In een tijd waarin klimaatactivisme steeds vaker het dagelijkse leven ontregelt, ontstaan er ook steeds meer video’s van burgers die daar genoeg van hebben. Eén zo’n video gaat op dit moment viraal op sociale media: een bestuurder die weigert zich neer te leggen bij een blokkade van klimaatactivisten, pakt het heft in eigen handen – letterlijk.
De beelden tonen een groep activisten die midden op de weg zit, zoals we vaker hebben gezien bij protesten van groepen als Extinction Rebellion of Letzte Generation.
Ze blokkeren het verkeer om aandacht te vragen voor het klimaat. Maar deze keer krijgen ze een onverwachte reactie: de bestuurder van een van de stilstaande auto’s stapt uit, loopt rustig naar voren, haalt een busje pepperspray tevoorschijn en spuit het recht in het gezicht van enkele demonstranten.
Toenemende frustratie bij burgers
Deze gebeurtenis staat niet op zichzelf. In veel Europese landen, waaronder Nederland, is er toenemende weerstand tegen dit soort blokkadeprotesten. Wat ooit begon als vreedzame burgerlijke ongehoorzaamheid, wordt door sommigen inmiddels gezien als een vorm van maatschappelijke sabotage.
Zeker als ambulances worden opgehouden, mensen te laat komen op hun werk, of ouders hun kinderen niet op tijd kunnen ophalen.
De bestuurder in kwestie is duidelijk zo iemand die er klaar mee is. In de video is te zien dat hij eerst probeert de activisten verbaal te bewegen om opzij te gaan. Wanneer zij daar niet op reageren en rustig blijven zitten, grijpt hij in – met pepperspray als ‘laatste redmiddel’.
Morele grens of begrijpelijke reactie?
De video roept vanzelfsprekend veel discussie op. Is dit over de grens, of een begrijpelijke reactie op een situatie die bij veel mensen frustratie oproept?
Voorstanders van klimaatactivisme vinden de actie van de bestuurder onacceptabel. Pepperspray gebruiken tegen mensen die vreedzaam protesteren, gaat volgens hen alle fatsoensnormen voorbij. Ze wijzen erop dat geweld tegen demonstranten – hoe vervelend de blokkade ook is – nooit goed te praten valt.
Tegenstanders van dit soort protestacties zien het echter anders. Zij vinden dat de activisten zelf medeverantwoordelijk zijn voor de oplopende spanningen. “Als je willens en wetens mensen in hun dagelijks leven blokkeert, moet je ook niet gek opkijken als iemand een keer doorslaat,” klinkt het in reacties online.
Pepperspray: legaal of niet?
Een belangrijk punt in deze discussie is natuurlijk de vraag: mag je überhaupt als burger pepperspray gebruiken? Het korte antwoord: nee. In Nederland is het bezit én gebruik van pepperspray door burgers verboden.
Alleen politieagenten mogen het dragen en gebruiken in specifieke situaties. Ook in veel andere Europese landen geldt dit verbod.
Wie als burger toch met pepperspray op zak loopt en het ook nog inzet, riskeert een forse straf – zelfs als het gebruik plaatsvindt tijdens een verhitte situatie zoals een verkeersblokkade.
De bestuurder uit de video kan dus rekenen op juridische gevolgen, mocht hij geïdentificeerd worden. Maar of hij daar wakker van ligt, is de vraag. Zijn actie – hoe discutabel ook – wordt door duizenden mensen online geprezen als ‘de enige manier waarop deze lui het snappen’.
De impact van sociale media
Wat opvalt, is hoe snel zulke video’s viraal gaan. Binnen een paar uur staan de beelden op X (voorheen Twitter), Instagram en TikTok, voorzien van felle reacties. Sommigen prijzen de man om zijn ‘daadkracht’, anderen zijn geschokt door het geweld.
Waar sociale media ooit bedoeld waren om verbinding te creëren, zijn ze nu ook het strijdtoneel van botsende wereldbeelden: milieuactivisten versus boze burgers, idealisme versus pragmatisme, geduld versus kort lontje.
In de reacties onder de video lezen we veel frustratie. Niet alleen over de actie van de activisten, maar ook over het gevoel dat ‘gewone mensen’ geen stem meer hebben. “Ze blokkeren de verkeerde,” schrijft iemand. “Ga lekker op het Binnenhof zitten of plak jezelf vast aan de deur van Shell. Maar laat ons met rust.”
Burgerlijke ongehoorzaamheid of provocatie?
Klimaatactivisten verdedigen hun acties vaak met het argument dat burgerlijke ongehoorzaamheid historisch gezien een krachtig wapen is gebleken voor maatschappelijke verandering.
En dat klopt: denk aan de burgerrechtenbeweging, vrouwenkiesrecht of anti-apartheidsprotesten. Maar in de huidige tijd is het debat ingewikkelder geworden. Want waar ligt de grens tussen legitiem protest en het provoceren van de samenleving?
Een groot deel van de bevolking is het wel eens met de boodschap – het klimaat is een groot probleem – maar niet met de methode. En daar wringt de schoen. Als je mensen tegen je in het harnas jaagt, verlies je mogelijk juist die steun die je zo hard nodig hebt.
Wat kunnen we hieruit leren?
Of je het nu eens bent met de bestuurder of niet, één ding is duidelijk: de rek in de samenleving is op sommige punten aan het breken. Mensen voelen zich niet gehoord, raken gefrustreerd en reageren extremer.
De actie met de pepperspray is daar een voorbeeld van. Een zorgelijke ontwikkeling, want escalatie van geweld – ook tegen demonstranten – is geen oplossing.
Tegelijkertijd mogen ook klimaatactivisten zich afvragen of hun strategie nog werkt. Wanneer de boodschap ondergesneeuwd raakt door de woede over de vorm, verlies je het morele gelijk.
Tot slot
De video van de bestuurder die de klimaatactivisten met pepperspray te lijf gaat, is meer dan alleen een schokkend incident. Het is een spiegel van een samenleving waarin spanningen oplopen, grenzen vervagen en mensen zich steeds minder gehoord voelen.
De vraag is niet alleen of dit soort acties toelaatbaar zijn, maar vooral: hoe is het zover gekomen?
We staan op een punt waar begrip, communicatie en dialoog belangrijker zijn dan ooit. En misschien moeten zowel activisten als burgers daar weer een beetje naar terug.
Bekijk de beelden hier:
Bron: Manflix.nl
