Veel Nederlanders vragen zich af wat onze premier eigenlijk verdient.
We horen hem regelmatig praten over bezuinigingen, koopkracht en zuinig leven, maar hoeveel komt er zelf binnen op zijn bankrekening?
Het salaris van de premier blijft een onderwerp dat regelmatig voor discussie zorgt, zeker in tijden waarin de gemiddelde Nederlander steeds meer moeite heeft om rond te komen.
Hoog tijd om eens uit te pluizen hoe het precies zit met het inkomen van de premier van Nederland – inclusief toelagen, pensioen en andere voordelen waar je misschien niet meteen aan denkt.
Wat verdient de premier per jaar?
Het officiële salaris van de Nederlandse minister-president ligt op ongeveer €187.000 per jaar.
Dit bedrag komt niet zomaar uit de lucht vallen: het is vastgelegd in de zogenaamde Wet vergoeding leden Tweede Kamer en ministers.
Het bedrag bestaat uit een basissalaris en een aantal vaste toelagen, waaronder een vakantie-uitkering van 8% en een eindejaarsuitkering van 8,3%.
Dat betekent dat de premier per maand ongeveer €15.500 bruto verdient. Ter vergelijking: een modaal inkomen in Nederland ligt rond de €46.000 per jaar – dat is dus ruim vier keer minder dan wat de premier ontvangt.
Daar blijft het niet bij: extra vergoedingen
Naast zijn salaris krijgt de premier ook een aantal extra’s die weinig mensen kennen. Denk aan een vergoeding voor representatiekosten – dat zijn de kosten voor het bijwonen van officiële gelegenheden, recepties en buitenlandse bezoeken. Deze vergoeding ligt rond de €4.000 per jaar.
Daarnaast worden veel uitgaven die met het ambt te maken hebben niet direct door de premier zelf betaald.
Zaken zoals beveiliging, vervoer (de dienstauto met chauffeur), dienstreizen en sommige woonlasten zijn grotendeels voor rekening van de staat.
Ook de kosten van het Catshuis, de officiële ambtswoning van de premier in Den Haag, worden uiteraard volledig door de overheid gedragen.
Het Catshuis: wonen op kosten van de staat
Het Catshuis is een indrukwekkend landhuis uit de 17e eeuw dat dienstdoet als ambtswoning en ontvangstlocatie van de premier.
Hoewel Mark Rutte er zelf niet permanent woont, wordt het pand wel onderhouden met overheidsgeld. Dat onderhoud kost miljoenen per jaar – denk aan beveiliging, personeel, schoonmaak, energie en restauraties.
Als we dat allemaal meerekenen, kun je stellen dat het premierschap niet alleen een goed betaalde baan is, maar ook gepaard gaat met een riante lijst aan faciliteiten waar gewone burgers alleen van kunnen dromen.
Hoe verhoudt dit zich tot andere landen?
Vergeleken met andere Europese landen verdient de Nederlandse premier opvallend goed, maar niet buitensporig.
De Duitse bondskanselier verdient bijvoorbeeld iets meer – rond de €220.000 per jaar – terwijl de Belgische premier juist iets minder krijgt, ongeveer €180.000.
Toch ligt het salaris van de Nederlandse premier aanzienlijk hoger dan dat van veel andere politieke leiders, zeker als je kijkt naar kleinere landen.
De Noorse premier verdient bijvoorbeeld ruim €160.000 per jaar, en de Ierse premier zit zelfs onder de €150.000.
Wat opvalt, is dat Nederland een relatief klein land is met een premier die in de top van Europa meedraait qua salaris. Dat roept bij sommigen de vraag op of dat wel in verhouding staat tot de verantwoordelijkheid en het aantal inwoners.
Pensioen en wachtgeld: de voordelen na aftreden
Een vaak vergeten onderdeel van het premierschap is het pensioen en de zogeheten wachtgeldregeling.
Zodra een premier aftreedt, heeft hij recht op een ruime financiële regeling om de overgang naar ander werk op te vangen.
Concreet betekent dit dat een oud-premier na zijn vertrek nog maximaal 3,5 jaar lang een deel van zijn salaris doorbetaald krijgt.
In het eerste jaar ontvangt hij 80% van zijn laatste salaris, daarna zakt dat geleidelijk naar 70%. Dat komt neer op tienduizenden euro’s per jaar – zonder dat er op dat moment gewerkt hoeft te worden.
Daarnaast bouwt de premier, net als andere ministers, een uitstekend pensioen op via het ABP. Dat pensioen ligt vele malen hoger dan wat de gemiddelde Nederlander later zal ontvangen.
De discussie over het ‘topinkomen’
Het salaris van de premier ligt net onder de zogenoemde Balkenendenorm, genoemd naar voormalig premier Jan Peter Balkenende.
Deze norm is een maximum voor topambtenaren en bestuurders binnen de publieke sector, en ligt momenteel op ongeveer €233.000 per jaar.
Critici vinden dat de premier, als boegbeeld van een land waarin steeds meer mensen moeite hebben om hun boodschappen of energierekening te betalen, het goede voorbeeld zou moeten geven door een lager salaris te accepteren.
Anderen stellen juist dat het premierschap een van de zwaarste en meest verantwoordelijke banen van het land is, en dat daar een passend salaris bij hoort.
De functie brengt immers 24 uur per dag verantwoordelijkheid met zich mee, enorme politieke druk, en internationale representatie. Bovendien is het aantal mensen dat geschikt is voor zo’n functie beperkt – en dat rechtvaardigt volgens sommigen een hoger salaris.
Wat verdient de rest van het kabinet?
De premier is niet de enige die goed verdient. Ook ministers en staatssecretarissen hebben een fors salaris.
Een minister verdient ongeveer €167.000 per jaar, en een staatssecretaris zo’n €160.000. Ook zij ontvangen toelagen, een vakantie- en eindejaarsuitkering en hebben recht op een vergelijkbare wachtgeldregeling.
Dat betekent dat de gehele top van het kabinet gezamenlijk miljoenen per jaar kost aan salaris alleen al – los van medewerkers, chauffeurs, beveiliging en andere voorzieningen.
En hoe zit het met andere politieke functies?
Kamerleden verdienen met ongeveer €130.000 per jaar aanzienlijk minder, maar nog altijd een stuk boven modaal.
Ook burgemeesters, commissarissen van de Koning en topambtenaren vallen onder deze categorie van ‘publieke topinkomens’.
De discussie over hun beloningen komt dan ook regelmatig terug in de politiek en media, zeker als er bezuinigingen op de gewone burger worden aangekondigd.
Wat vinden Nederlanders ervan?
Uit verschillende peilingen blijkt dat veel Nederlanders het premierschap een hoge verantwoordelijkheid vinden die goed mag worden beloond, maar dat het bedrag van bijna twee ton per jaar voor velen toch wrang aanvoelt.
Vooral in tijden waarin koopkracht daalt en inflatie stijgt, roept het wrevel op als de politieke top er zelf financieel goed bij zit.
Sommigen vinden dat de premier een voorbeeldfunctie heeft en dat een gematigder salaris beter zou passen bij het politieke klimaat van Nederland.
Anderen zien het als een investering: als de premier zijn werk goed doet en het land stabiel houdt, mag daar best een stevige beloning tegenover staan.
Conclusie: een goedbetaalde baan met nog betere voordelen
Alles bij elkaar opgeteld verdient de premier van Nederland niet alleen een hoog salaris, maar profiteert hij ook van talloze voordelen, vergoedingen en voorzieningen die het totaalplaatje nog aantrekkelijker maken.
Hoewel het formele jaarsalaris rond de €187.000 ligt, loopt de werkelijke waarde van het premierschap – inclusief alle extra’s – waarschijnlijk op tot ruim boven de twee ton per jaar.
Of dat te veel is, blijft een kwestie van perspectief. Voor sommigen is het logisch dat de hoogste bestuurder van het land ook het beste betaald wordt.
Voor anderen voelt het onrechtvaardig, zeker wanneer gewone gezinnen worstelen om rond te komen. Eén ding is zeker: het premierschap is financieel gezien allesbehalve een slechte deal.
