De discussie over de opmars van de wolf in Nederland laait de laatste maanden weer stevig op. Boeren, natuurliefhebbers, wandelaars én boswachters hebben allemaal een mening over dit imposante roofdier dat zich steeds vaker laat zien in onze natuurgebieden.
Maar volgens boswachter Erik (55) is de maat inmiddels vol. “Er moet nu echt iets gebeuren. Het is wachten op ongelukken,” waarschuwt hij.
Wolven rukken op: wat is er aan de hand?
Sinds de wolf in 2015 weer officieel werd waargenomen in Nederland, is het aantal meldingen en waarnemingen sterk toegenomen. Waar het dier vroeger vooral als uitgestorven werd beschouwd, is het inmiddels een gevestigde soort in onder andere de Veluwe, Drenthe en zelfs delen van Brabant.
In 2024 werden er alleen al in de eerste helft van het jaar meer dan honderd meldingen gedaan van schade aan vee, veroorzaakt door wolven. Schapen, geiten en zelfs kalveren worden soms slachtoffer. Ondanks beschermingsmaatregelen, zoals hekken en stroomdraden, weten wolven zich er regelmatig langs te wurmen.
Erik luidt de noodklok
Boswachter Erik werkt al ruim dertig jaar in de Nederlandse natuur en heeft de opkomst van de wolf van dichtbij meegemaakt. “Ik ben niet tegen de natuur, integendeel,” zegt hij. “Maar de balans is totaal zoek. Wolven hebben hier geen natuurlijke vijand, en ze raken steeds minder schuw. Dat is zorgelijk.”
Volgens Erik is het probleem niet dat er een paar wolven rondlopen, maar dat de populatie zich sneller uitbreidt dan het landschap aankan.
“We hebben het hier niet over uitgestrekte wildernis. Dit is een drukbevolkt land. De wolf komt steeds dichter bij dorpen, scholen, fietspaden. Hoe lang nog tot het misgaat?”
Boeren zwaar de dupe
Vooral boeren luiden al langer de noodklok. De schade aan hun vee is niet alleen emotioneel, maar ook financieel. Een enkele aanval kan tientallen schapen het leven kosten. “De vergoeding die ze krijgen is niet altijd toereikend, en het verlies van dieren zorgt ook voor stress en onzekerheid,” zegt Erik.
Hij spreekt wekelijks boeren in zijn regio die radeloos zijn. “Ze weten niet meer wat ze moeten doen. Hekken zijn duur, subsidies zijn beperkt, en de wolf is slim. Je kunt hem niet zomaar weren.”
Wat zijn de opties?
Momenteel is de wolf in Nederland een beschermde diersoort. Dat betekent dat hij niet mag worden gedood of verjaagd.
Maar steeds meer mensen pleiten voor een aanpassing van die regels. In sommige Europese landen wordt gewerkt met een systeem van populatiebeheer, waarbij zwakke of probleemwolven onder strikte voorwaarden mogen worden afgeschoten.
Erik denkt dat Nederland niet langer kan wachten met zo’n aanpak. “We moeten toe naar een vorm van beheer. Dat betekent niet dat we alle wolven moeten verjagen, maar wél dat we ingrijpen waar het uit de hand loopt. Als we niks doen, worden de problemen groter.”
Wandelaars en recreanten voelen zich onveilig
Niet alleen boeren maken zich zorgen. Ook onder wandelaars en recreanten groeit het onbehagen. Verschillende meldingen van mensen die een wolf van dichtbij hebben gezien tijdens een boswandeling zorgen voor onrust. Hoewel wolven mensen normaal gesproken mijden, zijn er signalen dat jonge dieren steeds nieuwsgieriger worden.
“Er zijn mensen die hun hond niet meer durven loslaten in het bos,” zegt Erik. “En dat snap ik. Als een wolf een hond als bedreiging ziet of als prooi, kan het misgaan.”
Politiek verdeeld
In Den Haag is de discussie over de wolf complex. Natuurorganisaties benadrukken het belang van biodiversiteit en zien de wolf als een aanwinst. Politieke partijen zijn verdeeld. Sommige partijen pleiten voor striktere bescherming van vee en subsidies voor afrastering, anderen willen meer ruimte voor ingrijpen.
Volgens Erik is het tijd voor duidelijke keuzes. “We kunnen niet eeuwig blijven praten. De praktijk haalt de theorie in. De wolf is er, en hij blijft. Maar dan moet er wel een plan zijn waar álle partijen mee kunnen leven.”
Leren van andere landen
Landen als Duitsland, Zweden en Frankrijk hebben meer ervaring met de wolf en hanteren verschillende vormen van beheer. Zo werkt men in sommige gebieden met zenders om wolven te volgen, en worden probleemwolven sneller gelokaliseerd. Ook is er daar vaak meer financiële ondersteuning voor boeren.
Erik pleit ervoor dat Nederland leert van die aanpak. “We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden. Kijk naar wat werkt, en pas het aan op onze situatie. Maar doe iets. Anders lopen we straks achter de feiten aan.”
De toekomst van de wolf in Nederland
De wolf lijkt voorlopig niet meer weg te denken uit het Nederlandse landschap. En hoewel het dier een belangrijke rol kan spelen in het ecosysteem – zoals het reguleren van wildpopulaties – is het volgens steeds meer mensen noodzakelijk om grenzen te stellen.
Erik blijft zich inzetten voor een gezonde balans in de natuur. “De wolf hoort hier inmiddels thuis, maar dat betekent niet dat we onze ogen moeten sluiten voor de risico’s. Bescherming is goed, maar bescherming zonder grenzen is gevaarlijk. En die balans zijn we nu aan het verliezen.”
Slotgedachte
De discussie over de wolf raakt aan meer dan alleen natuurbeheer. Het gaat over veiligheid, verantwoordelijkheid, en de vraag hoe we omgaan met verandering in ons landschap. Eén ding is zeker: als we nu geen stappen zetten, zijn de gevolgen straks niet meer te overzien. En daar zijn boswachters als Erik duidelijk over: de tijd van praten is voorbij – het is tijd om te handelen.
