Wanneer iemand in je omgeving overlijdt en je een erfenis ontvangt, komt daar veel bij kijken. Niet alleen de emotionele verwerking, maar ook praktische en financiële zaken moeten geregeld worden. Eén van die zaken is erfbelasting.
Afhankelijk van de hoogte van de erfenis en de relatie tot de overledene, kan dit flink oplopen. Gelukkig zijn er manieren om (legaal) te besparen op erfbelasting.
Wat is erfbelasting eigenlijk?
Erfbelasting is de belasting die betaald moet worden over het deel van de nalatenschap dat een erfgenaam ontvangt.
Het is een belasting die niet iedereen evenveel betaalt. De hoogte van het bedrag hangt onder andere af van de waarde van de erfenis én de relatie met de overledene.
Wie bijvoorbeeld een erfenis krijgt van een ouder, betaalt minder belasting dan iemand die iets erft van een vriend of verre kennis. Gelukkig zijn er ook vrijstellingen: een bedrag waarover geen belasting betaald hoeft te worden.
Hoeveel erfbelasting betaal je? Dit zijn de vrijstellingen
De Belastingdienst heeft verschillende vrijstellingsbedragen vastgesteld. Hoe nauwer de familieband, hoe hoger de vrijstelling. Dit zijn de belangrijkste vrijstellingen voor 2025:
Partner (echtgenoot, geregistreerd partner of samenwonend partner): € 804.698
Kind, pleegkind of stiefkind: € 25.490
Kleinkind: € 25.490
Achterkleinkind: € 2.690
Kind met een beperking: € 76.453 (hiervoor gelden aanvullende voorwaarden)
Ouder: € 60.359 (gedeeld bedrag bij twee erfende ouders)
Overige erfgenamen, zoals broers, zussen of vrienden: € 2.690
Door goed op deze vrijstellingen te letten voordat er aangifte wordt gedaan, kan al snel geld bespaard worden. Alleen het bedrag boven de vrijstelling wordt belast.
Schenken tijdens het leven: slimme zet om erfbelasting te verminderen
Een veelgebruikte manier om de erfbelasting te beperken, is schenken tijdens het leven. Door tijdig een deel van het vermogen weg te schenken, blijft er minder over om later te belasten. Jaarlijks geldt er een belastingvrije schenking tot een bepaald bedrag.
Let op: het is belangrijk om eerst goed te bekijken wat er daadwerkelijk gemist kan worden. Het zou zonde zijn om financieel in de knel te komen door te enthousiast te schenken.
Een tip van de notaris: een schenking op papier kan handig zijn. Dat betekent dat het geld pas wordt overgemaakt na overlijden, maar juridisch gezien is het al geschonken. Hierdoor telt het niet meer volledig mee bij de nalatenschap. Vergeet in dat geval niet jaarlijks rente te betalen over het geschonken bedrag, anders vervalt het belastingvoordeel.
Gebruik een legaat voor kleinkinderen om belastingdruk te spreiden
Bij het verdelen van de erfenis gaat het vermogen vaak eerst naar de kinderen. Hierdoor kan hun erfdeel boven de vrijstelling uitkomen. Een manier om dit slim op te lossen is het opnemen van een kleinkindlegaat in het testament.
Zo’n legaat betekent dat een bepaald bedrag direct naar een kleinkind gaat, bijvoorbeeld precies ter hoogte van hun vrijstelling (€ 25.490 in 2025).
Dat bedrag gaat dan van de erfenis van de kinderen af, waardoor zij mogelijk onder hun vrijstelling blijven. Minder belasting dus, én het kleinkind ontvangt een mooi bedrag.
Slim omgaan met de WOZ-waarde van een geërfde woning
Wordt er een woning geërfd? Dan wordt voor de erfbelasting gekeken naar de WOZ-waarde. Er is een keuzemogelijkheid: gebruikmaken van de waarde in het jaar van overlijden óf die van het jaar erna.
Dit biedt kansen om te besparen. Verwacht je dat de huizenprijzen stijgen? Dan is het slim om de WOZ-waarde van het jaar van overlijden te gebruiken. Bij een dalende markt kan juist de waarde van het jaar na overlijden gunstiger zijn.
Let goed op de peildata van de WOZ en vraag waar nodig advies, want het verschil kan duizenden euro’s aan belasting schelen.
Uitstel erfbelasting aanvragen: zo werkt het
Lukt het niet om direct de erfbelasting te betalen of de aangifte rond te krijgen? Dan is het mogelijk om uitstel aan te vragen. Standaard krijg je vijf maanden uitstel zonder dat daar een reden voor nodig is.
Wel is het belangrijk om de aanvraag voor de deadline van de aangifte in te dienen, anders kan er een boete of extra rente volgen.
Let ook op de belastingrente: die bedraagt momenteel 4 procent. Als er niet binnen drie maanden na het overlijden aangifte wordt gedaan, begint deze rente te lopen. Uitstel kan dus handig zijn, maar het is goed om te weten dat het niet altijd gratis is. Bij langer uitstel moet een goede reden worden opgegeven én loopt de rente gewoon door.
Conclusie: goed plannen loont
Erfbelasting is niet te vermijden, maar met de juiste kennis en een goede voorbereiding kan de belastingdruk flink omlaag. Let op de vrijstellingen, overweeg tijdig schenken, maak gebruik van legaten en kies slim met WOZ-waardes.
Bij twijfel is het altijd verstandig om een expert, zoals een notaris of erfrechtadvocaat, te raadplegen. Zo voorkom je verrassingen achteraf en weet je zeker dat je optimaal gebruik maakt van de fiscale regels.
Erven is misschien niet het leukste onderwerp om mee bezig te zijn, maar een slimme aanpak kan je duizenden euro’s besparen. En dat is het zeker waard.
Bron: Margriet
