De nieuwste zetelpeiling van Maurice de Hond zorgt opnieuw voor opschudding in politiek Den Haag. De PVV van Geert Wilders blijft stevig aan kop en vergroot zelfs de voorsprong op de concurrentie.
Terwijl Wilders één zetel wint, moet GroenLinks-PvdA van Frans Timmermans er twee inleveren en zakt ook het CDA met één zetel. Daarmee groeit de kloof tussen de PVV en de rest naar maar liefst zes zetels – een opvallende verschuiving in de aanloop naar de komende verkiezingen.
PVV blijft stevig aan kop
De groei van de PVV lijkt geen toevalstreffer meer. In de afgelopen maanden wist de partij een stabiele voorsprong te behouden in vrijwel alle grote peilingen.
Volgens De Hond profiteren Wilders en zijn partij van de groeiende onvrede onder kiezers over thema’s als migratie, veiligheid en koopkracht. Waar veel andere partijen moeite hebben om hun boodschap helder over te brengen, weet de PVV haar achterban consistent te mobiliseren.
De recente winst van één zetel lijkt klein, maar politiek gezien is het een duidelijk signaal: Wilders blijft de toon zetten in het debat.
Zijn standpunten over asiel en nationale identiteit blijven resoneren bij een groot deel van de Nederlandse bevolking. Ondertussen verliezen de linkse partijen terrein, wat het gat tussen links en rechts verder vergroot.
GroenLinks-PvdA onder druk
Voor Frans Timmermans en zijn fusiepartij GroenLinks-PvdA ziet het er minder rooskleurig uit. De partij moet opnieuw twee zetels inleveren en lijkt moeite te hebben om haar beloftes van een “nieuw links elan” waar te maken.
Volgens De Hond is vooral het gebrek aan duidelijke profilering een probleem: kiezers zien te weinig verschil tussen GroenLinks-PvdA en andere middenpartijen zoals D66.
De partij heeft de afgelopen weken geprobeerd zich te profileren met onderwerpen als klimaat en sociale ongelijkheid, maar het publiek lijkt er minder gevoelig voor te zijn dan verwacht.
Ook de stijgende energiekosten en de onvrede over Europese regelgeving spelen mee in het afbrokkelen van steun aan de linkse alliantie.
VVD herpakt zich langzaam
De VVD laat juist een voorzichtig herstel zien. De partij wint twee zetels terug, grotendeels doordat voormalige VVD-stemmers terugkeren naar hun oude partij.
Hoewel Mark Rutte nog steeds kampt met een beschadigd imago door de nasleep van het stikstofbeleid en de toeslagenaffaire, lijkt een deel van de kiezers opnieuw vertrouwen te krijgen in de liberale koers.
De Hond ziet vooral groei onder kiezers die stabiliteit zoeken. De VVD probeert zich te presenteren als het verstandige alternatief tussen de extremen van links en rechts. Dat lijkt langzaam effect te hebben, al blijft de weg naar oude glorie nog lang.
CDA worstelt ondanks populaire Bontenbal
Bij het CDA is de situatie bijzonder. Partijleider Henri Bontenbal scoort hoog in persoonlijke waardering – hij wordt in meerdere peilingen zelfs genoemd als een van de beste debaters – maar zijn partij weet daar nauwelijks van te profiteren.
Ondanks zijn positieve imago blijft het CDA steken op een laag aantal zetels en moet het nu opnieuw een verlies van één zetel incasseren.
De verklaring ligt volgens analisten in het gebrek aan duidelijk profiel. Bontenbal probeert zich te positioneren als een “redelijke middenstem”, maar in een tijd waarin de politiek sterk gepolariseerd is, lijkt die boodschap moeilijk aan te slaan. Veel kiezers trekken naar uitgesproken partijen aan de flanken, terwijl het midden steeds leger raakt.
Middenpartijen verliezen grip
De trend is overduidelijk: de traditionele middenpartijen hebben het zwaar. Zowel het CDA als D66 en in mindere mate de VVD worstelen om hun positie te behouden.
De kiezer lijkt steeds minder geneigd om voor compromissen te kiezen. De maatschappelijke polarisatie vertaalt zich direct naar de stembus.
De linkse kiezers bewegen richting partijen als Partij voor de Dieren of Volt, terwijl aan de rechterkant nieuwkomers als JA21 en BBB profiteren van onvrede met de gevestigde orde. Het politieke midden, dat jarenlang de basis vormde van stabiele coalities, lijkt langzaam te verdampen.
JA21 en andere nieuwkomers profiteren
In de marge van de grote partijen doen kleinere spelers goede zaken. JA21 noteert opnieuw winst in de peilingen en lijkt gestaag te groeien.
De partij van Annabel Nanninga en Joost Eerdmans weet een groeiende groep rechtse kiezers aan te spreken die de PVV te radicaal vindt, maar wel behoefte heeft aan een stevige koers op thema’s als immigratie en veiligheid.
Ook andere partijen zoals BBB blijven stabiel, al is de enorme hype van vorig jaar wat afgezwakt. Toch blijft de partij van Caroline van der Plas een factor van betekenis in het landelijke debat, zeker nu de landbouw en energieprijzen weer volop in de aandacht staan.
Groeiende kloof tussen links en rechts
De peilingen bevestigen wat veel analisten al langer signaleren: de kloof tussen links en rechts wordt steeds groter.
Terwijl partijen als PVV en Forum voor Democratie blijven groeien, verliezen GroenLinks-PvdA en de SP terrein. Dat maakt samenwerking en coalitievorming na de verkiezingen een stuk ingewikkelder.
Waar Nederland vroeger bekendstond om zijn compromissen en coalitiepolitiek, lijkt die tijd voorbij. Kiezers willen duidelijkheid, geen halve maatregelen. Dat sentiment zie je terug in de groei van partijen met een uitgesproken visie – of die nu aan de linker- of rechterkant staat.
Peilingen beïnvloeden het politieke spel
Peilingen hebben niet alleen een informatieve waarde; ze beïnvloeden ook de strategieën van politieke partijen. Campagneteams analyseren de cijfers nauwkeurig en passen hun boodschap aan op basis van wat de kiezer lijkt te willen horen.
De winst van de PVV zorgt bijvoorbeeld voor extra druk op partijen zoals het CDA en D66 om hun koers te herzien.
Daarnaast spelen media een grote rol in het versterken van de trends uit de peilingen. Wanneer een partij als de PVV wekenlang bovenaan staat, ontstaat er een psychologisch effect: kiezers gaan die partij zien als “de winnaar”, wat de kans vergroot dat ze ook daadwerkelijk op Wilders stemmen.
Onzekere toekomst voor traditionele partijen
De komende maanden beloven spannend te worden. De PVV staat er sterk voor, maar moet haar voorsprong zien vast te houden in een politiek landschap dat continu verschuift. De linkse partijen zullen alles op alles zetten om het tij te keren, terwijl middenpartijen als het CDA en D66 worstelen om relevant te blijven.
De dynamiek in de peilingen laat zien dat de Nederlandse kiezer steeds minder voorspelbaar is. Economische zorgen, migratie en internationale spanningen hebben directe invloed op stemgedrag.
Het vertrouwen in politiek leiderschap staat onder druk, en dat zorgt voor een grillige en onvoorspelbare campagneperiode.
Wat vaststaat, is dat de strijd om de grootste partij nog lang niet gestreden is. De PVV mag dan aan kop liggen, maar in de Nederlandse politiek kan één incident of debat de kaarten volledig herschikken.
De komende weken zullen uitwijzen of Geert Wilders zijn voorsprong weet te behouden – of dat Frans Timmermans en de andere partijleiders erin slagen het momentum terug te pakken.
