De jaarlijkse inkomsten van het koningshuis zorgen altijd weer voor discussie.
Waar veel Nederlanders de eindjes aan elkaar moeten knopen, komt naar buiten dat koning Willem-Alexander en koningin Máxima een riant salaris ontvangen. Het gaat om bedragen die voor de meeste mensen onvoorstelbaar zijn.
Hoeveel krijgen de koning en koningin precies? En waar bestaat hun inkomen eigenlijk uit? Tijd om de cijfers onder de loep te nemen.
Het salaris van koning Willem-Alexander
Koning Willem-Alexander ontvangt een zogenoemde ‘uitkering’ van de Staat. In 2025 bedraagt zijn inkomen ruim 1,1 miljoen euro netto. Dat betekent dat dit bedrag direct op zijn rekening komt, zonder dat hij daar belasting over hoeft te betalen.
Dat is meteen een belangrijk verschil met gewone Nederlanders: voor de koning geldt een speciale regeling waardoor belastingen geen rol spelen bij zijn inkomen.
Naast dit salaris krijgt Willem-Alexander nog een flinke vergoeding voor personele en materiële uitgaven.
Denk hierbij aan kosten voor personeel, beveiliging, representatie en vervoer. Deze vergoeding loopt op tot meer dan 5 miljoen euro per jaar. In totaal gaat er dus richting de 6,5 miljoen euro naar de koning alleen al.
Het salaris van koningin Máxima
Ook koningin Máxima krijgt een royaal salaris vanuit de Nederlandse Staat. In 2025 bedraagt dit ruim 430.000 euro netto.
Net als bij de koning hoeft Máxima hier geen belasting over te betalen. Daarnaast krijgt zij een vergoeding van meer dan 1 miljoen euro voor kosten zoals personeel, kleding en representatie.
Daarmee komt haar totale pakket aan inkomen en vergoedingen uit op bijna 1,5 miljoen euro per jaar.
Voor een groot deel van de bevolking klinkt dit bedrag buitensporig hoog. Ter vergelijking: een gemiddeld modaal inkomen in Nederland ligt rond de 48.000 euro bruto per jaar.
Dat betekent dat Máxima in iets meer dan drie dagen verdient wat een modaal huishouden in een heel jaar binnenkrijgt.
Hoe worden deze bedragen bepaald?
De hoogte van de inkomens van de koning en koningin staat vastgelegd in de Wet financieel statuut van het Koninklijk Huis.
Hierin is geregeld dat de salarissen jaarlijks automatisch worden aangepast aan de ontwikkeling van de ambtenarensalarissen en de inflatie. Dat betekent dat als lonen en prijzen stijgen, ook de inkomsten van Willem-Alexander en Máxima meestijgen.
Het parlement heeft hierbij nauwelijks directe invloed. Hoewel er in de Tweede Kamer regelmatig wordt gedebatteerd over de hoogte van de uitkeringen, zijn de mogelijkheden om dit structureel aan te passen beperkt.
Hierdoor komt er vrijwel ieder jaar kritiek vanuit de politiek en het volk, maar verandert er in de praktijk weinig.
Kosten van het koningshuis in totaal
Het gaat niet alleen om de salarissen van Willem-Alexander en Máxima. Ook prinses Amalia krijgt sinds haar achttiende recht op een toelage van ruim 1,6 miljoen euro per jaar.
Amalia heeft voorlopig aangegeven dit bedrag niet volledig te willen innen zolang ze studeert, maar het recht ligt er wel.
Daarnaast ontvangen prinses Beatrix en andere leden van de koninklijke familie eveneens een royale bijdrage.
Alles bij elkaar opgeteld kost het Koninklijk Huis de Nederlandse belastingbetaler ruim 50 miljoen euro per jaar.
Dit bedrag bestaat uit salarissen, vergoedingen, beveiliging, onderhoud van paleizen en andere bijkomende kosten.
Waarom zoveel kritiek?
Veel Nederlanders vinden het lastig te verteren dat de koning en koningin zoveel geld ontvangen terwijl er in het land grote problemen spelen.
Denk aan de woningnood, de hoge zorgkosten en gezinnen die nauwelijks rondkomen door inflatie. Het contrast met de miljoenen die jaarlijks richting het koningshuis gaan, voelt voor velen oneerlijk.
Daarnaast wordt vaak de vraag gesteld wat het koningshuis precies oplevert.
Voorstanders wijzen op de belangrijke rol van het koningshuis in het buitenland, bijvoorbeeld bij handelsmissies en diplomatieke relaties.
Tegenstanders stellen daarentegen dat een presidentieel systeem goedkoper zou zijn en dat het tijd is voor een meer modern staatsbestel.
Vergelijking met andere landen
Nederland is niet het enige land dat veel geld uitgeeft aan zijn monarchie. In het Verenigd Koninkrijk kost het koningshuis jaarlijks ruim 100 miljoen pond. Ook in landen als België en Spanje ontvangen de koningshuizen flinke vergoedingen.
Toch valt op dat de salarissen in Nederland aan de hoge kant liggen in vergelijking met de grootte van het land.
Critici wijzen er bovendien op dat andere Europese monarchieën hun financiële huishouding veel transparanter maken.
In Nederland blijft het lastig precies in te zien waar al het geld naartoe gaat, vooral omdat bepaalde kostenposten onder andere ministeries worden weggeschreven.
Hoe denken Nederlanders erover?
Peilingen laten zien dat een meerderheid van de Nederlanders het koningshuis wel waardeert, maar dat er veel minder draagvlak is voor de huidige hoogte van de salarissen.
Veel mensen vinden dat de koning en koningin best een goed salaris mogen krijgen, maar dat dit niet in de miljoenen hoeft te lopen.
Er wordt regelmatig geopperd dat een salaris van bijvoorbeeld twee ton per jaar meer dan voldoende zou zijn, inclusief de nodige vergoedingen voor officiële taken.
Toch blijft de steun voor de monarchie redelijk stabiel. Een groot deel van de bevolking ziet het koningshuis als een symbool van eenheid en traditie. Voor sommigen is het ondenkbaar dat Nederland zonder koning verder zou gaan.
De toekomst van de koninklijke salarissen
Zolang de wet niet wordt aangepast, zullen de salarissen van Willem-Alexander en Máxima de komende jaren alleen maar verder stijgen. De discussie over de kosten van het koningshuis zal dus niet snel verdwijnen.
Politieke partijen zoals de SP en Partij voor de Dieren hebben al vaker gepleit voor een forse verlaging van de uitkeringen, maar tot nu toe zonder resultaat.
De kans is groot dat dit onderwerp bij elke begrotingsronde en rond Prinsjesdag weer terugkomt op de politieke agenda.
Uiteindelijk ligt de vraag op tafel of Nederland bereid blijft zulke bedragen uit te geven aan het koningshuis, of dat er een fundamentele verandering moet komen.
Conclusie
De salarissen van koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn zonder twijfel indrukwekkend en voor velen zelfs bizar te noemen.
Met ruim 1,1 miljoen euro voor de koning en bijna 430.000 euro voor de koningin, aangevuld met miljoenen aan vergoedingen, behoren zij tot de bestbetaalde royals in Europa.
De discussie over de rechtvaardigheid van deze bedragen blijft levendig en raakt direct aan bredere vragen over ongelijkheid en de rol van de monarchie in een moderne samenleving.
