Het verhaal van Jacky Roosen, een 64-jarige vrouw uit Nederland, heeft voor flinke opschudding gezorgd. Niet alleen vanwege haar indrukwekkende medische verleden, maar vooral vanwege de manier waarop ze is behandeld door meerdere zwembaden. Haar situatie roept belangrijke vragen op over menselijkheid, acceptatie en de grenzen van regels.
Een ingrijpende beslissing
Jacky werkte jarenlang als politieagente op luchthaven Schiphol. In 2022 kreeg ze te horen dat er een voorstadium van borstkanker in haar linkerborst was vastgesteld.
Na medische consulten besloot ze niet alleen die borst te laten amputeren, maar nam ze uit voorzorg ook de moeilijke beslissing om haar rechterborst preventief te laten verwijderen. Een keuze die haar lichaam voorgoed veranderde, maar haar leven mogelijk redde.
Na de ingreep werd haar door artsen aangeraden om te zwemmen als vorm van revalidatie. De bewegingen in het water zijn goed voor de mobiliteit van het bovenlichaam en helpen bij het herstel van spierfuncties.
Alleen: de littekens van de amputaties zijn niet zomaar gevoelloze lijntjes. Ze trekken, schuren en kunnen pijnlijk zijn. Het dragen van een strak topje zorgt voor constante wrijving en ongemak. Voor Jacky was zwemmen zonder topje niet een kwestie van ‘willen’, maar van ‘moeten’.
In eerste instantie geen probleem
In het begin ging dat goed. In het zwembad waar ze zwom, werd er niets gezegd. Ze voelde zich vrij en veilig om haar lichaam, ondanks alles, te accepteren zoals het was.
Maar toen kwamen er klachten. Bezoekers stoorden zich aan haar littekens en gaven dat door aan het zwembadpersoneel. Die besloten daarop dat Jacky voortaan verplicht was om haar bovenlichaam te bedekken.
Volgens Jacky was dat een klap in haar gezicht. Niet alleen fysiek ongemakkelijk, maar vooral emotioneel pijnlijk. Ze werd teruggezet in een positie waarin haar lichaam – gevormd door ziekte, moed en herstel – als iets schadelijks of ongepast werd gezien.
Herhaling van zetten
In een ander zwembad gebeurde precies hetzelfde. Eerst geen probleem, totdat er klachten kwamen. En opnieuw werd haar gevraagd om zich te bedekken. De reden? Haar littekens zouden andere bezoekers storen.
De vrouw begrijpt het nog steeds niet. “Hoe kun je je schamen voor iets waar je niets aan kunt doen?” zei ze in een interview met het AD. “Dit overkomt je, je kiest hier niet voor. En er is nergens op de wereld een regel die littekens verbiedt.”
Voor Jacky was de maat vol. Ze vond dat ze werd misbehandeld. Haar littekens zijn niet aanstootgevend. Ze zijn het resultaat van een strijd die ze heeft moeten leveren. Een strijd die ze gewonnen heeft, maar die duidelijk nog niet ten einde is als het om acceptatie en respect gaat.
Discriminatie of beleid?
Jacky besloot de kwestie aan te kaarten bij het Nederlandse meldpunt voor discriminatie. Deze organisatie nam haar klacht serieus en legde de zaak voor aan het College voor de Rechten van de Mens. Dat college kwam tot een duidelijke conclusie: de zwembaden handelden discriminerend.
Volgens het mensenrechteninstituut had het zwembad rekening moeten houden met haar medische situatie en de littekens als onderdeel van haar gezondheidstraject moeten erkennen, niet als iets dat verborgen moest worden.
Er zijn geen regels die het zwemmen zonder topje expliciet verbieden voor vrouwen met een dubbele amputatie, en het opleggen van kledingvoorschriften op basis van littekens gaat in tegen het recht op gelijke behandeling.
Geen verplichting, wel een signaal
De uitspraak van het College is niet bindend. Dat betekent dat zwembaden juridisch gezien hun beleid niet hoeven aan te passen.
Maar de uitspraak geeft wél een belangrijk signaal af: mensen met een medische achtergrond mogen niet worden uitgesloten of gestraft omdat hun lichaam er anders uitziet. Of dat nu gaat om amputaties, littekens, huidaandoeningen of iets anders.
Eva Brinkhof van het meldpunt voor discriminatie hoopt dat deze uitspraak leidt tot meer bewustzijn én verandering. Want hoewel regels belangrijk zijn in openbare ruimtes, moet er altijd ruimte blijven voor redelijkheid en menselijkheid.
Heftige reacties op social media
Zoals vaak bij gevoelige onderwerpen, barstte het debat op sociale media los. Velen betuigden steun aan Jacky. Ze werd omschreven als dapper, krachtig en een voorbeeld voor anderen die worstelen met de zichtbare gevolgen van ziekte. Anderen vonden dat ze ‘aandacht zocht’ of dat ‘regels nu eenmaal voor iedereen gelden’.
Jacky zelf laat zich daar niet door ontmoedigen. Ze gaf bij RTL aan dat negatieve reacties haar wel raken, maar dat ze blij is dat haar verhaal zo breed wordt gedeeld.
Niet omdat ze in het middelpunt van de belangstelling wil staan, maar omdat ze wil bijdragen aan een wereld waarin mensen zoals zij niet meer als ‘ongepast’ worden gezien.
Een bredere discussie
Het verhaal van Jacky raakt aan meer dan alleen zwemkleding. Het gaat over hoe we als samenleving omgaan met mensen die anders zijn. Die een ziekte hebben overwonnen, maar daar lichamelijke sporen aan overhouden.
Die misschien niet voldoen aan het standaardbeeld van een lichaam, maar daarom niet minder recht hebben op vrijheid, comfort en respect.
Het roept vragen op over hoe inclusief onze openbare voorzieningen echt zijn. En over hoe ver we gaan in het beschermen van ‘het gevoel van anderen’, zelfs als dat betekent dat iemand met littekens wordt buitengesloten.
Conclusie: een spiegel voor ons allemaal
De situatie van Jacky Roosen is schrijnend, maar helaas niet uniek. Ze is een voorbeeld van hoe medische littekens soms niet alleen fysiek, maar ook sociaal pijn doen. Hoe mensen die al een zware strijd hebben geleverd, opnieuw moeten vechten – dit keer voor acceptatie.
Als samenleving kunnen we hier iets van leren. Over empathie, over inclusiviteit en over het verschil tussen regels en rechtvaardigheid. Want uiteindelijk zou niemand zich hoeven schamen voor het overwinnen van ziekte. En al helemaal niet moeten vechten voor het recht om gewoon te mogen zwemmen.
