Rob Jetten, voormalig minister en prominent D66’er, heeft zich tijdens een interview met “Sven op 1” opvallend uitgesproken over de richting die het progressieve debat in Nederland heeft genomen. Waar hij eerder vaak werd gezien als een uitgesproken voorstander van inclusiviteit en symbolische zichtbaarheid, neemt hij nu ineens afstand van wat velen de “woke-agenda” noemen. Zijn boodschap: symboliek is mooi, maar het lost niets op.
“We waren te druk met bankjes en paadjes”
In het interview zegt Jetten het letterlijk: “We zijn te weinig bezig geweest met fundamentele rechten en vrijheden, en te veel met symboliek.”
Daarmee lijkt hij te doelen op het overmatige gebruik van zichtbare, kleurrijke statements in het straatbeeld – zoals regenboogpaden en -bankjes – die bedoeld zijn om solidariteit te tonen met de LHBTI-gemeenschap.
Volgens Jetten is er niets mis met die uitingen op zichzelf. Sterker nog, hij noemt ze “prachtig”. Maar, voegt hij er direct aan toe: “Ik wil wel waarschuwen dat we daarmee de problemen van de LHBTI-gemeenschap niet oplossen.” Die opmerking zorgde meteen voor flinke reuring op sociale media, waar voor- én tegenstanders zich luid lieten horen.
Van boegbeeld naar criticus?
Rob Jetten wordt al jaren gezien als een van de bekendste LHBTI-politici in Nederland. Hij maakte nooit een geheim van zijn geaardheid en was vaak betrokken bij initiatieven die zich inzetten voor meer acceptatie en zichtbaarheid. Daarom is het extra opvallend dat juist hij nu met deze nuance komt.
Zijn uitspraken lijken een breder sentiment aan te wakkeren: veel mensen – ook binnen progressieve kringen – beginnen zich af te vragen of de focus op zichtbaarheid niet te veel is doorgeschoten.
Regenboogvlaggen wapperen inmiddels op gemeentehuizen, bushokjes en in winkelstraten. Maar tegelijkertijd blijven concrete problemen als discriminatie op de werkvloer, psychische klachten onder jongeren en geweld tegen LHBTI-personen bestaan.
“Zichtbaarheid is niet genoeg”
Volgens Jetten is het tijd om weer terug te keren naar de kern: fundamentele rechten, veiligheid en gelijke behandeling.
In het interview benoemt hij dat het goed is dat er aandacht is voor acceptatie in de samenleving, maar dat er nu te veel is geïnvesteerd in oppervlakkige vormen van steun. “We dachten misschien dat een regenboog op straat voldoende was, maar zo werkt het niet.”
Zijn boodschap is duidelijk: symboliek mag nooit een excuus worden om echte maatregelen achterwege te laten. Denk aan betere wetgeving tegen discriminatie, ondersteuning voor jongeren die uit de kast willen komen, en bescherming tegen geweld.
Dit bericht op Instagram bekijken
Tegenreactie van woke-activisten
Zoals te verwachten viel, waren de reacties vanuit activistische hoek fel. Sommige LHBTI-organisaties en individuen die zich hard maken voor zichtbaarheid, voelden zich persoonlijk aangevallen door de opmerkingen van Jetten. Op platforms als X (voorheen Twitter) klonken verwijten als “verraad” en “politiek opportunisme”.
Toch valt ook niet te ontkennen dat er steeds meer stemmen opgaan die vinden dat het tijd is voor een realistische heroverweging. De kritiek is niet per se op de symbolen zelf, maar op de leegte eromheen.
Een regenboogpad is mooi, maar als je er op weg naar school overheen loopt en alsnog wordt uitgescholden, dan voelt het als een hol gebaar.
Een nieuw hoofdstuk in het debat
Wat Jetten doet, is het debat opschudden. Hij maakt bespreekbaar wat velen al langer denken: dat zichtbaarheid niet hetzelfde is als veiligheid. Dat herkenning niet automatisch leidt tot bescherming. En dat politieke keuzes soms te veel gedreven worden door publieke opinie en te weinig door échte verandering.
In een tijd waarin maatschappelijke polarisatie groeit, en waarin alles snel als “woke” of “anti-woke” wordt gelabeld, probeert Jetten dus juist de nuance terug te brengen. Hij stelt de vraag: waar zijn we mee bezig, en wat levert het concreet op?
Politieke gevolgen?
Of deze uitspraken Jetten politiek gezien helpen of schaden, valt nog te bezien. Aan de ene kant spreekt hij een groep mensen aan die genoeg heeft van wat zij zien als symboolpolitiek.
Aan de andere kant riskeert hij vervreemding van activisten en progressieve achterbannen die zich al jaren inzetten voor meer zichtbaarheid.
Feit blijft dat hij hiermee een inhoudelijke discussie heeft aangezwengeld die de komende tijd zeker nog zal worden gevoerd. Zijn woorden komen op een moment dat veel partijen bezig zijn met koersbepaling en profilering richting toekomstige verkiezingen.
De balans zoeken
Het is een klassiek spanningsveld: aan de ene kant wil je als samenleving laten zien dat iedereen welkom is, dat diversiteit gevierd wordt, dat minderheden zich gezien voelen.
Aan de andere kant wil je ook zorgen dat er beleid komt dat daadwerkelijk verschil maakt – in bescherming, in gelijke kansen, in zorg en in veiligheid.
Wat Jetten met zijn uitspraken blootlegt, is dat we de balans misschien een beetje kwijt zijn geraakt. Het is tijd om symboliek te koppelen aan inhoud. Niet óf-óf, maar én-én. En dat begint met eerlijke gesprekken, zoals dit.
