Op steeds meer scholen en kinderdagverblijven in Nederland wordt afscheid genomen van de traditionele verjaardagstraktaties. Wat ooit een vast onderdeel was van feestelijke momenten in de klas, wordt nu steeds vaker gezien als een achterhaalde gewoonte die niet meer past bij de huidige focus op gezondheid en duurzaamheid. Gezondheidsdeskundigen, opvoeders en zelfs ouders zelf pleiten voor een meer bewuste benadering, waarbij het plezier van een verjaardag op een andere manier wordt gevierd.
Voor veel ouders was trakteren jarenlang een moment om uit te pakken. Van creatief versierde mandarijntjes tot uitgebreide goodiebags met speelgoed en snoep, traktaties werden steeds groter en uitbundiger.
Maar in de afgelopen jaren is er steeds meer kritiek gekomen op deze trend. Scholen en opvanglocaties zien het traktatiebeleid liever veranderen, omdat het niet langer in lijn is met hun visie op gezonde voeding en gelijke kansen voor alle kinderen.
Een belangrijk argument tegen trakteren is de impact op de gezondheid van kinderen. Hoewel er steeds meer gezonde alternatieven verschenen, zoals fruitspiesjes en suikervrije snacks, blijven traktaties vaak een bron van onnodige calorieën en suikers.
Voor kinderen met allergieën of speciale dieetwensen zorgt dit bovendien voor extra uitdagingen. Scholen willen een omgeving creëren waarin gezonde keuzes vanzelfsprekend zijn, en het verbannen van traktaties past binnen die missie.
Naast de gezondheidsaspecten speelt ook de sociale druk een rol. Ouders voelen steeds vaker de noodzaak om origineel uit de hoek te komen met traktaties die opvallen en indruk maken op klasgenootjes en leerkrachten.
Dit zorgt niet alleen voor stress bij ouders, maar kan ook financiële druk met zich meebrengen. Niet ieder gezin heeft de middelen om groots uit te pakken, waardoor traktaties soms leiden tot ongemakkelijke situaties of het gevoel van ongelijkheid.
Door het afschaffen van traktaties hopen scholen een gelijk speelveld te creëren waarin de focus ligt op de jarige zelf, en niet op wat er wordt uitgedeeld.
Bij kinderopvangorganisatie Kind&co ludens, met honderden locaties in Midden-Nederland, is het nieuwe beleid al ingevoerd: geen traktaties meer, in welke vorm dan ook.
Zelfs gezonde snacks, zoals de populaire ‘piraat’—een banaan met een getekend gezichtje en een servetje als bandana—zijn niet langer toegestaan.
Volgens de organisatie zorgt het nieuwe beleid voor minder gedoe en meer focus op de echte viering: het samenzijn en de aandacht voor het kind.
Ouders reageren gemengd op deze ontwikkelingen. Sommigen zijn opgelucht dat ze niet langer hoeven na te denken over traktaties en blij dat er een duidelijk beleid is.
Anderen vinden het jammer dat een traditie verloren gaat en vrezen dat verjaardagen minder speciaal zullen aanvoelen zonder de bijbehorende traktaties. Toch zijn er tal van andere manieren om een verjaardag te vieren op school, zonder dat er snoep of snacks aan te pas hoeven te komen.
Scholen en opvanglocaties zoeken naar creatieve alternatieven om verjaardagen toch bijzonder te maken. Denk bijvoorbeeld aan het kiezen van een speciale activiteit voor de jarige, zoals een liedje zingen, een feestmuts dragen of een zelfgemaakte kaart ontvangen van de klas.
Sommige scholen hebben zelfs een ‘verjaardagsstoel’ geïntroduceerd, waarop de jarige mag zitten terwijl de klas hem of haar in het zonnetje zet. Dit soort initiatieven benadrukken de sociale kant van een verjaardag, zonder de nadruk te leggen op materiële zaken.
Bovendien past het afschaffen van traktaties goed binnen de bredere duurzaamheidsdoelstellingen die veel scholen nastreven. Minder verpakkingsafval, minder voedselverspilling en minder transport van traktaties naar school dragen allemaal bij aan een milieuvriendelijkere benadering van vieringen.
Door kinderen van jongs af aan bewust te maken van duurzaamheid, hopen scholen bij te dragen aan een gezondere planeet.
Toch blijft het een uitdaging om ouders en kinderen volledig mee te krijgen in deze verandering. Trakteren is immers een diepgewortelde traditie, en voor veel kinderen is het een hoogtepunt van hun verjaardag.
Scholen die overstappen op een traktatievrij beleid moeten daarom goed communiceren waarom deze beslissing is genomen en wat de alternatieven zijn. Door ouders actief te betrekken en suggesties te geven voor leuke en betekenisvolle vieringen, kan de overgang soepeler verlopen.
De trend van het afschaffen van traktaties lijkt niet snel te verdwijnen en sluit aan bij een bredere maatschappelijke beweging richting gezondere en duurzamere keuzes.
Steeds meer scholen volgen het voorbeeld en kiezen voor een beleid waarin de nadruk ligt op gezondheid, gelijkheid en het verminderen van onnodige consumptie. Dit zorgt niet alleen voor minder stress bij ouders, maar helpt ook om een positief voorbeeld te stellen voor de jongste generatie.
Of traktaties nu wel of niet op school mogen, het belangrijkste blijft dat een verjaardag een moment is om samen te vieren en plezier te maken.
Met de juiste aandacht en creativiteit kan een verjaardag op school nog steeds een onvergetelijke ervaring zijn, ook zonder de traditionele traktatie.
