Mark Rutte heeft in Berlijn een ongekend harde boodschap afgegeven aan de NAVO-landen.
De huidige secretaris-generaal waarschuwt dat Europa en haar bondgenoten zich serieus moeten voorbereiden op een conflict dat qua omvang kan uitgroeien tot een wereldoorlog.
Volgens Rutte onderschatten veel landen de dreiging en is de tijd van afwachten definitief voorbij.
Tijdens zijn toespraak voor diplomaten, defensiespecialisten en internationale beleidsmakers liet de voormalig Nederlandse premier weinig ruimte voor nuance. De veiligheidssituatie in Europa staat volgens hem onder zware druk en de NAVO is onvoldoende voorbereid op wat er mogelijk komen gaat.
“De urgentie wordt nog altijd niet gevoeld”
Volgens Rutte is een van de grootste problemen binnen de NAVO het gebrek aan urgentie. Veel landen gaan er nog steeds van uit dat grootschalige oorlog iets is uit het verleden. Die gedachte noemt hij gevaarlijk naïef.
Hij stelde dat Rusland zich aantoonbaar voorbereidt op een langdurige confrontatie met het Westen. Terwijl Moskou zijn militaire productie opschroeft en strategische posities versterkt, blijven veel NAVO-landen achter in investeringen en voorbereiding.
De waarschuwing was duidelijk: wie denkt dat tijd automatisch aan de kant van Europa staat, vergist zich ernstig.
Oekraïne als buffer voor Europa
In zijn toespraak legde Rutte sterk de nadruk op de rol van Oekraïne. Volgens hem fungeert het land momenteel als een beschermende buffer voor Europa. Zolang Oekraïne standhoudt, blijft de Russische invloed op afstand.
Maar die buffer is kwetsbaar. Rutte waarschuwde dat een volledige Russische overwinning in Oekraïne directe gevolgen zou hebben voor de veiligheid van NAVO-grondgebied. In dat scenario staat Rusland letterlijk aan de oostgrens van het bondgenootschap.
Volgens Rutte zou dat het veiligheidslandschap van Europa volledig ontwrichten en de kans op directe confrontatie aanzienlijk vergroten.
Voorbereiden op oorlogsscenario’s van ongekende schaal
Wat Ruttes boodschap extra opvallend maakt, is zijn vergelijking met eerdere wereldconflicten. Hij gaf aan dat NAVO-landen rekening moeten houden met scenario’s die vergelijkbaar zijn met de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
Dat betekent volgens hem niet alleen investeren in wapens, maar ook nadenken over mobilisatie, logistiek, cyberveiligheid en civiele weerbaarheid. Defensie mag geen abstract beleidsdossier blijven, maar moet een centraal thema worden in nationale begrotingen.
De tijd van symbolische steun is voorbij, benadrukte hij.
Economische gevolgen zijn onvermijdelijk
Rutte draaide ook niet om de financiële gevolgen heen. Volgens hem zal het verdedigen van Europa pijn doen, vooral economisch. Hij sprak openlijk over noodbegrotingen, herverdeling van middelen en mogelijke bezuinigingen op andere beleidsterreinen.
De kosten van onvoldoende voorbereiding zouden echter vele malen hoger liggen. Rutte noemde bedragen van honderden miljarden euro’s als Oekraïne zou vallen en Europa alsnog gedwongen wordt militair in te grijpen.
Vergeleken daarmee zijn de huidige defensie-uitgaven volgens hem nog altijd te laag.
NAVO-norm omhoog, en snel ook
Tijdens de recente NAVO-top werd afgesproken dat lidstaten minimaal 3,5 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie moeten besteden. Volgens Rutte is zelfs dat niet genoeg.
Hij pleit voor een snelle en forse verhoging van defensiebudgetten, vooral in Europa. Landen die nog onder de oude norm van 2 procent zitten, worden expliciet aangesproken.
Volgens Rutte is vrijblijvendheid binnen de NAVO geen optie meer. Wie niet meedoet, ondermijnt de gezamenlijke veiligheid.
Amerikaanse steun niet meer vanzelfsprekend
Een belangrijk onderdeel van Ruttes waarschuwing ging over de veranderende houding van de Verenigde Staten. Onder president Donald Trump is de Amerikaanse betrokkenheid bij Oekraïne merkbaar afgezwakt.
Waar Washington eerder een leidende rol speelde in wapenleveranties en financiële steun, kiest de VS nu vaker voor een bemiddelende positie. Dat zorgt volgens Rutte voor een gevaarlijk gat dat Europa moet opvullen.
Europa kan het zich niet veroorloven om te wachten tot de VS weer het voortouw neemt, stelde hij.
Europa moet verantwoordelijkheid nemen
Volgens defensie-analisten is de Europese steun aan Oekraïne de afgelopen tijd flink afgenomen. Geldstromen stokken, leveringen lopen vertraging op en politieke steun staat onder druk.
Rutte benadrukte dat Oekraïne niet alleen militair, maar ook economisch overeind moet blijven. Zonder structurele steun dreigt uitputting, en dat speelt Rusland direct in de kaart.
Europa moet volgens hem laten zien dat het bereid is om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen veiligheid.
“Dit is ook onze oorlog”
Een van de scherpste passages uit Ruttes toespraak was gericht op Europese leiders die het conflict nog steeds zien als een probleem van Oekraïne alleen.
Volgens Rutte is dat een gevaarlijke misvatting. Als Oekraïne verliest, stort de Europese veiligheidsorde in. Dat maakt dit conflict indirect een oorlog van heel Europa.
Hij verwees naar de jaren dertig, toen landen eveneens dachten dat dreiging wel zou overwaaien. De geschiedenis laat volgens hem zien waar dat toe leidt.
Defensie-industrie onder zware druk
Naast politieke en militaire aspecten ging Rutte ook in op de problemen binnen de Europese defensie-industrie. Munitievoorraden zijn laag, productielijnen draaien maximaal en toch is het onvoldoende.
Rusland produceert volgens hem dag en nacht, terwijl Europa nog te veel vasthoudt aan normale economische patronen. Hij pleitte voor een overgang naar een oorlogsproductie-economie, waarbij overheden actief samenwerken met industrieën.
Dat vraagt om snelle besluitvorming en minder bureaucratie.
Interne verdeeldheid binnen de NAVO
Niet alle NAVO-landen zijn enthousiast over Ruttes harde toon. Vooral landen aan de oostgrens, zoals Polen en de Baltische staten, steunen zijn oproep volledig. Zij voelen de dreiging dagelijks.
Zuidelijke lidstaten zijn terughoudender. Zij vrezen maatschappelijke onrust door hogere defensie-uitgaven, zeker in tijden van inflatie en stijgende kosten van levensonderhoud.
Toch waarschuwde Rutte dat verdeeldheid precies is waar Rusland op gokt.
Een duidelijke slotboodschap
Rutte sloot zijn toespraak af met een boodschap die nauwelijks ruimte liet voor interpretatie. Europa staat volgens hem op een kruispunt. Of het verdedigt actief zijn waarden en vrijheid, of het laat anderen bepalen hoe de toekomst eruitziet.
De luxe van achteroverleunen is voorbij. Vrede is geen vanzelfsprekendheid meer, maar een keuze die dagelijks moet worden ondersteund door kracht, samenwerking en bereidheid tot offers.
De komende maanden zullen uitwijzen of de NAVO-landen die boodschap serieus nemen. Eén ding is zeker: Mark Rutte heeft de toon gezet, en die is ongekend scherp.
Bekijk beelden hier:
Dit bericht op Instagram bekijken
