Mika is 34 en woont al jaren bewust duurzaam. Ze scheidt haar afval, rijdt geen auto en let op haar energieverbruik. Maar één ding steekt haar elk jaar weer: de traditie van kerstbomen.
“Ik snap dat mensen van die sfeer houden, maar is het echt nodig om een boom te kappen of een plastic exemplaar te kopen, alleen maar om hem na een paar weken weer weg te gooien?” Haar woorden klinken resoluut. “Kerstbomen moeten verboden worden. Het is slecht voor het milieu, en er zijn genoeg alternatieven.”
Ze vertelt hoe ze zich elk jaar aan dezelfde dingen ergert. “In december zie je overal mensen met bomen sjouwen. Gezellig, ja, dat snap ik, maar wat blijft er over van die gezelligheid als je weet wat voor schade het aanricht? Die echte bomen worden gekweekt op velden waar niks anders groeit. Daarna worden ze omgehakt, vervoerd en na een paar weken gewoon weggegooid. Dat is toch zonde?”
Mika denkt terug aan haar jeugd, toen haar ouders ieder jaar een grote kerstboom kochten. “Het was altijd een gedoe.
Mijn vader moest hem in die standaard zetten, en dan viel hij om of zaten de naalden overal. Na een tijdje hadden we zo’n plastic boom, maar dat was ook niet veel beter. Uiteindelijk eindigden ze allemaal bij het grofvuil. Waarom doen we dit nog steeds?”
Voor haar gaat het niet alleen om de verspilling, maar ook om het bredere plaatje. “Die kerstbomen-industrie is gewoon niet duurzaam. De teelt kost ontzettend veel water en meststoffen. En dan hebben we het nog niet eens over al die vrachtwagens die ze overal naartoe brengen.”
Haar toon wordt feller als ze over kunstbomen begint. “Mensen denken dat een plastic boom beter is, maar dat ding moet je tientallen jaren gebruiken voordat hij echt milieuvriendelijker is dan een echte boom. En hoe vaak houden mensen iets 20 of 30 jaar? Bijna nooit.”
Mika heeft vaak discussies over dit onderwerp met haar vrienden en familie. “Ik weet dat ik een beetje fel kan zijn, maar ik wil gewoon dat mensen nadenken over wat ze doen. Mijn zus zei laatst: ‘Ach, het is maar één boom per gezin.’ Maar als je al die bomen bij elkaar optelt, praat je over miljoenen. Dat is niet ‘maar één boom.’ Dat is een enorme impact.”
Wat haar het meeste stoort, is dat er zoveel andere manieren zijn om je huis in de kerstsfeer te brengen. “Je kunt toch ook creatief zijn? Hang wat lampjes op, gebruik herbruikbare decoraties, of zet een mooie plant neer. Maar nee, iedereen moet en zal die traditionele kerstboom hebben.
Het lijkt wel een soort groepsdruk.” Mika lacht even, maar haar blik blijft serieus. “Het voelt soms alsof je de sfeer verpest als je geen boom hebt. Maar eigenlijk zou het andersom moeten zijn: wie wel een boom neemt, verpest het milieu.”
Ze snapt dat haar mening niet populair is. “Ik hoor het vaak genoeg: ‘Mika, doe niet zo moeilijk. Het is kerst.’ Maar juist omdat het kerst is, moeten we nadenken over wat we doen.
We vieren toch vrede en liefde? Hoe past een traditie die zoveel schade aanricht daarbij?” Ze haalt haar schouders op. “Misschien ben ik te idealistisch, maar ik geloof echt dat we beter kunnen.”
Haar eigen kerst viert ze al jaren zonder boom, en ze mist het niet. “Ik maak het gezellig met kaarsen, een mooie guirlande van takken die ik zelf heb gevonden, en wat houten decoraties. Het voelt veel persoonlijker dan zo’n standaard boom die iedereen heeft.” Ze glimlacht. “En het mooiste is: ik hoef niks op te ruimen in januari.”
Mika hoopt dat mensen openstaan voor verandering, ook al weet ze dat het lastig kan zijn. “Tradities zitten diep, dat begrijp ik. Maar tradities veranderen ook. We hebben vroeger ook dingen losgelaten die niet meer passen in de tijd. Waarom zou dat met kerstbomen niet kunnen? Als je er echt over nadenkt, is het gewoon niet meer van deze tijd.”
Haar boodschap is helder: “Kerst draait om samenzijn, niet om een boom. Als we echt om elkaar geven, geven we ook om de wereld die we met elkaar delen.
Dus laat die boom staan waar hij hoort: in de natuur.” Het is een standpunt dat prikkelt, maar misschien ook inspireert. Want uiteindelijk wil Mika maar één ding: een kerst die goed voelt, voor iedereen én voor de planeet.
