De verkiezingen van 2025 zullen vooral herinnerd worden als het moment waarop imago zwaarder woog dan inhoud.
Waar anderen hun uiterste best deden met plannen, cijfers en beleidsvoorstellen, wist Rob Jetten iets veel waardevollers te verkopen: een gevoel.
Het gevoel dat het allemaal beter zou worden – met een glimlach, een gladde presentatie en een vleugje optimisme. En dat bleek precies genoeg om een groot deel van Nederland te overtuigen.
Van idealist naar regisseur van een politiek toneelstuk
Jetten wist zichzelf in korte tijd opnieuw uit te vinden. Ooit de jonge idealist die klimaat en diversiteit tot de kern van zijn missie maakte, veranderde hij de afgelopen maanden in een zorgvuldig geregisseerd merk.
De man die ooit met overtuiging pleitte voor meer Europese samenwerking en open grenzen, profileerde zich nu plots als de nuchtere realist die “begrip heeft voor zorgen over migratie”. Het was een radicale draai — en tegelijk een meesterlijke zet in termen van politieke strategie.
Zijn “nieuwe start” werd tot in de puntjes geregisseerd. Professionele video’s met zachte achtergrondmuziek, glimlachende burgers in beeld, en een Rob Jetten die Nederland beloofde weer “positief” te maken.
De campagne voelde meer als een reclamespotje dan als politiek debat. En dat was precies de bedoeling: geen discussies over beleid, maar een verhaal dat verkoopt.
De luchtkastelen van D66: groot denken zonder plan
Een van de meest opvallende voorbeelden van Jettens symbolische politiek was het beruchte “Tien Steden Plan”.
Volgens Jetten moest Nederland tien nieuwe steden bouwen om de woningcrisis op te lossen. Het klonk ambitieus, vernieuwend en hoopvol — precies de toon die zijn campagne droeg. Maar wie iets verder keek dan de slogan, zag al snel dat het plan bol stond van de onrealistische aannames.
Nieuwe steden bouwen in een land dat vastloopt door stikstofregels en ruimtelijke beperkingen is al lastig genoeg.
Maar om dan te suggereren dat er ruimte zou zijn voor complete metropolen, terwijl tegelijkertijd natuurgebieden beschermd blijven en de migratie op volle toeren doorgaat, grenst aan fantasie.
Zelfs het kleinste bouwproject in Nederland verzandt tegenwoordig in eindeloze procedures. Het idee van “tien nieuwe steden” was niet vernieuwend, maar vooral naïef.
De draai in het migratiebeleid: van veroorzaker tot criticus
Wat veel Nederlanders nog meer verbaasde, was de plotselinge koerswijziging van D66 op het thema migratie.
Waar de partij jarenlang stond voor open grenzen, diversiteit en Europese solidariteit, presenteerde Jetten zich nu opeens als iemand die migratie “beter wil reguleren”.
Het leek bijna satire: de partij die mede verantwoordelijk was voor de enorme instroom van migranten in de afgelopen jaren, sprak plots over “grenzen aan opvangcapaciteit”.
Onder de kabinetten van Mark Rutte, waarin D66 twee keer meeregeerde, groeide het aantal migranten in Nederland tot recordhoogte.
Meer dan anderhalf miljoen mensen kwamen erbij. Toch stond D66 daar niet buiten, maar juist middenin.
De partij stemde mee met vrijwel elk beleid dat de instroom vergrootte – van gezinshereniging tot Europese akkoorden. De nieuwe toon van Jetten was dus niet gebaseerd op zelfreflectie, maar op opportunisme.
De kracht van de verpakking boven de inhoud
Toch werkte het. Jetten begreep als geen ander dat kiezers niet altijd stemmen op inhoud, maar op gevoel. In tijden van onzekerheid verlangen mensen naar optimisme.
En dat optimisme verpakte hij perfect. Altijd glimlachend, altijd beheerst, altijd met de juiste woorden.
Zelfs als de inhoud ontbrak, wist hij vertrouwen te wekken. De campagne draaide niet om oplossingen, maar om beleving.
Het is een strategie die we vaker zien in moderne politiek: hoe beter de show, hoe minder mensen naar de inhoud kijken. Wie een goed verhaal vertelt, hoeft niet per se gelijk te hebben. En Jetten vertelde een goed verhaal – al was het theater in plaats van beleid.
De harde werkelijkheid achter het optimisme
Want achter de glanzende buitenkant veranderde er niets. De woningnood bleef toenemen, stikstofregels bleven bouwprojecten blokkeren, en de migratiecijfers bleven stijgen.
De belofte van “verandering” bleek vooral een herhaling van zetten – dezelfde idealen, dezelfde obstakels, maar met een nieuw jasje.
Ook op economisch vlak liet de partij steken vallen. De lasten voor middeninkomens stijgen nog altijd, terwijl duurzame projecten miljarden kosten en weinig rendement opleveren. Het Klimaatfonds, ooit gepresenteerd als een doorbraak, blijkt een bodemloze put.
De energierekening stijgt, boeren voelen zich nog steeds in de steek gelaten, en kleine ondernemers krijgen amper ademruimte.
Toch bleef Jetten glimlachen. Waar anderen in het nauw kwamen door kritiek, wist hij het met charme weg te praten. Hij veranderde falen in “leerervaringen” en mislukkingen in “ambitie”.
Het is de kracht van framing — en precies wat hem populair maakt bij kiezers die liever hopen dan analyseren.
De erfenis van Mark Rutte in een nieuw jasje
Steeds meer mensen zien in Rob Jetten de opvolger van Mark Rutte – niet vanwege zijn inhoud, maar vanwege zijn stijl. Dezelfde glimlach, dezelfde gladde toon, hetzelfde vermogen om verantwoordelijkheid te vermijden zonder het hardop te zeggen.
Waar Rutte jarenlang regeerde met beloftes die nooit concreet werden, doet Jetten datzelfde – maar verpakt het beter.
Hij is de reïncarnatie van Rutte: een man die politiek ziet als marketing. Die begrijpt dat beeldvorming alles is, en dat timing belangrijker is dan waarheid. In dat opzicht is Jetten niet de politicus van de toekomst, maar het bewijs dat de oude politiek springlevend is.
De prijs die Nederland betaalt
De vraag is alleen: hoe lang blijft dit werken? Want uiteindelijk zal de realiteit zijn glimlach inhalen. De woningnood, de stikstofcrisis en de migratieproblemen laten zich niet oplossen met slogans of filmpjes. Er komt een moment waarop woorden tekortschieten en daden nodig zijn.
En dan zal blijken dat achter de zorgvuldig geregisseerde campagne weinig concrete oplossingen schuilgaan. De hoop die hij verkocht, was tijdelijk. De problemen die hij negeerde, zijn dat niet.
Conclusie: politiek als theater, publiek als slachtoffer
Wat Rob Jetten de afgelopen maanden heeft neergezet, was geen politieke prestatie, maar een staaltje mediakunst. Hij wist Nederland te laten geloven dat verandering mogelijk is, zonder iets wezenlijks te veranderen. Het was een toneelstuk – goed geregisseerd, mooi vormgegeven, en overtuigend gespeeld.
Maar het publiek dat applaudisseert, zal vroeg of laat beseffen dat het decor nep was. En dan is de vraag niet langer wie de beste acteur is, maar wie nog weet wat politiek eigenlijk hoort te betekenen.
