Trombose is een serieuze aandoening die vaak onverwachts toeslaat. Het ontstaat wanneer er een bloedstolsel een ader of slagader blokkeert, wat kan leiden tot levensbedreigende situaties zoals een longembolie of een beroerte.
Omdat de eerste symptomen soms vaag zijn en gemakkelijk over het hoofd worden gezien, is het belangrijk om goed te weten waar je op moet letten.
Wat is trombose eigenlijk?
Trombose ontstaat wanneer bloed stolt in een bloedvat terwijl dat niet hoort. Normaal is stolling belangrijk om bloedingen te stoppen na een verwonding, maar bij trombose gebeurt dit zonder duidelijke reden. Hierdoor kan de doorbloeding naar belangrijke organen worden geblokkeerd.
Afhankelijk van de plaats van het stolsel kan dit ernstige gevolgen hebben, zoals blijvende schade aan weefsels of zelfs de dood.
Wie loopt er risico op trombose?
Hoewel iedereen trombose kan krijgen, zijn er bepaalde groepen die meer risico lopen. Denk aan mensen die langdurig stilzitten, bijvoorbeeld tijdens een lange vliegreis of door ziekte.
Ook rokers, vrouwen die de anticonceptiepil gebruiken, zwangere vrouwen en mensen met overgewicht lopen een verhoogd risico. Erfelijke factoren kunnen ook een rol spelen, net als bepaalde medische aandoeningen zoals kanker of hart- en vaatziekten.
De allereerste signalen die je serieus moet nemen
De symptomen van trombose kunnen variëren, afhankelijk van waar het bloedstolsel zit. Toch zijn er een aantal duidelijke signalen die je echt niet mag negeren:
-
Pijn in het been: Een stekende of zeurende pijn, vooral in de kuit, kan wijzen op een diepe veneuze trombose (DVT). De pijn verergert vaak bij staan of lopen.
-
Zwelling: Een plotselinge zwelling in een been of arm is een klassiek teken van trombose. Vaak is de zwelling eenzijdig en voelt het aangedane lichaamsdeel strak of gespannen aan.
-
Rode of blauwe verkleuring van de huid: De huid boven het bloedstolsel kan verkleuren. Soms ziet het gebied rood, blauw of paars, afhankelijk van de ernst.
-
Warmte: De huid kan warmer aanvoelen dan normaal, vooral op de plek van het stolsel.
-
Kortademigheid: Wanneer een bloedstolsel losschiet en naar de longen reist, kan dit een longembolie veroorzaken. Kortademigheid, pijn op de borst en een snelle hartslag zijn dan serieuze alarmsignalen.
-
Duizeligheid of flauwvallen: Bij ernstige trombose kan het lichaam in shock raken. Dit gebeurt vooral bij grote stolsels die belangrijke bloedstromen blokkeren.
Waarom snel handelen cruciaal is
Trombose is niet iets om “even aan te kijken”. Hoe langer een bloedstolsel blijft zitten, hoe groter de schade. In het ergste geval kan een stolsel losschieten en naar de longen, het hart of de hersenen reizen, met alle desastreuze gevolgen van dien.
Daarom is het bij twijfel altijd verstandig om direct medische hulp in te schakelen. Liever een keer te veel naar de huisarts dan te laat ingrijpen.
Hoe wordt trombose vastgesteld?
Artsen kunnen trombose vaak al op basis van symptomen vermoeden, maar om zeker te weten of het om een bloedstolsel gaat, zijn aanvullende onderzoeken nodig.
Meestal wordt een echo van de bloedvaten gemaakt. Soms is bloedonderzoek nodig om te kijken naar de aanwezigheid van bepaalde stollingsfactoren. Bij een verdenking van een longembolie wordt vaak een CT-scan van de longen gedaan.
Behandeling van trombose
Trombose wordt meestal behandeld met antistollingsmiddelen. Deze medicijnen zorgen ervoor dat het bestaande stolsel niet verder groeit en dat nieuwe stolsels minder snel ontstaan.
In ernstige gevallen kan het stolsel met medicijnen worden opgelost, of moet er zelfs een operatie plaatsvinden om het stolsel te verwijderen. De behandeling hangt sterk af van de ernst van de situatie en de locatie van het bloedstolsel.
Kun je trombose voorkomen?
Gelukkig kun je zelf veel doen om het risico op trombose te verkleinen. Regelmatig bewegen is belangrijk, zeker tijdens lange reizen of wanneer je langere tijd bedrust moet houden. Drink voldoende water om uitdroging te voorkomen, want uitdroging maakt het bloed stroperiger.
Als je rookt, is stoppen essentieel om je risico flink te verlagen. Ook een gezond gewicht en voldoende lichaamsbeweging dragen bij aan een betere doorbloeding en minder kans op stolsels.
Voor mensen met een verhoogd risico zijn soms preventieve maatregelen nodig, zoals het gebruik van steunkousen of het tijdelijk slikken van bloedverdunners, bijvoorbeeld rondom een operatie of na een bevalling.
Belangrijke tip: ken je lichaam
Het belangrijkste advies: luister naar je lichaam. Pijn, zwelling en verkleuring zijn niet normaal en mogen nooit genegeerd worden.
Zeker niet als ze plotseling optreden en niet duidelijk verklaarbaar zijn. Trombose kan iedereen treffen, ongeacht leeftijd of gezondheid. Snel handelen maakt het verschil tussen herstel en blijvende schade.
