In steeds meer Nederlandse gemeenten klinkt de roep om actie tegen het toenemende snelheidsverschil op fietspaden.
Fatbikes, speed pedelecs en opgevoerde e-bikes zorgen voor onveilige situaties, vooral in dorpen waar jonge kinderen en ouderen ook van dezelfde fietspaden gebruikmaken.
Gemeente Houten neemt nu als een van de eerste concrete stappen door mee te doen aan een landelijke proef: een maximumsnelheid van 25 kilometer per uur op het fietspad.
De maatregel maakt deel uit van een breder plan voor fietsveiligheid dat op landelijk niveau is aangekondigd. Gemeenten krijgen meer ruimte om zelf verkeersregels in te stellen die passen bij hun infrastructuur. Voor Houten is dit hét moment om door te pakken.
Waarom deze proef juist in Houten?
Houten staat bekend als fietsstad. De stad is in de jaren 80 ontworpen met een uitgebreid netwerk van vrijliggende fietspaden.
Hierdoor zijn fietsen en wandelen er populairder dan autorijden. Maar ook in een fietsvriendelijke stad als Houten is het niet allemaal rozengeur en maneschijn. Volgens de lokale Fietsersbond doen zich steeds meer gevaarlijke situaties voor, vooral door het grote snelheidsverschil tussen verschillende soorten fietsen.
Fatbikes en e-bikes kunnen met gemak snelheden boven de 30 kilometer per uur halen, terwijl een gemiddelde fietser rond de 15 tot 20 kilometer per uur trapt. En dat verschil levert spanningen en gevaar op, vooral op momenten dat het druk is op het fietspad, zoals tijdens schooltijden.
Concrete zorgen vanuit scholen en ouders
De Fietsersbond in Houten geeft aan dat het aantal ongevallen met ernstige afloop toeneemt. In 2024 werden er vier zware ongelukken gemeld waarbij fietsers betrokken waren. En dat is volgens hen slechts het topje van de ijsberg.
Uit gesprekken met basisscholen blijkt dat sommige ouders hun kinderen liever niet meer met de fiets naar school laten gaan, omdat ze het simpelweg te gevaarlijk vinden geworden.
Het zijn vooral elektrische fietsen die als boosdoener worden aangewezen. Veel gebruikers rijden harder dan toegestaan, zeker als het om opgevoerde varianten gaat. Dat leidt niet alleen tot frustratie onder gewone fietsers, maar ook tot concrete ongelukken.
Wat houdt de proef precies in?
De gemeente Houten wil vanaf 2026 beginnen met het testen van een maximumsnelheid op fietspaden van 25 kilometer per uur. Dit geldt voor álle gebruikers van het fietspad, dus ook voor wielrenners en mensen op elektrische steps of fatbikes. De proef moet duidelijk maken of zo’n maatregel in de praktijk uitvoerbaar en handhaafbaar is.
Hoewel het maximum van 25 km/u technisch gezien nu al de limiet is voor e-bikes, blijkt uit de praktijk dat veel gebruikers sneller rijden. Er is nauwelijks controle en er zijn geen snelheidsborden op fietspaden. De proef moet uitwijzen of duidelijke regels en zichtbare handhaving kunnen zorgen voor veiliger fietsverkeer.
Waarom juist 25 kilometer per uur?
Het voorgestelde maximum sluit aan bij de constructiesnelheid van de meeste standaard e-bikes. Dit maakt handhaving eenvoudiger, want alles wat daarboven rijdt, valt op. Ook wordt zo de kloof tussen gewone fietsers en snellere tweewielers kleiner.
Een fietser op een fatbike die 40 km/u rijdt terwijl een kind van 10 met 15 km/u naar school fietst: dat is vragen om problemen. Het doel is niet om fietsen minder aantrekkelijk te maken, maar om het plezier en de veiligheid van álle weggebruikers te beschermen.
Ruimte voor lokale aanpak door landelijke versoepeling
Tot nu toe was het voor gemeenten lastig om snelheidslimieten op fietspaden in te voeren, omdat er geen wettelijke basis voor was. Maar met de recente plannen van het demissionaire kabinet is daar verandering in gekomen.
Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om zelf maatregelen te nemen die passen bij hun lokale situatie. En dat maakt experimenten zoals in Houten nu mogelijk.
Ook andere gemeenten hebben interesse getoond. Grote steden als Utrecht, Rotterdam en Eindhoven zien de proef in Houten dan ook als belangrijke testcase voor eventuele invoering in hun eigen regio’s.
Hoe reageren inwoners op het plan?
De reacties in Houten zijn gemengd, maar overwegend positief. Veel bewoners herkennen het probleem en vinden het goed dat er eindelijk iets gebeurt. Sommigen vragen zich wel af hoe je zo’n maximumsnelheid moet controleren. Wordt er straks geflitst op het fietspad? Komen er boetes voor te hard rijden met je fiets?
De gemeente onderzoekt momenteel hoe handhaving eruit kan zien. Denk aan waarschuwingssystemen, snelheidsmetingen via sensoren of tijdelijke controles op drukke routes. Er wordt ook gekeken naar gedragsbeïnvloeding via borden, campagnes en schoolprojecten.
Wat als de proef succesvol is?
Als de proef positief uitpakt, kan de maatregel structureel worden ingevoerd. Daarnaast zouden andere steden en dorpen kunnen aanhaken. Op termijn kan het zelfs landelijk beleid worden. Maar dat is nog toekomstmuziek.
Voor nu draait het vooral om testen, meten en leren. Wat zijn de effecten op het gedrag van fietsers? Voelen mensen zich veiliger? Worden er echt minder ongelukken gemeld? De komende maanden moet dat duidelijk worden.
Conclusie: veilig fietsen vraagt om duidelijke regels
De proef in Houten is een logische stap in een tijd waarin fietspaden drukker en diverser worden. Waar vroeger alleen schoolkinderen, studenten en forenzen het fietspad deelden, rijden nu ook snelle e-bikes, fatbikes, bezorgscooters en steps rond. Zonder duidelijke regels en begrenzingen kan dat niet goed blijven gaan.
Een maximumsnelheid van 25 kilometer per uur lijkt misschien streng, maar het is vooral bedoeld om de veiligheid te vergroten. Het experiment in Houten wordt daarom met veel interesse gevolgd – zowel door andere gemeenten als door de landelijke politiek.
Of het handhaafbaar is, zal moeten blijken. Maar één ding is duidelijk: als fietsen de toekomst is, dan moet veiligheid op het fietspad daar een vast onderdeel van zijn.
Bron: RTV Utrecht
