De VVD heeft het concept-verkiezingsprogramma gepresenteerd en daarin maakt de partij direct duidelijk waar de prioriteiten liggen: meer geld naar defensie en lastenverlichting voor werkenden. Dat moet betaald worden door flink te bezuinigen op de zorg, sociale zekerheid en het aantal ambtenaren. Het voorstel zorgt voor ophef, want het raakt direct voorzieningen die voor veel Nederlanders van levensbelang zijn.
Minder zorg in het basispakket
Eén van de meest opvallende voorstellen is het plan om het basispakket van de zorgverzekering kleiner te maken. Wat daar precies uit moet verdwijnen, blijft vooralsnog onduidelijk. De VVD laat in het midden welke behandelingen of medicijnen straks niet meer vergoed worden.
Maar dat dit voor veel mensen een hogere rekening kan betekenen, is wel duidelijk. Minder vergoedingen betekent immers vaker zelf betalen.
In een tijd waarin de zorgkosten voor veel gezinnen al moeilijk op te brengen zijn, komt zo’n maatregel stevig binnen. Vooral chronisch zieken, ouderen en mensen met een lager inkomen maken zich zorgen: gaan zij straks nog wel de zorg krijgen die ze nodig hebben?
Uitkeringen moeten ‘activerender’ worden
Ook het sociale vangnet komt onder vuur te liggen. De VVD wil dat uitkeringen “activerender” worden, wat zoveel betekent als: minder geld zonder tegenprestatie.
Wat dat in de praktijk betekent, is niet helemaal uitgewerkt. Maar het lijkt erop dat mensen met een uitkering meer moeten gaan doen in ruil voor hun geld. Bijvoorbeeld verplicht vrijwilligerswerk, strengere sollicitatie-eisen of minder lang recht op een uitkering.
Daarnaast wil de partij dat alleen de AOW en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen meestijgen met de lonen. Andere uitkeringen, zoals de bijstand, worden alleen nog aangepast aan de inflatie.
Dat betekent op termijn een achteruitgang in koopkracht voor mensen in de bijstand of andere minima. Volgens de VVD is dat nodig om het verschil tussen werken en niet-werken groter te maken.
Snijden in het aantal ambtenaren
De partij wil ook flink snijden in het overheidsapparaat. Minder ambtenaren, minder regels, minder bureaucratie. Hoeveel banen dat gaat kosten of op welke afdelingen er bezuinigd moet worden, is nog niet bekend. Maar het idee is duidelijk: de overheid moet kleiner en efficiënter worden, zodat er meer geld overblijft voor andere doelen.
Het verminderen van het aantal ambtenaren wordt gepresenteerd als een logische stap in een tijd waarin technologie steeds meer taken kan overnemen. Maar critici waarschuwen dat dit ook kan leiden tot langere wachttijden bij overheidsdiensten, minder toezicht en verlies van expertise binnen de overheid.
Meer geld voor defensie
Het geld dat vrijkomt door de bezuinigingen moet onder andere naar defensie. De VVD vindt dat Nederland zich beter moet kunnen verdedigen in een wereld die steeds onveiliger wordt.
De oorlog in Oekraïne, spanningen in het Midden-Oosten en de toenemende druk op NAVO-partners maken volgens de partij duidelijk dat er meer geïnvesteerd moet worden in veiligheid en militaire slagkracht.
Daarmee sluit de partij aan bij het streven van de NAVO om minimaal 2 procent van het bruto binnenlands product aan defensie uit te geven. Nederland zit daar nu nog onder, maar de VVD wil dat veranderen.
Lastenverlichting voor werkenden en ondernemers
Naast investeringen in defensie wil de VVD ook lastenverlichting doorvoeren. Werkenden moeten meer overhouden aan hun loon, en bedrijven moeten ruimte krijgen om te investeren en te groeien.
Dat betekent lagere belastingen voor mensen die werken, en verlaging van de accijnzen op brandstof. Ook wil de partij de hypotheekrenteaftrek behouden en een rem zetten op het jaarlijks verhogen van gemeentelijke belastingen.
Deze maatregelen zijn bedoeld om de koopkracht van huishoudens te versterken, zeker in tijden waarin energieprijzen en boodschappen flink duurder zijn geworden.
De vraag is wel of deze lastenverlichting niet vooral gunstig uitpakt voor hogere inkomens, terwijl mensen met een uitkering of zorgvraag juist meer moeten inleveren.
Internationale verdragen op de schop
Opmerkelijk is ook het voorstel van de VVD om internationale verdragen opnieuw te bekijken. De partij wil verdragen op het gebied van mensenrechten en de bescherming van vluchtelingen kunnen aanpassen of zelfs opzeggen. De reden? Volgens de VVD moet Nederland realistisch zijn en veiligheid zwaarder laten wegen dan ‘moralistische politiek’.
Die uitspraak zorgt nu al voor felle reacties. Tegenstanders vrezen dat fundamentele rechten onder druk komen te staan, terwijl voorstanders wijzen op de noodzaak om meer grip te krijgen op migratie en internationale verplichtingen.
Aanpassing van de klimaatwet
Ook op klimaatgebied wil de VVD bijsturen. De partij stelt voor om de huidige klimaatwet aan te passen. Minder focus op strenge doelen, meer aandacht voor economische haalbaarheid.
Met andere woorden: de VVD wil maatregelen die minder duur zijn voor burgers en bedrijven. Klimaatdoelen blijven belangrijk, maar mogen volgens de partij niet ten koste gaan van werkgelegenheid of betaalbaarheid.
Daarmee positioneert de partij zich tegenover strengere groene partijen die vasthouden aan een snelle energietransitie, ongeacht de kosten.
Wat betekent dit voor de kiezer?
De VVD legt met dit conceptprogramma een duidelijk profiel neer: meer geld voor veiligheid, lagere lasten voor werkenden, en minder overheid. Tegelijkertijd raakt het programma direct voorzieningen waar veel Nederlanders afhankelijk van zijn, zoals zorg en sociale zekerheid.
Wie kiest voor de VVD, kiest voor meer markt en minder staat. Voor sommigen klinkt dat als muziek in de oren. Voor anderen voelt het als een bedreiging van het sociale vangnet. Eén ding is zeker: de voorstellen zullen het politieke debat de komende maanden flink aanwakkeren.
Pas in oktober volgt de doorrekening van het Centraal Planbureau. Dan wordt duidelijk wat deze plannen de samenleving écht gaan kosten – en opleveren. Tot die tijd zal het publieke debat volop doorgaan, want bezuinigen op zorg en uitkeringen blijft in Nederland een heet hangijzer.
Bron: HartvanNederland
