Veel basisscholen in Nederland vragen ouders om een vrijwillige bijdrage voor extra activiteiten naast het standaard lesprogramma.
Denk aan schoolreisjes, excursies, sportdagen of feestelijke vieringen. Maar hoe vrijwillig is deze ouderbijdrage eigenlijk? En wat gebeurt er als je niet kunt of wilt betalen? Tijd om duidelijkheid te scheppen.
Wat is de vrijwillige ouderbijdrage?
Het basisonderwijs in Nederland is in principe gratis. Scholen ontvangen van de overheid geld voor de basis, zoals lesmateriaal en schoolboeken.
Toch mogen scholen extra financiële bijdragen vragen voor activiteiten die buiten het reguliere onderwijs vallen. Deze vrijwillige ouderbijdrage wordt vaak gebruikt om leuke dingen mogelijk te maken, zoals een sinterklaasviering, een schoolkamp of een sportdag.
In de schoolgids moet duidelijk vermeld staan dat het om een vrijwillige bijdrage gaat. Ook in het voortgezet onderwijs wordt vaak een ouderbijdrage gevraagd voor extra activiteiten.
Hoe hoog is de vrijwillige ouderbijdrage?
Het bedrag verschilt per school en is niet wettelijk vastgelegd. Gemiddeld vragen basisscholen zo’n 40 tot 50 euro per jaar per kind.
Maar er zijn uitschieters: sommige scholen vragen slechts een paar tientjes, terwijl anderen meer dan honderd euro rekenen. De hoogte van het bedrag wordt vastgesteld door de school in overleg met de medezeggenschapsraad (MR). Ook bepaalt de MR mee waar het geld aan besteed wordt.
Het is belangrijk om te weten dat er geen minimum of maximum bestaat en dat de bijdrage niet aftrekbaar is. Sommige scholen vragen één vast bedrag per jaar, anderen werken met termijnen of vragen een bijdrage per activiteit.
Waar wordt de ouderbijdrage voor gebruikt?
De bijdrage is bedoeld voor activiteiten die niet tot het verplichte lesprogramma behoren. Voorbeelden hiervan zijn:
Schoolreisjes
Schoolkamp
Excursies
Sportdagen
Sinterklaas- of kerstvieringen
Extra feestdagen zoals Pasen
Schoolzwemmen
Aanschaf van extra lesmateriaal
Overblijven tijdens schooluren
Ook worden laptops, tablets of andere digitale middelen steeds vaker uit de ouderbijdrage betaald. Maar let op: dit is nooit verplicht. Als een school werkt met digitale middelen en je kunt of wilt niet meebetalen, moet de school ervoor zorgen dat jouw kind alsnog mee kan doen.
Is de vrijwillige ouderbijdrage verplicht?
Nee, deze bijdrage is wettelijk gezien volledig vrijwillig. Scholen mogen ouders niet onder druk zetten om te betalen en ook niet suggereren dat niet betalen geen optie is. Daarom is het verplicht om in de schoolgids duidelijk te vermelden dat de bijdrage vrijwillig is.
Ook mag een school je niet weigeren bij inschrijving omdat je de ouderbijdrage niet betaalt. In het verleden gebeurde het soms dat kinderen werden uitgesloten van activiteiten, maar dat mag sinds schooljaar 2021-2022 niet meer. Alle kinderen moeten kunnen deelnemen, ongeacht of de ouders wel of niet hebben betaald.
Wat als je de bijdrage niet kunt betalen?
Kun je de vrijwillige ouderbijdrage niet betalen? Dan mag jouw kind niet worden uitgesloten van activiteiten, ook niet van extra activiteiten zoals schoolreisjes of feestvieringen.
Voor activiteiten die onderdeel uitmaken van het verplichte lesprogramma, geldt sowieso dat de school verantwoordelijk is voor de kosten.
Veel scholen bieden bovendien regelingen zoals korting, kwijtschelding of betaling in termijnen. Kom je er niet uit met de school, dan kun je hulp inschakelen via Stichting Leergeld. Deze organisatie ondersteunt gezinnen met een krappe beurs, zodat kinderen gewoon mee kunnen doen met hun leeftijdsgenoten.
Overblijfgeld: hoe zit dat?
Moet je betalen voor overblijven tijdens de lunch? Dat hangt af van het rooster van de school.
Bij een traditioneel rooster, waarbij kinderen tussen de middag vrij zijn, kan er betaald overblijven worden aangeboden. Dit kost meestal een paar euro per dag.
Bij een continurooster, waarbij kinderen op school blijven tijdens de lunch, mag de school geen verplichte kosten in rekening brengen. Een vrijwillige bijdrage voor extra faciliteiten mag wel, maar is niet verplicht.
Wat als een school toch druk uitoefent?
Wordt er op jouw school alsnog druk gezet of wordt deelname aan activiteiten afhankelijk gemaakt van betaling? Dit is niet toegestaan.
In dat geval kun je een klacht indienen bij de medezeggenschapsraad of de Inspectie van het Onderwijs. Het onderwijs moet voor iedereen toegankelijk blijven, ongeacht het inkomen van ouders.
Discussie over afschaffing vrijwillige ouderbijdrage
In juni 2023 riepen verschillende ouder-, leerling- en onderwijsorganisaties op om de vrijwillige ouderbijdrage af te schaffen.
Hun argument: goed onderwijs moet voor alle kinderen gelijk toegankelijk zijn, zonder financiële drempels. Het debat hierover is nog gaande, maar voor nu blijft de bijdrage toegestaan, zolang deze vrijwillig is en kinderen niet worden uitgesloten.
FAQ over de vrijwillige ouderbijdrage
Is de vrijwillige ouderbijdrage verplicht?
Nee, de bijdrage is vrijwillig. Scholen mogen ouders niet dwingen of onder druk zetten om te betalen.
Mag mijn kind worden uitgesloten als ik niet betaal?
Nee, sinds 2021 is dat verboden. Alle kinderen moeten kunnen deelnemen aan alle activiteiten.
Waar wordt de bijdrage voor gebruikt?
Voor extra activiteiten zoals schoolreisjes, vieringen en soms digitale leermiddelen.
Wat als ik het niet kan betalen?
Vraag naar betalingsregelingen bij de school of neem contact op met Stichting Leergeld.
Kan een school inschrijfgeld vragen?
Nee, scholen mogen geen verplicht inschrijfgeld, administratiekosten of lidmaatschapsbijdragen vragen.
Conclusie
De vrijwillige ouderbijdrage is bedoeld om extra activiteiten mogelijk te maken, maar blijft wettelijk gezien echt vrijwillig.
Ouders zijn niet verplicht te betalen, en kinderen mogen nooit worden uitgesloten. Het is belangrijk dat scholen transparant communiceren en rekening houden met ouders die minder te besteden hebben. Onderwijs moet toegankelijk blijven voor iedereen, zonder financiële drempels.
Bron: oudersvannu.nl
