Fatbikes zijn al een tijdje niet meer weg te denken uit het Nederlandse straatbeeld. Vooral onder jongeren zijn deze elektrische krachtpatsers razend populair.
Maar met die populariteit komen ook serieuze problemen. Verkeersveiligheid, overlast en regelgeving worden steeds vaker genoemd als redenen om fatbikes aan banden te leggen. Tijd om de balans op te maken. Waarom moeten fatbikes nú van de straat verdwijnen?
Ze zijn gevaarlijk snel – en vrijwel niemand houdt zich aan de regels
Fatbikes zijn van oorsprong bedoeld voor ruige terreinen zoals sneeuw, zand of bos. Maar in Nederland worden ze vooral gebruikt op de openbare weg.
En dat gaat vaak helemaal mis. Veel fatbikes zijn opgevoerd tot snelheden van 40 tot zelfs 60 kilometer per uur, terwijl de wettelijke limiet op het fietspad slechts 25 kilometer per uur is.
Jongeren racen ermee door woonwijken, scheuren over fietspaden en halen auto’s in alsof ze op een motor zitten. Het aantal ongelukken met fatbikes stijgt explosief. Steeds vaker worden voetgangers geschept of andere fietsers van de weg gedrukt.
Wat het nog gevaarlijker maakt: er is geen helmplicht, geen rijbewijs nodig en geen controle. Combineer dat met een opgevoerde tweewieler en een 15-jarige met haast, en je hebt een tikkende tijdbom op het fietspad.
Wat veel mensen niet weten: bij een ongeval met een opgevoerde fatbike ben je als bestuurder bijna altijd zelf verantwoordelijk.
Standaard WA-verzekeringen dekken geen schade als blijkt dat het voertuig illegaal is aangepast. En dat is bij fatbikes vaak het geval. De schade kan in de duizenden euro’s lopen, zeker als er letsel bij komt kijken. Wie betaalt dat? Juist, de ouders – of helemaal niemand.
Voor slachtoffers is dat extra zuur. Je wordt omver gereden door een fiets die eigenlijk niet op de weg mag, en de schade kan je nergens verhalen. Dat maakt de situatie niet alleen onveilig, maar ook juridisch een puinhoop.
Ze zorgen voor een wildgroei aan chaos in het verkeer
Het straatbeeld verandert razendsnel door de opkomst van fatbikes. Ze zijn breed, log en passen vaak niet goed op reguliere fietspaden. In smalle straten, bij bushaltes of op drukke kruisingen ontstaan gevaarlijke situaties. Ouderen voelen zich onveilig, jonge kinderen worden opzij gedrukt en handhavers weten vaak niet hoe ze moeten ingrijpen.
De infrastructuur in Nederland is simpelweg niet ingericht op deze zware, elektrische voertuigen. Fatbikes zorgen voor opstoppingen, gevaarlijke inhaalacties en onvoorspelbaar gedrag op de weg. Het is geen fiets, het is geen scooter, maar het rijdt er wel tussenin – met alle gevolgen van dien.
Handhaving schiet tekort – en jongeren maken daar misbruik van
De politie weet zich geen raad met fatbikes. Is het een bromfiets of een elektrische fiets? Mag hij op de rijbaan of op het fietspad? En hoe bewijs je dat een fatbike is opgevoerd?
Jongeren kennen die grijze gebieden maar al te goed. Op TikTok en YouTube worden video’s gedeeld waarin ze bewust agenten uitdagen of wegracen bij controles. Dat draagt bij aan een cultuur waarin regels er niet meer toe doen.
Ook gemeenten worstelen met het fenomeen. Veel steden willen maatregelen nemen, maar lopen vast op landelijke wetgeving of beperkte capaciteit. Ondertussen neemt het aantal klachten, ongelukken en meldingen van overlast alleen maar toe.
De verleiding tot opvoeren is té groot
Fatbikes zijn stoer, snel en makkelijk aan te passen. Op internet zijn talloze handleidingen te vinden om een standaardmodel in een paar minuten op te voeren.
Sommige webshops verkopen zelfs al fatbikes die direct harder rijden dan wettelijk toegestaan. Voor een paar tientjes extra krijg je er een extra ‘boost’-functie bij, die de snelheidsbegrenzer omzeilt.
En zeg eerlijk: welke puber van 16 die net een nieuwe fatbike heeft gekocht, gaat die niét opvoeren? Het is bijna een sport geworden onder jongeren: wie is de snelste? Wie heeft de dikste banden, de hardste motor, het bruutste geluid? Maar dat gaat ten koste van de veiligheid van iedereen op straat.
Conclusie: tijd om fatbikes van de straat te halen
Fatbikes zijn geen onschuldige speeltjes meer. Ze zijn veranderd in opgevoerde projectielen die onze straten onveiliger maken.
De combinatie van snelheid, gebrek aan regelgeving, beperkte handhaving en pubergedrag is ronduit gevaarlijk. Het is dan ook geen wonder dat steeds meer mensen zich hardop afvragen of fatbikes überhaupt nog thuishoren in het verkeer.
Wat nodig is, is duidelijkheid. En dat betekent: heldere regelgeving, verplicht kenteken en verzekering, en een verbod op het opvoeren van elektrische voertuigen. Tot die tijd zou een tijdelijke ban op fatbikes op de openbare weg helemaal geen slecht idee zijn. Want zoals het nu gaat, is simpelweg onverantwoord.
Een bijkomend probleem is de invloed van fatbikes op het gedrag van jongeren in het verkeer. Waar fietsen vroeger draaide om mobiliteit en veiligheid, lijkt het nu vooral om snelheid, status en stoerdoenerij te gaan.
Jongeren voelen zich onoverwinnelijk op hun opgevoerde fatbike en nemen roekeloze risico’s die ze op een normale fiets nooit zouden nemen.
Het ‘stoere’ imago van deze voertuigen wakkert groepsdruk aan en zorgt ervoor dat jongeren elkaar opjutten om nóg harder te rijden of gevaarlijke stunts uit te halen. Daarmee vormen fatbikes niet alleen een fysiek gevaar, maar ook een sociaal risico op straat.
