Waar je vroeger tijdens een festivaldag zonder moeite een broodje hamburger, kipsaté of portie frikandellen kon scoren, moet je op steeds meer festivals tegenwoordig genoegen nemen met een falafelwrap of linzenburger. Vegetarisch eten is in opmars, en een groeiend aantal festivals kiest er bewust voor om helemaal geen vlees meer te serveren. Voor sommige bezoekers is dat goed nieuws. Voor anderen voelt het alsof ze iets wordt afgenomen.
Geen vlees op het menu bij deze festivals
Volgens een recente lijst van Wakker Dier kiezen dit jaar minimaal 18 festivals in Nederland voor een volledig vegetarisch voedselaanbod. Daar zitten grote namen tussen zoals DGTL, Into The Great Wide Open, Wildeburg en Lowlands (dat in 2023 al deels overstapte).
Op deze festivals is vlees dus volledig van het terrein verbannen. Wat je daar wél kunt krijgen? Groentencurry’s, wraps met tempeh, vegan hotdogs en een keur aan hummus-variaties.
De organisatie achter deze keuze? Duurzaamheid, klimaatbewustzijn en dierenwelzijn. Veel festivals willen hun ecologische voetafdruk verkleinen.
En het schrappen van vlees – een van de grootste milieubelastende voedselkeuzes – past daarbij.
Waarom festivals massaal overschakelen op vega
De reden is simpel: vleesproductie is vervuilend. Denk aan ontbossing voor veevoer, hoge CO₂-uitstoot en het enorme waterverbruik dat komt kijken bij het produceren van een simpele hamburger.
Door vlees te schrappen uit het festivalmenu, kunnen organisatoren hun impact aanzienlijk verkleinen. Bovendien sluit het aan bij het publiek: jongeren zijn over het algemeen bewuster bezig met voeding en klimaat dan eerdere generaties.
DGTL in Amsterdam was één van de voorlopers. Daar werd al in 2019 al het vlees van het terrein geweerd. Het bleek een succes – niet alleen qua duurzaamheid, maar ook qua smaakbeleving.
Veel bezoekers merkten het verschil nauwelijks, en wie het wél merkte, vond het vaak verrassend positief.
Wat als je gewoon zin hebt in een frikandel?
Toch is niet iedereen enthousiast. Veel festivalgangers kijken juist uit naar het ‘ongezonde’ eten als onderdeel van de festivalbeleving. Voor hen hoort een broodje beenham of friet met stoofvlees net zo bij het weekend als de muziek en de drank.
Op social media duiken dan ook regelmatig discussies op waarin mensen zich beklagen dat hun keuzevrijheid wordt beperkt.
Op forums en in reacties op nieuwsberichten wordt duidelijk dat vooral de ‘verplichting’ tot vegetarisch eten niet goed valt. Het verschil tussen keuze en opgelegd beleid blijkt een gevoelig punt.
Iemand schrijft: “Ik heb niks tegen vegetarisch eten, maar ik wil wel zélf bepalen wat ik eet. Een festival hoort geen moreel vingertje op te steken.”
Niet elk festival doet mee aan de vega-hype
Gelukkig voor de vleesliefhebber zijn er nog genoeg festivals waar een sappige burger gewoon op het menu staat. Denk aan Zwarte Cross, Paaspop, Down The Rabbit Hole en Decibel.
Deze festivals bieden wel vegetarische opties, maar laten bezoekers zelf kiezen. Daar hoef je dus niet bang te zijn dat je de hele dag op zeewierchips moet teren.
Overigens zijn sommige festivals inmiddels overgestapt op een ‘gematigd’ beleid. Zij serveren wel vlees, maar kiezen bewust voor een beperkt aanbod of voor vlees van lokale en diervriendelijke producenten.
Daarmee proberen ze een middenweg te vinden tussen duurzaamheidsdoelen en tevreden bezoekers.
Wat zegt de toekomst?
De verwachting is dat steeds meer festivals op termijn vegetarisch (of zelfs veganistisch) zullen worden. Niet alleen onder druk van milieuorganisaties, maar ook vanwege maatschappelijke trends en kosten.
Groente is goedkoper, minder bederfelijk en logistiek makkelijker te verwerken dan vlees – zeker op grote schaal.
Daarnaast wordt het aanbod aan vegetarisch en veganistisch festivaleten steeds beter.
Er zijn tegenwoordig tal van foodtrucks die met creativiteit en smaakbeleving werken aan vega streetfood dat niet onderdoet voor de klassiekers. Denk aan pulled jackfruit tacos, vegan kapsalon of saté van paddenstoelen.
Toch zal het spannend blijven hoe ver festivals durven te gaan zonder bezoekers te verliezen. Voor veel mensen is eten een belangrijk onderdeel van de beleving – en als dat te ver afwijkt van hun voorkeur, blijven ze misschien weg of zoeken ze alternatieven.
Keuzevrijheid versus idealen
De discussie raakt aan een groter maatschappelijk thema: mogen organisaties hun idealen opleggen aan bezoekers? Of moet de bezoeker altijd keuzevrijheid houden, ook als dat betekent dat duurzaamheid inlevert?
Het antwoord verschilt per festival, per doelgroep en per visie. Wat voor de één een logische stap vooruit is, voelt voor de ander als een betuttelende trend die doorslaat. De een wil minder CO₂, de ander gewoon een hotdog.
Praktisch: hier eet je vega of vlees
Voor wie het handig op een rijtje wil:
Festivals met alleen vegetarisch eten (2024):
DGTL
Into The Great Wide Open
Wildeburg
Best Kept Secret
Lowlands (deels)
Welcome to the Village
Grasnapolsky
Mandala Festival
Mysteryland (vanaf 2025 volledig vega aangekondigd)
…en nog minstens tien andere.
Festivals met gemengd aanbod:
Zwarte Cross
Paaspop
Down The Rabbit Hole
Pinkpop
Defqon.1
Solar Weekend
Conclusie: eten als ideologie
Waar je festivalvoedsel vroeger koos tussen een broodje shoarma of friet met snack, kom je nu terecht in een ideologische strijd. Is vegetarisch eten de toekomst van festivals?
Voor veel organisaties wel. Maar het blijft afwachten of bezoekers meegaan in die keuze, of afhaken bij de poort zodra ze horen dat er geen vlees te krijgen is.
Wat in ieder geval duidelijk is: festivaleten is meer dan ooit een gespreksonderwerp. En of je nu pro-hummus of team-hamburger bent, de menukaart zal voorlopig blijven veranderen.
