Audi heeft een opvallende koerswijziging aangekondigd: het bedrijf stopt met het gebruik van genderneutrale taal in interne en externe communicatie. Waar eerder nog werd gekozen voor termen als “medewerker_innen” om genderinclusiviteit te benadrukken, schakelt Audi nu over naar neutrale begrippen zoals “medewerkers” of “personeel”. De autofabrikant stelt dat dit niets verandert aan de kernwaarden van het bedrijf, maar praktisch gezien een betere keuze is.
Dit besluit komt als een verrassing, vooral omdat Audi in 2021 juist had aangekondigd wél actief te willen genderen. Die aankondiging is inmiddels uit de online kanalen van het bedrijf verdwenen. De vraag is: waarom deze plotselinge ommezwaai?
Uitleg mannelijk en vrouwelijk in het Duits
In het Duits maakt men vaak onderscheid tussen mannelijke en vrouwelijke vormen van woorden, zoals Mitarbeiter (mannelijk) en Mitarbeiterin (vrouwelijk). Om genderneutraal te zijn, werd vaak Mitarbeiter:innen gebruikt.
Audi kiest er nu voor om dit achterwege te laten en alleen nog neutrale termen zoals Beschäftigte (werknemers) te gebruiken. In het Nederlands kennen we dit onderscheid niet, waardoor dit debat bij ons minder speelt.
Van progressief beleid naar pragmatische keuze
Audi presenteerde in 2021 zijn beleid waarin het actief gebruik van genderneutrale taal werd gepromoot als een stap richting meer inclusiviteit. Het bedrijf wilde alle genders expliciet zichtbaar maken in communicatie.
Dit betekende dat er in officiële teksten en uitingen vaak werd gewerkt met een gendergap (bijvoorbeeld “medewerker_innen”) of andere genderinclusieve alternatieven.
Dit beleid werd destijds gepresenteerd als een manier om diversiteit binnen het bedrijf te erkennen en te bevorderen. Het was een stap die goed paste in de bredere trend van bedrijven die taalgebruik aanpassen om zich inclusiever op te stellen. Maar die koers blijkt nu om praktische redenen onhoudbaar.
Volgens Audi waren er verschillende problemen met het genderbeleid:
- Technische complicaties: Vertaalprogramma’s, automatische lezers (screenreaders) voor blinden en slechtzienden en persbureaus hadden moeite met de gendergap. Dit leidde tot miscommunicatie en inconsistenties in officiële documenten.
- Onnodige complexiteit: Interne medewerkers ervoeren het genderen als onhandig en verwarrend, vooral bij het opstellen en overnemen van persberichten en documenten.
- Juridische discussie: Audi werd zelfs voor de rechter gedaagd door een werknemer die bezwaar had tegen het verplichte gebruik van genderneutrale taal.
Rechtszaak tegen genderbeleid van Audi
Een VW-medewerker, die in samenwerking met Audi-medewerkers werd geconfronteerd met het genderbeleid, vond het onnodig en storend. Hij besloot naar de rechter te stappen en eiste dat het gebruik van genderneutrale taal in officiële communicatie werd teruggedraaid.
De zaak werd in 2023 behandeld door het Oberlandesgericht München, dat uiteindelijk de klager in het ongelijk stelde. Audi hoefde zijn taalbeleid niet aan te passen en kon blijven genderen.
Maar ondanks het juridische succes, bleef de weerstand binnen het bedrijf groot. Uiteindelijk koos Audi er nu, twee jaar later, toch voor om het genderbeleid te laten vallen.
Audi benadrukt dat het nog steeds voor inclusiviteit staat
Hoewel Audi terugkomt op het genderen, wil het bedrijf benadrukken dat het beleid rond gelijkwaardigheid en diversiteit niet verandert. Het enige wat verdwijnt, is de expliciete taalkeuze.
In een verklaring laat Audi weten:
“Onze waarden blijven hetzelfde. We blijven ons inzetten voor gelijkheid en inclusie, maar we kiezen ervoor om dit te doen zonder taalregels die tot verwarring en praktische problemen leiden.”
Met andere woorden: Audi blijft diversiteit belangrijk vinden, maar gaat geen taal gebruiken die lastig is in het dagelijks gebruik.
Praktische overwegingen winnen van idealisme
Het is duidelijk dat Audi niet zozeer afstand neemt van de principes achter genderinclusiviteit, maar wel van de manier waarop dat via taal werd uitgedragen. Het bedrijf erkent dat het oorspronkelijke idee goed bedoeld was, maar in de praktijk niet werkbaar bleek.
Audi is niet het enige bedrijf dat met deze kwestie worstelt. In Duitsland is er de laatste jaren veel discussie over genderneutrale taal, en niet alleen in het bedrijfsleven. Overheden, media en academische instellingen proberen te bepalen hoe ver ze hierin willen gaan.
Sommige organisaties houden vast aan genderneutrale taal, terwijl anderen, zoals Audi, besluiten terug te keren naar traditionelere vormen van communicatie.
Wat betekent dit voor andere bedrijven?
Audi’s beslissing zou een precedent kunnen scheppen voor andere grote bedrijven die genderneutrale taal hebben ingevoerd. Nu blijkt dat de praktische nadelen groter zijn dan de voordelen, zou het kunnen dat andere organisaties hun beleid gaan heroverwegen.
Bedrijven willen zich vaak profileren als modern en inclusief, maar als dat leidt tot verwarring of ongemakken bij medewerkers en klanten, wordt de vraag of het op de lange termijn houdbaar is. Audi’s terugtrekkende beweging laat zien dat de balans tussen inclusiviteit en werkbaarheid nog niet makkelijk te vinden is.
Conclusie: Audi kiest voor eenvoud, maar niet voor uitsluiting
Audi’s beslissing om te stoppen met genderneutrale taal is een pragmatische keuze. Het bedrijf blijft diversiteit belangrijk vinden, maar erkent dat de manier waarop dat via taal werd uitgedragen te ingewikkeld was.
Waar Audi eerst voorop leek te lopen in genderinclusieve communicatie, kiest het nu voor een meer traditionele aanpak. De impact van deze beslissing op andere bedrijven zal moeten blijken, maar één ding is zeker: de discussie over genderneutrale taal is nog lang niet voorbij.
