Voor veel mensen is autorijden een vorm van vrijheid. Zeker voor ouderen die zelfstandig willen blijven en niet afhankelijk willen zijn van anderen. Maar die vrijheid komt mogelijk binnenkort onder druk te staan. Er liggen namelijk plannen op tafel om het rijbewijs vanaf 70 jaar niet langer automatisch te verlengen. Wat betekent dat in de praktijk? En waarom ligt dit voorstel op tafel?
Rijbewijs op je zeventigste niet meer vanzelfsprekend?
In Nederland verloopt een rijbewijs normaal gesproken na tien jaar. Je krijgt dus een flinke periode waarin je zonder extra keuringen de weg op mag.
Maar wie 75 jaar of ouder is, moet bij het verlengen van zijn of haar rijbewijs al een medische keuring ondergaan. Dat is nu al verplicht.
Het nieuwe voorstel draait echter om een verlaging van die grens. Niet langer pas op je 75ste, maar al op je 70ste zou je je rijbewijs niet meer zomaar kunnen verlengen.
Je zou dan eerst moeten bewijzen dat je nog geschikt bent om veilig deel te nemen aan het verkeer.
Waarom deze nieuwe plannen?
De aanleiding voor dit voorstel komt voort uit een groeiende zorg over verkeersveiligheid. Hoewel veel ouderen prima rijden, wijst onderzoek uit dat de kans op ongelukken toeneemt naarmate mensen ouder worden.
Niet per se omdat ze roekelozer rijden, maar juist door lichamelijke en mentale veranderingen die met de leeftijd komen.
Slechter zicht, tragere reflexen, beginnende vergeetachtigheid of gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten kunnen een rol spelen.
En hoewel lang niet iedereen hier last van heeft, is het voor beleidsmakers lastig om hier geen rekening mee te houden. Ze willen voorkomen dat mensen met een verhoogd risico toch de weg op gaan zonder controle.
Hoe gaat het dan in zijn werk?
Als de plannen doorgaan, moet je als 70-plusser dus eerst een medische keuring ondergaan voordat je rijbewijs wordt verlengd.
In sommige gevallen zou dat zelfs een rijtest kunnen betekenen, afhankelijk van de bevindingen van de arts of keuringsinstantie. Dit proces lijkt sterk op hoe het nu gaat voor 75-plussers.
De keuring kan onder andere bestaan uit een gezondheidsverklaring, een ogentest, het beoordelen van medicijngebruik en eventueel een aanvullende test als daar aanleiding toe is.
Dat alles om te beoordelen of je nog veilig auto kunt rijden.
Kritiek op de plannen
Het idee klinkt logisch, maar niet iedereen is blij met de voorgenomen wijziging. Ouderenorganisaties en belangenverenigingen maken zich zorgen over de impact.
Zij vinden dat er te veel wordt uitgegaan van veralgemenisering: niet iedere 70-jarige is per definitie een risico op de weg.
“Er zijn genoeg jonge bestuurders die veel gevaarlijker rijden dan iemand van 70 die zich keurig aan de regels houdt,” klinkt het uit die hoek. Daarnaast speelt het praktische aspect mee.
Zo’n keuring kost geld, tijd en energie. En niet iedereen vindt het even makkelijk om een arts te vinden die snel tijd heeft voor zo’n beoordeling.
Risico op sociaal isolement
Een andere zorg is het risico op sociaal isolement. Voor veel ouderen is hun auto de sleutel tot zelfstandigheid.
Ze rijden ermee naar de supermarkt, hun kinderen, vrienden of de dokter. Als dat plotseling wegvalt door strengere regelgeving, kan dat grote gevolgen hebben voor hun welzijn.
Zeker in dorpen of buitengebieden, waar het openbaar vervoer beperkt is, wordt het belang van een rijbewijs nog groter.
Het afpakken van die mobiliteit – zelfs tijdelijk – kan voor frustratie, verdriet of afhankelijkheid zorgen. Iets waar beleidsmakers goed over na moeten denken voordat ze zulke regels invoeren.
Wat gebeurt er in andere landen?
Nederland is niet het enige land waar deze discussie speelt. In sommige Europese landen geldt al een lagere leeftijdsgrens voor extra keuringen.
In Finland bijvoorbeeld moet je vanaf 70 jaar elke vijf jaar een medische keuring ondergaan. In Italië geldt zelfs een termijn van drie jaar voor 70-plussers.
Toch zijn er ook landen waar juist meer wordt gekeken naar de rijvaardigheid zelf, ongeacht leeftijd.
Daar draait het dus niet per se om hoe oud iemand is, maar of diegene daadwerkelijk tekenen vertoont van verminderde rijgeschiktheid. Die aanpak wordt door sommigen als eerlijker gezien.
Wat kun je nu al doen als je bijna 70 bent?
Hoewel de plannen nog niet definitief zijn, is het goed om voorbereid te zijn. Als je bijna 70 bent, kun je zelf al een gezondheidsverklaring aanvragen bij het CBR om te checken of je nog aan alle eisen voldoet.
Voel je zelf dat je minder scherp wordt of vaker twijfelt achter het stuur? Dan kan het verstandig zijn om vrijwillig een test te doen of je te laten adviseren door een arts.
En wie weet, misschien levert het alleen maar bevestiging op dat je nog prima kunt rijden. Dat geeft rust én voorkomt verrassingen op het moment dat de wetgeving daadwerkelijk verandert.
Conclusie: wat staat ons te wachten?
Het is nog niet zeker dat het rijbewijs straks standaard verloopt bij het bereiken van je 70ste verjaardag, maar de kans dat de regels strenger worden is wel reëel.
De overheid wil de verkeersveiligheid verbeteren, maar moet daarbij waken voor onnodige uitsluiting en overlast voor ouderen.
Het draait uiteindelijk om balans: veiligheid voor iedereen op de weg, maar ook oog voor het belang van mobiliteit en zelfstandigheid.
Wat ons betreft zou het zinvoller zijn om te kijken naar persoonlijke geschiktheid in plaats van puur naar leeftijd.
Want of je nu 69 of 79 bent – veilig rijden hangt niet alleen af van je geboortedatum, maar van hoe je écht functioneert in het verkeer.
