De tijden veranderen en daarmee ook de manier waarop we naar werk en pensioen kijken. Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zit er voor Nederland maar één ding op: langer doorwerken.
Steeds meer signalen wijzen erop dat het pensioen zoals we dat kennen, op de schop moet. De kosten voor de vergrijzing rijzen de pan uit, en als er niets verandert, komt de betaalbaarheid van onze pensioenen en zorgstelsel in gevaar.
Het IMF luidt de noodklok en zegt het glashelder: langer doorwerken is geen optie meer, maar een noodzaak. Wat betekent dit concreet voor werkend Nederland? En hoe reëel is het idee van doorwerken tot je 70e of zelfs 75e?
Waarom moeten we langer blijven werken?
De reden is eigenlijk simpel: Nederland vergrijst in rap tempo. Er komen steeds meer ouderen bij, terwijl het aantal mensen dat werkt en belasting betaalt, afneemt. Dat betekent minder geld in de kas voor AOW en zorg, terwijl de uitgaven juist stijgen.
Het Internationaal Monetair Fonds concludeert dat als we de kwaliteit van onze verzorgingsstaat willen behouden, Nederlanders langer actief moeten blijven op de arbeidsmarkt. Pensioen op je 65e? Dat idee is steeds meer verleden tijd.
In de woorden van IMF-bestuurder Marnix van Rij: “70 is het nieuwe 50.” Met andere woorden: ouderen zijn vandaag de dag vaak fitter, scherper en actiever dan twintig jaar geleden. Dus waarom zouden ze niet wat langer kunnen blijven werken?
Wat betekent dit voor jouw pensioenleeftijd?
Voor veel mensen komt de pensioenleeftijd al akelig dichtbij de 67 jaar. En als het aan internationale adviesorganen ligt, wordt dat in de toekomst alleen maar meer. Het is goed mogelijk dat de grens langzaam richting de 70 of zelfs 75 jaar verschuift.
Marnix van Rij, zelf geboren in 1960, zegt er rekening mee te houden dat hij tot z’n 75e doorwerkt. Niet omdat hij moet, maar omdat hij het wil én fit genoeg is. En hij is niet de enige. In Azië, en ook steeds meer in Europa, is het langer actief blijven op latere leeftijd heel normaal aan het worden.
Niet iedereen kán langer doorwerken
Toch is het belangrijk om te erkennen dat dit niet voor iedereen haalbaar is. Mensen met zware fysieke beroepen – denk aan bouwvakkers, zorgpersoneel of productiemedewerkers – zitten niet te wachten op nog eens vijf of tien jaar extra werk. Voor deze groep moet er maatwerk komen, vindt ook Van Rij.
Maar langer bijdragen aan de maatschappij hoeft niet per se betaald werk te zijn. Vrijwilligerswerk, mantelzorg of helpen bij de opvoeding van kleinkinderen zijn ook vormen van waardevolle inzet. “Je kunt ook productief zijn zonder loonstrookje”, aldus Van Rij.
Andere veranderingen zijn óók nodig
Langer werken is maar één kant van het verhaal. Willen we het systeem toekomstbestendig maken, dan moeten er op meer fronten dingen veranderen. Denk bijvoorbeeld aan de manier waarop werk en gezin gecombineerd worden.
Als Nederland het werkende leven aantrekkelijker wil maken, moeten zowel mannen als vrouwen beter ondersteund worden in het combineren van werk en zorg. Flexibele werktijden, kinderopvang en verlofregelingen spelen hierin een cruciale rol.
De rol van arbeidsmigranten wordt belangrijker
Daarnaast is er volgens het IMF en Van Rij een belangrijke rol weggelegd voor arbeidsmigratie. Nederland kan het in de toekomst simpelweg niet alleen doen met de huidige bevolking. In sectoren als de hightechindustrie – denk aan bedrijven als ASML – zijn buitenlandse specialisten onmisbaar.
Om concurrerend te blijven, moet Nederland open blijven staan voor talent van buiten. Geen dichte grenzen, maar een welkom beleid voor mensen met kennis en kunde. Vooral binnen Europa liggen hier grote kansen.
Wat betekent dit voor jou?
Voor de gemiddelde Nederlander betekent dit dat het slim is om nu al na te denken over de toekomst. Blijf jezelf ontwikkelen, houd je vaardigheden up-to-date en kijk verder dan alleen je huidige baan. Wie flexibel blijft, heeft straks meer keus en meer regie over de loopbaan.
Ook belangrijk: denk na over hoe je gezond en vitaal blijft, zowel fysiek als mentaal. Want langer doorwerken lukt alleen als je lichaam en geest meewerken.
Is dit het einde van vroegpensioen?
Niet helemaal. Er zullen altijd mensen zijn die het zich kunnen veroorloven om eerder te stoppen met werken. Denk aan zelfstandigen of mensen met een goed pensioenplan. Maar voor het overgrote deel van de bevolking wordt langer doorwerken de nieuwe standaard.
Wie nu dertig of veertig is, doet er goed aan om zich voor te bereiden op een werkend leven tot (ver) na het 67e levensjaar. En dat is niet per se iets negatiefs – als het werk zinvol is, goed georganiseerd en aangepast aan de levensfase, kan het zelfs verrijkend zijn.
Conclusie: de toekomst van werken verandert
De boodschap van het IMF is helder: als Nederland z’n verzorgingsstaat wil behouden, moeten we anders gaan denken over werk, pensioen en inzetbaarheid.
Langer doorwerken hoeft geen straf te zijn, zolang er ruimte is voor maatwerk, persoonlijke keuzes en gezonde werkomstandigheden. De sleutel ligt in beleid dat ondersteunt, inspireert en meebeweegt met de tijd. Want één ding is zeker: de oude regels over werken tot 65 behoren steeds meer tot het verleden.
Bron: Metro
