage jongeren met een betaalde baan de afgelopen jaren stabiel gebleven.
Momenteel werkt 78 procent van de jongeren, een flink hoger percentage dan tien jaar geleden. In 2014 had slechts 69 procent van de jongeren een baan. Tot aan de pandemie steeg dit percentage gestaag.
Toch betekent dit niet dat alle jongeren profiteren van de krappe arbeidsmarkt. De jongeren die geen opleiding volgen en geen werk hebben, lijken juist steeds verder af te glijden. Zonder diploma of werkervaring is het lastig om ergens binnen te komen.
De gevolgen van langdurige werkloosheid bij jongeren
Jongeren die langdurig zonder werk of opleiding zitten, lopen een groot risico om uiteindelijk in de problemen te komen. Zonder werkervaring wordt het steeds lastiger om een baan te vinden. Ook missen zij de sociale contacten en de structuur die werk of studie met zich meebrengt.
Bovendien kan langdurige werkloosheid leiden tot financiële problemen. Wie geen inkomen heeft, moet afhankelijk zijn van ouders, een uitkering of spaargeld. Dit kan zorgen voor stress en onzekerheid over de toekomst.
Wat moet er gebeuren?
Het feit dat steeds meer jongeren geen werk of onderwijs volgen, is zorgwekkend. Werkgevers, scholen en de overheid zullen samen moeten kijken naar oplossingen om deze jongeren weer aan het werk of in de schoolbanken te krijgen.
Een aantal mogelijke maatregelen:
- Extra begeleiding voor jongeren zonder diploma: Jongeren die vroegtijdig gestopt zijn met hun opleiding, moeten extra ondersteuning krijgen om alsnog een diploma te behalen.
- Meer leerwerktrajecten: Voor jongeren die moeite hebben met theoretisch onderwijs kunnen praktische leerwerktrajecten een oplossing zijn.
- Betere ondersteuning bij ziekte: Als long covid een rol speelt, is het belangrijk dat er voldoende ondersteuning en begeleiding is om jongeren te helpen re-integreren.
- Meer flexibele banen: Niet alle jongeren kunnen fulltime werken. Werkgevers zouden flexibele opties moeten aanbieden, zodat jongeren met bijvoorbeeld gezondheidsproblemen toch kunnen werken.
Toekomstperspectief
Of deze groep jongeren in de toekomst weer aan het werk komt, hangt af van de maatregelen die genomen worden.
De arbeidsmarkt is momenteel gunstig, maar zonder opleiding of ervaring blijven sommige jongeren moeite houden om een baan te vinden.
Hopelijk zorgen nieuwe initiatieven ervoor dat deze jongeren weer een plek krijgen op de arbeidsmarkt of in het onderwijs. Want één ding is zeker: niemand zou op jonge leeftijd werkloos aan de zijlijn moeten staan.
