De discussie rondom vuurwerk laait ieder jaar weer op zodra de jaarwisseling dichterbij komt. Maar dit keer lijkt het menens: het kabinet wil een definitief landelijk vuurwerkverbod doorvoeren. Voorstanders juichen het toe. Tegenstanders – zoals Frank – zijn er helemaal klaar mee. “We mogen helemaal niks meer in dit land,” zegt hij fel. “En dit is wéér zo’n voorbeeld.”
De meningen zijn verdeeld. Maar de plannen liggen op tafel. Sterker nog, de kans dat er binnenkort helemaal geen consumentenvuurwerk meer mag worden afgestoken, is groter dan ooit.
Na jaren van oplopende ongevallen, schade en maatschappelijke onrust is de maat nu vol. Het kabinet overweegt een compleet verbod op het afsteken van consumentenvuurwerk.
Dat zou betekenen dat je als particulier geen knalvuurwerk, siervuurwerk of fonteinen meer mag afsteken tijdens Oud en Nieuw.
De reden? Jaar na jaar worden hulpverleners belaagd, raken mensen gewond en lopen dieren trauma’s op. De schade aan huizen, auto’s en straatmeubilair loopt jaarlijks in de miljoenen. “Dit is niet langer verantwoord,” klinkt het vanuit Den Haag.
Frank (38): “Ik steek al vuurwerk af sinds ik 10 ben”
Maar niet iedereen zit te wachten op nog meer verboden. Frank uit Almere is een echte vuurwerkliefhebber.
Hij spaart het hele jaar om op 31 december uit te pakken met siervuurwerk, knallers en carbid. “Ik steek al vuurwerk af sinds ik 10 jaar ben,” zegt hij. “En nog nooit iets gebeurd. Waarom moeten ánderen bepalen wat ik wel of niet mag?”
Volgens Frank is het vuurwerkverbod het zoveelste voorbeeld van hoe Nederland steeds betuttelender wordt.
“We mogen niks meer. Geen sigaret op het terras, geen biertje meer na tien uur, geen barbecue in het park en nu ook geen vuurwerk meer. Wat blijft er over?”
Steeds meer gemeenten gingen al voor
Toch is Frank inmiddels in de minderheid. Steeds meer gemeenten in Nederland voerden al eerder een lokaal vuurwerkverbod in.
Denk aan steden als Rotterdam, Amsterdam, Nijmegen en Utrecht. Daar mag tijdens de jaarwisseling alleen nog vuurwerk worden afgestoken door professionele vuurwerkshows.
En die aanpak werkt, zeggen ze daar. Minder incidenten, minder letsel, minder overlast voor mens en dier. “Het feest blijft, maar dan veilig,” is het motto.
Veel bewoners zeggen het verschil te merken: minder stress bij huisdieren, schonere straten en minder sirenes.
Wat mag nog wel?
Als het landelijke vuurwerkverbod er echt komt, betekent dat niet dat er helemaal niets meer mag. Fop- en schertsvuurwerk, zoals sterretjes en trekknallen, blijven waarschijnlijk toegestaan.
Ook vuurwerkshows georganiseerd door gemeenten mogen nog steeds – mits uitgevoerd door professionals met vergunning.
Maar de vuurpijlen, knalstrengen, mortierbommen en fonteinen in je achtertuin? Die zouden tot het verleden behoren.
Een eeuwenoude traditie?
Voor veel Nederlanders is vuurwerk onlosmakelijk verbonden met Oud en Nieuw. Het knallen van het nieuwe jaar in is een traditie die diepgeworteld zit in onze cultuur.
Maar critici stellen: hoe lang hou je vast aan een traditie die jaarlijks tientallen gewonden en miljoenen euro’s schade oplevert?
Ziekenhuizen luiden de noodklok. Ambulancemedewerkers worden bekogeld. En de politie moet extra manschappen inzetten om de openbare orde te handhaven.
“Daar gaat de feestvreugde wel van af,” zegt een woordvoerder van de politiebond.
Frank snapt de zorgen – maar vindt het overdreven
“Ik snap heus dat er idioten zijn die vuurwerk naar hulpverleners gooien,” zegt Frank.
“Maar dan moet je díé mensen aanpakken. Niet iedereen over één kam scheren. Het is weer typisch Nederlands: omdat een paar mensen het verpesten, moet iedereen boeten.”
Frank zegt dat hij zijn vuurwerk altijd veilig afsteekt. “Ik ruim alles op, ik hou rekening met buren, ik zet mijn hond binnen. Waarom zou ík geen vuurwerk meer mogen, terwijl ik geen kwaad doe?”
Toch weet Frank ook: als het verbod er komt, wordt het lastig. “Geloof me, ik haal het dan gewoon in Duitsland. Of via-via.
Net als zoveel mensen. Een verbod betekent niet dat het verdwijnt, hoor. Alleen dat het illegaal wordt. En dan krijg je pas écht ellende.”
Gaan we weer massaal naar Duitsland?
Een bekend fenomeen: het vuurwerktoerisme. Elk jaar trekken duizenden Nederlanders naar Duitsland of België om daar vuurwerk in te slaan.
Vaak gaat het dan juist om de zwaardere knallers die in Nederland al verboden zijn. Met een volledig verbod groeit de kans dat dit alleen maar toeneemt.
Dat is ook een van de grootste zorgen van de politie: illegaal vuurwerk is vaak veel gevaarlijker dan wat je in de reguliere winkels koopt.
“Een verbod is prima,” zegt een agent anoniem, “maar dan moet je ook zorgen dat je handhaaft. Anders wordt het alleen maar onveiliger.”
Wat vinden Nederlanders ervan?
Uit recente peilingen blijkt dat de meningen verdeeld zijn. Zo’n 55 procent is voor een verbod op consumentenvuurwerk. Vooral ouderen en mensen in grote steden zijn voorstander.
Jongeren en mensen op het platteland zijn vaker tegen. De helft van de mensen zegt bovendien dat ze verwachten dat het verbod toch massaal wordt genegeerd.
Op sociale media is het vuurwerkverbod inmiddels hét onderwerp van discussie. Sommigen spreken van een “einde van het oude normaal”, terwijl anderen blij zijn dat er eindelijk rust komt rond de jaarwisseling.
De vraag is niet óf, maar wannéér
Het vuurwerkverbod lijkt een kwestie van tijd. Met toenemende maatschappelijke druk, steun van artsen, hulpdiensten en een groeiend aantal gemeenten, lijkt het kabinet vastberaden.
Maar het verzet is nog niet verdwenen. Mensen als Frank zullen zich niet zomaar gewonnen geven.
“Als het moet, steek ik het in m’n achtertuin af met de gordijnen dicht,” zegt hij met een knipoog. “Want zolang er niemand last van heeft, hou ik mijn traditie in leven. Verbod of niet.”
