Voor veel mensen is Moederdag een dag van ontbijtjes op bed, gehaaste knutsels van kinderen en misschien een bos bloemen uit de supermarkt. Maar voor Annelot (32) uit Amstelveen is het allesbehalve eenvoudig.
Elk jaar weer voelt het alsof er een prestatiedruk op haar schouders ligt – niet om een mooi gebaar te maken, maar om te voldoen aan de torenhoge verwachtingen van haar moeder. “Ze stuurt weken van tevoren al lijstjes door met ‘ideeën’,” vertelt Annelot. “En dan heb ik het niet over een geurkaars of een nieuwe mok.”
Annelots moeder, een vrouw van wie je alles kunt zeggen behalve dat ze bescheiden is, vindt een Moederdagcadeau pas geslaagd als het boven de 200 euro kost. “Vorig jaar suggereerde ze een designertas van 280 euro. Toen ik zei dat ik dat best duur vond, reageerde ze met: ‘Ach, je weet hoe dol ik ben op kwaliteit. En het is maar één dag per jaar, toch?’”
De druk van Moederdag is voor veel mensen al voelbaar – het idee dat je je waardering in een cadeau moet gieten, dat je liefde meetbaar wordt aan het bedrag op het bonnetje.
Maar als die druk niet van binnenuit komt, maar actief wordt opgelegd door degene die het cadeau ontvangt, dan voelt het ineens heel anders. “Ze zegt het niet recht in m’n gezicht,” legt Annelot uit, “maar er zit altijd een soort ondertoon in.
Als ik iets geef dat niet ‘aan haar standaard voldoet’, dan laat ze dat ook merken. Subtiel hoor – een opgetrokken wenkbrauw, een droog ‘Oh… wat origineel’. Het is bijna kunst.”
Volgens Annelot is het gedrag van haar moeder geen recent fenomeen. “Ze is altijd een vrouw geweest met dure smaak. Gucci, Rituals, Hermès… Zelfs haar theemokken zijn van Villeroy & Boch.
Ik snap het ergens ook wel – ze houdt van mooie dingen. Maar Moederdag is toch geen kerst of verjaardag? Het is een dag om te laten zien dat je haar waardeert, niet om een financieel statement te maken.”
Toch is het voor Annelot lastig om zich los te maken van dat verwachtingspatroon. “Je wil ook niet de enige zijn die met lege handen staat. Mijn broer geeft haar wél altijd dure cadeaus. Vorig jaar had hij een weekendje wellness voor haar geboekt. Zij glunderde, ik voelde me lullig met m’n fotoboekje dat ik had laten afdrukken. En dan zegt ze ook nog: ‘Wat attent van je, lieverd. Al is het wel jammer dat het papier zo dun is.’ Serieus?”
Annelot merkt dat de stress rondom Moederdag elk jaar groeit. “In maart begint ze er al over. ‘Heb je al nagedacht over Moederdag?’ vraagt ze dan terloops tijdens het bellen.
Alsof het een nationale feestdag is waarvoor je maanden moet voorbereiden. En als ik zeg dat ik daar nog niet mee bezig ben, hoor ik haar zuchten. Letterlijk zuchten. Alsof ik een slechte dochter ben omdat ik niet op tijd begin met shoppen voor een cadeau van driehonderd euro.”
De ongeschreven regels binnen gezinnen kunnen voor flink wat spanning zorgen. Zeker als die regels nergens zijn afgesproken, maar toch voelen als verplichtingen.
“Ik weet dat het nergens op slaat. Mijn moeder is niet arm, ze heeft genoeg geld om zichzelf die tas te kopen. Maar het gaat haar om het gebaar – of eigenlijk, om het gebaar met een bepaald prijskaartje eraan. Als het niet duur is, dan voelt ze zich niet speciaal.”
Voor mensen zoals Annelot is Moederdag geen warme, gezellige dag vol liefde, maar een soort examen dat je maar beter kunt halen. “Ik heb zelfs overwogen om dit jaar gewoon te liegen,” zegt ze. “Dat ik zogenaamd iets exclusiefs heb besteld wat nog onderweg is.
Dan geef ik haar iets goedkoops en hou ik het spannend. Maar ja, dan voel ik me weer schuldig omdat ik moet liegen op een dag die juist over eerlijkheid en liefde zou moeten gaan.”
Ze vraagt zich hardop af waar die behoefte aan dure cadeaus vandaan komt. “Misschien voelt ze zich beter als ze merkt dat we moeite voor haar doen.
Maar moet die moeite dan per se financieel zijn? Ik zou haar dolgraag meenemen naar het strand, samen een dagje weg – gewoon wij samen. Maar daar haalt ze haar neus voor op. ‘Dat soort dingen kun je toch het hele jaar door doen?’ zegt ze dan.”
De ervaring van Annelot staat niet op zichzelf. Steeds meer volwassenen worstelen met de verwachtingen van hun ouders, zeker op dagen als Moederdag of Vaderdag. Waar het ooit draaide om liefde en dankbaarheid, lijkt het nu steeds vaker een soort luxeparade te worden. “Ik gun haar alles,” benadrukt Annelot. “Maar ik ben niet haar bank.”
Toch geeft ze haar moeder dit jaar wéér iets duurs, al vindt ze het belachelijk. “Ik heb een parfum van bijna 250 euro besteld. Niet omdat ik dat wil, maar omdat ik het gezeur niet aan kan. Ik weet dat het niet gezond is, maar op de een of andere manier wil ik gewoon dat ze blij is. Zelfs als dat ten koste gaat van mijn eigen gevoel. Of m’n bankrekening.”
